Karbonil birikmalarning kondensatsiya va tautomeriya

BENZALANILIN
Reaktivlar
Benzaldegid 10 ml yoki 10,6 g (0,1 mol)
Anilin 9 ml yoki 9,3 g (0,1 mol)
Etil spirt
Mexanik aralashtirgich bilan jihozlangan yumaloq tubli kolbada 10 ml toza
/
63
ORGANIK KJMYO КЛМОЛК tAjiOR.tTOKIVA t LOI iLARi t
benzaldegid olib, unga aralashtirib turilgan holda 9 ml yangi haydab olingan anilin
qo’shiladi. Bir necha sekunddan so’ng issiqlik va suv ajralib chiqishi bilan reaksiya
boshlanadi.
So’ngra reaktsion kolba 15 minut sovitilgach, yaxshi aralashtirilib turilgan holda
reaktsion massa 95% li 25 ml etil spirti bo’lgan stakanga quyiladi. eritma oldin 10 minut
qoldirilib, so’ngra 30 minut muzli suvda sovitiladi. CHo’kmaga tushgan
benzalanilinning kristallarini Byuxner voronkasida filtrlab, havoda quritiladi. Toza
benzalanilin olish uchun 85% li spirtda qaytadan kristallantiriladi.
Benzalanilinning suyuqlanish temperaturasi 52°C.
Miqdori 15 g atrofida.
BENZALATSETON
о Ч ^н -о ^ о - ^ то 4
Reaktivlar:
Benzaldegid (yangi xaydalgan) 10,5 g (10 ml)
Atseton 15,8 g (20 ml)
Natriy gidroksid 10% li eritmasi 2,5 ml
Benzol ' 8 ml
Xlorid kislota 10% li
Idish va qurilmalar:
100 ml sig’imli stakan; termometr; tomchilatish voronkasi; ajratish
voronkasi; aralashtirgich; suv xammomi; to’g’ri sovitgich; 100 ml
sig’imli Vyurts kolbasi; vakuumda xaydash uchun qurilma.
Aralashtirgich va termometr bilan ta'minlangan stakanga 20 ml atseton, 10 ml
benzaldegid va 10 ml suv quyiladi. Stakanli suv xammomiga 25-30°S ga qo’yiladi.
64
Aralashmaga vaqti-vaqti bilan tomchilatish voronkasi orqali 2,5 ml 10% li natriy
gidroksid eritmasi qo’shib boriladi. Aralashma xona haroratida 2 soat aralashtiriladi.
Kondensatsiya jarayoni tugagandan so’ng reaktsion aralashmaga kislotali muhit hosil
bo'lguncha xlorid kislotani suyultirilgan eritmasini qo’shiladi (muhit lakmus yordamida
aniqlanadi) va aralashma ajratish voronkasiga quyiladi.
Yuqoridagi sariq yog’li qatlam, pastki suvli qatlamdan ajratiladi. Yana uni ajratish
voronkasiga quyi. 8 ml benzol bilan ekstraksiya qilinadi. Benzolli eritma sariq
moysimon suyuqlik bilan birlashtirilib, 5 ml suv bilan yuviladi va suvli qismi ajratiladi.
Organik moddalar aralashmasi Vyurts kolbasiga quyiladi va suv xammomida
benzol xaydaladi, benzalatseton esa vakuumda xaydaladi. 148-160°S (3,3 kPa yoki 25