Кар ўқувчиларда маданий хулқ, кўникма малакаларни тарбиялашнинг амалий воситалари

2.1 Artikulyatsion aparadni tekshirish metodikasi.
Artikulyatsion aparadni tekshirish metodi asosan tovushlar talafuzidagi 
nuqsonlarning sababi bo`lgan artikulyasion a`zolar tuzilishida ifodalangan 
kamchiliklarni aniqlashdan iborat. Artikuyasion aparatning tuzilishini tekshirishda 
quyidagilarga: 
 
Lab:
(qalin, yuqa labdagi yoriqlik )ga; 
Til: 
(makrologiya, tilning ingichkaligi, til tagidagi yugangani kalta bo`lishi)ga;
Jag`: 
(progeniya, prognatiya)ga; 
Tish: 
(yo`q bo`lishi, orasi ochiq bo`lishi yon ochiq)ga ; 

---

22 
Qattiq tanglay 
: (baland, yassi, tor). 
Artikulyasion aparatning harakatchanligi tekshirilganda . 
Lab –
kulgi holatga keltirish, cho`chchaytirish; 
Til-
pastki, yuqori lablarni yalash, tilni navbat bilan og`ziga kirg`azib chiqarish, 
tilga tor va keng holatga ushlab turish; 
Jag`- 
og`izni katta ochish, pastki jag`ni o`ngga, chpga harakatlantirish. 
Artikulyasion apparat harakatchanligini baholash meyori: 
-
Harakatlarni saqlanganligi; 
-
Harakatlarni bajarishda kamchiliklarni borligi; 
-
Haraktlarni bajara olmasligi; 
Nutqdan tashqari bo`lgan motorika harakatni tekshirish. 
Logoped bolalarga so`z qoidalarini va taqlidiy quyidagi vazifalarni 
bajarishni taklif qiladi: 
-2oyoqga yugurish, sakrash; 
- yugurish, sakrashga ogohlantirish bilan to`xtash; 
-bir oyoqda, so`ng 2-oyoqda sanoq asosida turish; 
- cho`killab o`tirgan holda polda koptokni dumalatish; 
- lentani “tugun” keyin “bantik” qilib bog`lash. 
Bola motorikasini tekshirish natijasida logoped quyidagi ma`lumoylarga ega 
bo`ladi; oyoq va qo`llarni muvofiqligi, tana muvozanatini sezish, mayda qo`l 
paylarini rivojlanganligi va harakatchanligi haqida ma`lumotga ega bo`ladi.