Kapital qo’yilmalar va kapital bozori



Download 13,75 Kb.
bet4/6
Sana20.06.2022
Hajmi13,75 Kb.
#680674
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Kapital qo’yilmalar va kapital bozori-hozir.org

Ma'lumki, jamiyat hayotining asosini moddiy ne'matlarni ishlab chiqarish tashkil etadi. Har qanday buyumlarni ishlab chiqarish uchun kishilar mehnat sarf etiladi va ishlab chiqarish vositalari qo'llaniladi. Ishlab chiqarishvositalarijismoniykapita, mehnat buyumlari va mehnat vositalari bo'linadi. Ishlab chiqarish jarayonida uzoq yillar, 40-50 yilgacha xizmat qiluvchi mehnat vositalari(binolar, mashinalar va dastgohlar) asosiy kapital deb yuritiladi. Ular yordamida inson mehnat buyumlari (xomashyo materiallariga) ta'sir ko'rsatadi. Ularning shaklini, ko'rinishini o'zgartirib foydalanish uchun ardoqli bo'lgan tayyor mahsulot holatgakeltiriladi. Kapitalning Yoko ishlab chiqarish vositalarining ikkinchi qismi mehnat buyumlarini (ya'ni xomashyo materiallar) aylanma kapital deb yuritiladi.

Asosiy kapital – bir necha ishlab chiqarish davrlarida ishtirok etib, mahsulotga o'z qiymatini asta-sekin, bo'laklab o'tkazib natural ko'rinishni Salah qoladigan kapital yoki barcha mehnat vositalaridir. Aylanma kapital – ishlab chiqarish jarayonida bir marta qatnashib o'z qiymatini tayyor mahsulotga birdaniga o'tkazadigan va shu bilan o'zining avvalgi ko'rinishini yo'qotadigan barcha mehnat buyumlari (xomashyp, materiallar, yoqilg'i, elektroenergiya, suv va oshunga o'xshashlar) dir. Ularning iqtisodiy mohiyati va harakat natijalarimiz quyidagi misoldi ko'tarish mumkin. Kapital by milk, ya'ni firmaga tegishli bo'lgan korxona, uning mashinalari, dastgohlari va boshqalardir. Agar forms ixtiyoridagi televizor ishlab chiqaruvchi korxonaning qiymati 10 mln. dollar bo'lsa, bunda uning asosiy kapitali 10 mln. dollar turadi.

Har bir ishlab chiqarish omili, shu jumladan, kapital o'z egasiga (mulkdorlarga) pirovard natijada yangi foyda kestirib turadi. Mehnat uchun to'langan haq uning bahosi yoki ish haqi deb yuritiladi. Yordam foydalanish uchun to'langan haq uning bahosi yoki Renta deb yuritiladi. Renta – yet egasining daromadi hisoblanadi. Boshqalarning jismoniy kapitalidan yoki tilidan foydalanish uchun to'lovlar foiz to'lovlari deb ataladi va kapital regaining daromadi hisoblanadi. Kapitaldan olinadigan bunday daromad "Kapitaldan foiz" deb ataladi. Agar tadbirkor o'z pulga (kapitaliga) ishlab chiqarishni yaratib uni yurgizadigan bo'lsa, bundan keladigan daromad foiz daromadiga, tadbirkor daromadiga bo'linadi. Demak, investitsiya uchun sof xarajatlar miqdorini nikita omil belgilaydi: 1. Olingan sof foydaning me'yori. 2. Stavka foizi.


Download 13,75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish