Kalit so’zlar : Mungli ko’zlar, roman, bolalar, tarbiya, ko’ngil. Kirish

ANNOTATSIYA
Mazkur maqolada bolalar adabiyoti yorqin namoyondasi Xudoyberdi To’xtaboyevning ijodi va uning asarlaridan “Mungli ko’zlar” asari muhokama qilinadi. Salbiy va ijobiy obrazlar asar qahramonlari orqali talqin qilinadi.
Kalit so’zlar : Mungli ko’zlar, roman, bolalar, tarbiya, ko’ngil.


KIRISH
Xudoyberdi To'xtaboyev aynan bolalarga bag'ishlangan asarlari orqali jahonga tanildi va ko'plab mashhur shaxslarning tahsiniga sazovor bo'ldi. Adibga eng ko'p darajada shuhrat keltirgan asar " Sariq devni minib" romani hisoblanadi. Shundan keyin uning "Sariq devning o'limi", "Besh bolali yigitcha" , "Qasoskorning oltin boshi" , "Yillar va yo'llar", "Shirin qovunlar mamlakati", "Mungli ko'zlar", "Jannati odamlar" kabi romanlari chop etildi.
Xudoyberdi To’xtaboyev qalamiga mansub “Mungli ko’zlar” asari roman janrida yaratilgan. Asar 1988-yil ommaga taqdim etildi. Shu yildanoq “Yosh gvardiya” nashriyotida , 1991-yil “Kamalak” nashriyotida chop etildi. Bu asar Xudoyberdi To’xtaboyevning asarlari orasida men o’qigan eng ta’sirli asar hisoblanadi. Bunga sabablar bisyor, chunki uning boshqa asarlarida beg’ubor bolalik aks etgan edi. Bu romanda mol-mulkka butunlay ixlosini qo'ygan ota-ona hamda ularning farzandlarining fojiali qismat egalariga aylanishi tasvirlangan.
Adib yaratgan bolalar obrazlarining ko’pchiligi go’lroq, ko’pincha yo ochlikdan qiynalgan, yoki maktab direktori va o’qituvchilaridan gap eshitib yuradigan sodda qishloq bolalari edi. Ammo “Mungli ko’zlar” asari bolalari hech qanday yo’qchilik ko’rmagan, erka va arzanda bolalar ,roman qahramonlari katta shaharda, dang’illama koshonada yashaydi.Ular boy ota-onalarining erkalari. Bu uyda hamma narsa muhayyo, ota onaning qo’li uzun , maktab direktoridan tortib , barcha tanish-bilishlarigacha ularga qulluq qilardi. Zafar, Zufar, Akbar, Nigora obrazlari orqali asar suyujeti yoritib berilgan . Asarning ma’no-mundarija doirasi asosan bolalarning hayotiga yo’nalgan. Shu mobaynida asarda o’sha davrdagi qog’ozbozlik yaxshigina aks etgan. Asardagi Ataullo muallim obrazi orqali bu narsalar qoralangan va bolalarga yordam qo’li cho’zilgan.