Kalitsiviruslar oilasi (Caliciviridae)

Kalitsiviruslar oilasi (Caliciviridae)
Viruslar sharsimon yoki ikosaedr shaklda, o'lchami 20-30 n m bo'ladi. Tarkibi bir ipli RNK bo'lib, u kapsid bilan o'ralgan, kapsid 3 2 ta kosaga o'xshash kapsomerlardan tashkil topgan, ular kubsimon sim m etriya holida joylashgan. Shu sababli nomi lotincha calix - kosacha deb atalgan. Kapsid 180 ta oqsil molekulasidan tashkil topgan bo'lib, qobig'i yo ‘ q, lipid va uglevodlar tutmaydi. Virus 5 0°C haroratda 30 daqiqada qizdirilganda o'z faolligin i yo'qotadi. Kalitsi (Norfolk) bolalarda va kattalarda o'tkir gastroenterit kasalligini qo'zg'atadi. Bu virus bemor odam, cho'chqa, buzoqlar najasid an elektron m ikroskop yordam ida topilgan. Yaponiyada maktab yoshigacha bo'lgan 23-60% bolalarning qon zardobida bu virusga qarshi antitelolar topilgan, maktab yoshidagi bolalar va kattalarda bu ko'rsatkich 90%з ni tashkil qiladi. Virus hali chuqur o'rganilgan emas.
Viruslar tabiatda keng tarqalgan, odam, hayvonlar va oʻsimliklarda har xil ogʻir kasalliklarni paydo qiladi. Ular maxsus tarqatuvchi yoki mexanik yoʻl bilan tarqaladi. Koʻpchilik Viruslar yillab tiriklik xususiyatini yoʻqotmaydi, qulay sharoitga (tirik hujayraga) tushib qolishi bilan kasallik qoʻzgʻata boshlaydi. Ayrim Viruslar (mas., gripp Viruslar) tashqi muhitda oʻz xususiyatini yoʻqotadi. Viruslar qoʻzgʻatadigan kasallikning paydo boʻlishiga koʻpincha faqat bitta virus zarrasi sabab boʻlishi mumkin. Mas., bitta poliomiyelit virusi zarrasi (molekulasi)dan bir necha soatda milliardlab Viruslar vujudga keladi. Viruslarning koʻpayishi sitoplazmadagi aminokislotalar bilan bogʻliq. Millionlab Viruslar molekulalari yigʻindisi mikroskop ostida kristallar yoki X-tanachalar shaklida koʻrinadi. Kasallik holatini qoʻzgʻatish xususiyati, kasallik qoʻzgʻovchi boshqa agentlarga nisbatan juda kichikligi va odatdagi sunʼiy ozuqali muhitda rivojlanmasligi Viruslarning oʻziga xos xususiyatidir. Faqat baʼzi bakteriofaglar bundan mustasno, ularni lab. sharoitida koʻpaytirish mumkinligi isbotlangan. Lab.da oʻrganish imkoniyati boʻlgan barcha Viruslar har xil fizik usullar bilan birmuncha aniq "oʻlchangan". Ularning diametri 10—300 mkm.

Mushuklarning kalisivirus infektsiyasi

Mushuklarning kalisivirusi nima?
Mushuklarning kalisivirusi yuqori nafas yo'llari infektsiyalari va mushuklarda og'iz bo'shlig'i kasalliklarining muhim sababi bo'lgan virusdir. Ushbu virus butun dunyo bo'ylab mushuklarni yuqtiradi va uy va ekzotik mushuk turlarida kasallikka olib kelishi mumkin. Mushuklarda bir nechta turli viruslar va bakteriyalar nafas olish kasalliklariga olib kelishi mumkin bo'lsa-da, kalisivirus nafas olish yo'llari infektsiyasi bo'lgan mushuklarda ajratilgan eng keng tarqalgan yuqumli agentlardan biridir. Mushuklarda yuqori nafas yo'llarining infektsiyasini keltirib chiqarishi mumkin bo'lgan boshqa yuqumli vositalar haqida ma'lumotni "Mushuklarning yuqori nafas yo'llarining infektsiyasi" da topish mumkin.

