Kamerali qarshilik pechining ish rejimlarini

V. Tajriba natijalarini qayta ishlash.
1. Qarshilik pechlarida cosφ=1 ekanligini hisobga olib, kuchlanish va tokning tajriba yoʻli bilan olingan qiymatlaridan foydalanib, pechning iste’mol qiladigan quvvatini aniqlash P=U·I (kVt) va P=f(τ) grafigini quriladi.
2. Tajriba natijalaridan foydalanib t_c= f(τ) grafigini quriladi.

3. 
   τ_ish va τ_sikl qiymatlarini bilish orqali pech vaqt doimiysi aniqlaymiz. Harorat rostlagich sezgirligi K_sez =t_oʻch/ t_qoʻsh formulasidan aniqlaymiz.
   

VI. Hisobot tayyorlash tartibi.
Tajriba ishi hisoboti quyidagilardan iborat boʻlishi lozim:
a) ishning nomi;
b) ishning maqsadi;
d) topshiriq;
e) ishni bajarish tartibi va metodlari;
f) tajriba ishini prinsipial sxemasi;
g) tajriba va hisobiy formulalar, natijaviy ma’lumotlar va grafiklar yoki eksperimental xarakteristikalar.

Tekshirishlar
		1	2	3	4	5	6	7	8	9
P
U
I
τ

Nazorat savollari.
1. Elektr shaxta pechlari qanday turlari mavjud?
2. Shaxta pechlarini qoʻllanilish sohasi.
3. Shaxta pechi tuzilishining oʻziga xosligi.
4. Shaxta pechining ishlash va elektr energiya iste’mol qilish rejimlari.
LABORATORIYA ISHI №3
QARSHILIK ELEKTR PECHLARINING ISSIQLIK HISOBI (2 soat)
Reja:
1. Nazariy qism.
2. Laboratoriya qurilmasining tasnifi.
3. Topshiriq.
4. Tajriba ishini bajarish tartibi.
5. Tajriba natijalarini qayta ishlash.
6. Hisobot tayyorlash tartibi.
7. Nazorat savollari.


Ishning maqsadi
Qarshilik elektr pechlarining rejim parametrlarini va energiya isroflarini hisoblash usullarini oʻrganish.

1. 
   Nazariy qism
   

EQP ning issiqligini hisoblash tartibi
EQP lari uchun quyidagi ish holatlari tavsifi:
a) uzluksiz, bunda oʻchirilmasdan pech kechayu-kunduz ishlaydi;
b) davriy, bunda pech sutkada bir marta oʻchiriladi;
c) davrda ishlash bunda pech shunday davr tezligi bilan ulanib mahsulot qizdirilib eritiladi va shu haroratda ma’lum vaqt davomida ushlab sovitish paytida belgilangan haroratga yetgach toʻxtatiladi.
EQP ning tarmoqdan olinayotgan energiya miqdori va belgilangan quvvati berilgan texnologik jarayonga, ya’ni QE ishlash davriga ishlashning haroratholatiga bogʻliq.
EQP termik ishlashni asosiy davrlari 1 -rasmda koʻrsatilgan.
Davriy ishlovchi EQP larnig issiqlik sarfini hisoblash. Shikastlanish pechning issiqlik muvozonati sikl vaqti boʻyicha umumiy holda (1,v-rasm) issiqlik sarfi quyidagini tashkil qiladi:
,
bu yerda, Q_d –davr davomida ajralayotgan issiqlik miqdori, kkal; Q_f - buyumni berilgan haroratda qizitish uchun foydali issiqlik miqdori, kkal;
Q_yo - yordamchi buyumlarni (qutilar, tagliklar, mufellar va boshqa) qizitish uchun issiqlik miqdori, kkal; Q_yo - issiqlik yoʻqotishlari yigʻindisi, kkal; foydali issiqlik Q_foy quyidagi formuladan aniqlaymiz;

bu yerda, C_d - buyumning oʻrta solishtirma issiqlik sigʻimi, G - massa, t₁;t_{2 -} boshlangʻich va oxirgi harorati (Dj/ KG, ^oC, kg, ^oC).

Shu singari yordamchi buyumlarni va gazni qizitish uchun kerakli issiqlik miqdori (Q_yor) aniqlaymiz.

Pechning yigʻindi issiqlik yoʻqotishlarini Q_y qizitish, toblash va sovitish sikliga nisbatan quyidagicha aniqlaymiz:
,
bu yerda, k_yu =1,15÷1,3 hisobga olinmagan issiqlik yoʻqotishlar koeffitsienti (konveksiya bilan tirqishlardan, termoparalardan va h.k.), q_yk – qidirish davrida pech devorlari orqali issiqlik quvvat isrofi, Vt; q_y.t – bu ham ushlab turish davrida, q_y.tc– bu ham sovitish davrida, Vt; q_y.-yuk – yuklash va yuksizlantirish oraliqlari, tirqishlardan issiqlik quvvat isrofi, Vt.