Kalitsivirus infektsiyasining klinik belgilari qanday?cat_open_mouth_ulcersfcv_2018_db2-01

Yuqori nafas yo'llari infektsiyasining tipik klinik belgilari hapşırma, burun tiqilishi, kon'yunktivit (ko'z qovoqlarini qoplaydigan membranalarning yallig'lanishi) va burun yoki ko'zdan oqindi kabi burun va tomoqni o'z ichiga oladi. Chiqarish shaffof bo'lishi yoki sariq/yashil rangga ega bo'lishi mumkin. Ushbu tipik belgilarga qo'shimcha ravishda, kalisivirus infektsiyasi bo'lgan mushuklar ko'pincha tilda, qattiq tanglayda, tish go'shti, lablar yoki burunda yaralarni rivojlantiradi. Bu mushuklar odatda tupurik yoki ko'p oqadi, chunki yaralar juda og'riqli. Yuqori nafas yo'llari infektsiyasining boshqa o'ziga xos bo'lmagan belgilariga anoreksiya, letargiya, isitma, kengaygan limfa tugunlari va ko'zni qisib qo'yish kiradi.
Kalitsivirusning ba'zi shtammlari infektsiyalangan mushukning bir yoki bir nechta bo'g'imlarida to'satdan og'riqli oqsoqlanishiga olib kelishi mumkin; bu oqsoqlik mushukchalarda tez-tez uchraydi. Kamdan kam bo'lsa-da, og'ir umumiy kasallikni keltirib chiqaradigan mushuk kalisivirusining o'ziga xos shtammi mavjud. Dastlabki alomatlar ko'z, burun va og'izni o'z ichiga oladi, ammo yuqtirgan mushuk tezda yuqori isitma, og'ir depressiya, oyoq va / yoki yuzning shishishi, sariqlik va ko'p organ kasalliklarining alomatlarini rivojlantiradi. Ushbu shtamm juda yuqumli bo'lib, o'lim darajasi 67% gacha.
Qanday qilib mushuk kalisivirus infektsiyasini oladi?
Calicivirus juda yuqumli bo'lib, yuqtirgan mushuklar virusni tupurik yoki burun yoki ko'zning sekretsiyasi bilan to'kishi mumkin. Agar infektsiyalangan mushuk hapşırsa, havodagi virusli zarralar havo orqali bir necha metrga püskürtülebilir. Taxminlarga ko'ra, virus siydik yoki najas bilan ham chiqishi mumkin, ammo bu infektsiyaning asosiy manbai hisoblanmaydi."Sezuvchan mushuklar infektsiyani boshqa kasal mushuk bilan to'g'ridan-to'g'ri aloqa qilish yoki yuqumli sekretsiyalar bilan ifloslangan narsalarga atrof-muhitga ta'sir qilish orqali olishlari mumkin."
Virus ifloslangan muhitda bir haftagacha (va salqin, nam joyda uzoqroq) yashashi mumkin. Sezuvchan mushuklar infektsiyani boshqa kasal mushuk bilan to'g'ridan-to'g'raloqa qilish yoki yuqumli sekretsiyalar bilan ifloslangan narsalarga atrof-muhitga ta'sir qilish orqali olishlari mumkin. Kontaminatsiyalangan narsalarga yoki kasal mushukga tegib ketgan odamlar virusni sezgir mushuklarga ham yuqtirishlari mumkin.
Barcha sezgir mushuklarda kalisivirus infektsiyasi rivojlanishi mumkin bo'lsa-da, yosh mushukchalarda semptomlar og'irroq bo'ladi.
Xulosa
Kalitsivirus o'ta yuqumli kasallik bo'lganligi sababli va sog'lom mushuklar kasallikning tashuvchisi bo'lishi mumkinligi sababli, mushukingizning virusga ta'sirini oldini olish qiyin bo'lishi mumkin. Pansionatlar, insonparvar jamiyatlar, hayvonlarning boshpanalari va mushuklar ko'rgazmalari - bularning barchasi sezgir mushuklar kalisivirusga osonlikcha ta'sir qilishi mumkin bo'lgan joylardir.
Mushuk va boshqa mushuklar o'rtasidagi to'g'ridan-to'g'ri aloqani oldini olish sizning mushukingiz infektsiyani yuqtirish ehtimolini sezilarli darajada kamaytiradi. Bundan tashqari, yaxshi sanitariya va gigiena qoidalariga rioya qilish, masalan, boshqa mushukni erkalashdan oldin va keyin qo'lingizni yaxshilab yuvish a qsalliknimushukingizga yuqtirish ehtimolini kamaytiradi.