3.1 -rasm. Pechlarning ish davrlari:
a-qizitish; b- qizitish va ushlab turish; v- qizitish, ushlab turish va sovitish; τ_Q - qizitish vaqti; τ_OʻT- ushlab turish vaqti; τ_YU,B - yuklash-boʻshatish vaqti;
τ_SOV - sovitish vaqti; τ_D - davriy vaqt.
Pechning umumiy issiqlik isrofi ∑Q_y. Dj, bu davrlar uchun teng:


,

Qizitish va ushlab turish davrlarida issiqlik isrofini bir xil deb olish mumkin va tuzilishi va materiallari farq qiladiganlarni, har bir qatlam uchun alohida quyidagi formulalarda aniqlaymiz. Nurlanishdagi isrof “Q_nur, Dj” pech oraliqlarida yuklash va yuksizlantirishdagi isroflar quyidagiga teng:

bu yerda, - diafragmalash koeffitsienti (3.1 - rasm).
Davriy ishlovchi pechlarning iste’mol qilayotgan quvvati P_ist, Vt, qizitish davridagi issiqlik sarfidan aniqlaymiz, chunki aynan shu davrda energiyaning eng maksimal qiymati talab qilinadi:
.
3.1, d – rasm, davrlar uchun

3.1, a, b - rasm, davrlar uchun quyidagini tashkil qiladi q_ist,sov ф_sov = 0.
Olingan iste’mol qilishdagi quvvatni 10-50 % ga orttirish kerak boʻladi, pechning oʻrnatilgan quvvati P, Vt, ga teng:
.
K_z - quvvat zahira koeffitsienti hisobga oladi:
1) me’yoriyga nisbatan tarmoq kuchlanishi pasayishi mumkin;
2) vaqt oʻtishi bilan qizdirgichlarning qarshiligi ortishi mumkin (qizdirgich materiallarning “eskirishi”);
3) pechning sovuq holatidan qizitish rejimga oʻtishi.
Pechning harorati qanchalik yuqori va qatlam massivli boʻlsa, qatlamlarda shuncha issiqlik akkumulyatsiyalanadi va shuncha quvvat zahira koeffisiyentini katta qiymatini qabul qilish kerak, va shuncha pechni sovuq holatidan qizishga ketadigan vaqti qisqaradi.
Taxminan pechning (yuklamasiz) τ_qiz, s, qizish vaqti quyidagi formula orqali aniqlanishi mumkin:

bunda: Q_akk,p - pechning sovuq holatidan qizitishda ishchi harorat rejimida turgʻun rejimigacha qatlamlarda va issiq bardosh tuzilishlarda issiqlik miqdorining akkumuliyasiyalangan miqdori, Dj; q_ist - turgʻun rejimda pech devorlaridan issiqlik isroflarining yigʻindisi, Vt.
Davriy ishlovchi pechning, issiqlik FIK ɳ_is barcha issiqlikni, butun davr vaqtida yuklamani qizitishga sarf boʻlgan foydali issiqlik nisbatiga teng:

Elektr energiyaning solishtirma sarfi W, kVt·s/kg, ya’ni uning bitta materialga pechda ishlov berish uchun sarflanayotganiga, teng:


,
bunda: G_buyum - pechda ishlov beriladigan yuklama materiallar massasi, kg
Agar pechni ishchi fazosi hajmi katta boʻlsa, u holda u boʻlimlarga ajratiladi – issitish mintaqalariga. Har bir isitish mintaqasi quvvatni qizdirgichlarga mos ravishda oʻzgartirib haroratni mustaqil rostlashga ega.
Pechni ishchi fazasini va uning quvvatini isitish mintaqalariga ajratish prinsipi pech ichida haroratni bir tekisda taqsimlanishiga asoslanadi. Ishchi fazani balandligiga koʻra mintaqa 1,5-2 m ni tashkil qilishi kerak, uzunligi 2 - 2,5 m da koʻp boʻlmasligi kerak.
Qanchalik darajada harorat bir xilda isitilishiga talab yuqori boʻlsa, (majburiy muhit aylanishisiz pechlar uchun) shuncha mintaqalar balandligi va kengligi boʻyicha maydoni shuncha kichik boʻladi.
Majburiy muhit aylanishli qizitish pechlarida mahsulotlarni bir tekis qizdirishga gazli muhitda va gazning tezligi qiymatlari kattaligini tashkil qilish bilan erishiladi. Mintaqlar quvvati, odatda, 1V nominal toki 300 A, va ruhsat etilgan quvvati uch fazali mintaqada 180-190 kVt ni qiymatni tashkil qiluvchi kontaktorlar: tarmoq kuchlanishi 380 V va 220 V da 100 - 110 kVt quvvatli kontaktorlarda himoyalanadi.
Pech ichini va materialni qizitish, toblash, yuklash va boʻshatish davridagi tegishlicha, P_q issiqlik yoʻqotishlar quvvati, Vt:

bunda:
Pechning oʻrnatilgan quvvati, P_oʻ, Vt, quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:

bu yerda, k_z =1,1÷1,5 - quvvatning zahira koeffitsienti (kuchlanishning oʻzgarishlari, QE «eskirish» pechning sovuq holatidan qizitishni tezlashtirishini hisobga oladi).
Davriy ishlovchi pechning issiqlik FIK quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:

Uzluksiz pechning foydali ish koeffisiyenti quyidagi ifoda orqali aniqlanadi:

Uzluksiz pech uchun (S -samaradorligi bilan).