Kafedrasi xudayberdiyeva adolat sobirjon qizi

5-rasm.O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi
Pensiyajamg'armasi xarajatlarining davlat byudjeti hamda YaIMga nisbatan 
salmog’i
23
 
 
Yuqoridagi rasm ma`lumotlarini tahlil qiladigan bo`lsak, Pensiya 
jamg`armasi xarajatlari 2015 yilda Davlat byudjetidagi salmog`i 42.11% ni tashkil 
etganligini va bu ko`rsatkich YaIMdagi ulushi esa 9.33% ni tashkil etganligini 
ko`rishimiz mumkin. Ushbu xarajatlarni yillar kesimida tahlil qiladigan bo`lsak, 
2016 yilda Davlat byudjetidagi salmog`i 42.43% ni tashkil etganligini va bu 
23
O`zbekiston Respublikasi Prezidentining “2018-yilda Davlat byudjeti asosiy makroiqtisodiy 
koʻrsatkichlari va parametrlari prognozi toʻgʻrisida”gi qarori. PQ-3454. 2017-yil 29-dekabr

---

44 
ko`rsatkich YaIMdagi ulushi esa 8.88% ni tashkil etganligini hamda 2017 yilda esa 
Davlat byudjetidagi salmog`i 43.86% ni tashkil etganligini va bu ko`rsatkich 
YaIMdagi ulushi esa 7.89% ni tashkil etganligini ko`rishimiz mumkin. 
Mamlakat aholisini ijtimoiy himoya qilishda shu mamlakatda tarkib
topgan pensiya ta‘minoti muhim o’rin egallaydi. Pensiya ta‘minoti tizimi
jamiyatning tur li ijtimoiy qatlamlarining manfaatlarini qondirish uchun
mo’ljallangan, iqtisodiy, ijtimoiy va huquqiy institutlarni birlashtiruvchi
murakkab tizim hisoblanadi. Bu tizimning muvaffaqiyati esa uning moliyaviy
resurslar bilan ta‘minlanganlik darajasiga, pensiya ta‘minoti tizimining
moliyaviy manbalari mustahkamligiga ko’p jihatdan bog’liq bo’ladi. 
 
 
 
6-rasm O'zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Pensiya 
jamg’armasi turli yillardagi xarajatlar dinamikasini o’zgarishi
24
 
Pensiya jamg`armasining xarajatlari o`zgarish sur`atlarini dinamik harakatiga 
e’tibor qaratadigan bo`lsak, oxirgi yillarda o`suvchan tendensiyaning guvohi 
24
O`zbekiston Respublikasi Prezidentining “2018-yilda Davlat byudjeti asosiy makroiqtisodiy 
koʻrsatkichlari va parametrlari prognozi toʻgʻrisida”gi qarori. PQ-3454. 2017-yil 29-dekabr

---

45 
bo`lishimiz mumkin. Jumladan, 2015-2017 – yillar oralig`ida Pensiya jamg’armasi 
xarajatlar o`sish sur’atlari deyarli 1,2 barobarni tashkil etgan. 
Joriy yil uchun tasdqilangan byudjet parametrlariga muvofiq, Pensiya 
fondining jamixarajatlarko’rsatkichi 23240 mlrd so`m ajratilishi ko`zda tutilgan. 
Ishlamaydigan pensionerlarga pensiya to'lovlari Pensiya jamg`armasi amalaga 
oshiradigan xarajatlar orasida yetakchi o`rinlarda turadi. Xususan, 2015-yilda 
ushbu xarajat 15989,2 mlrd so`mni tashkil etgan bo`lsa, 2017 yilga kelib, ushbu 
ko`rsatkich 19505,1 mlrd so`mdan iborat bo`lgan. 2018-yilda esa ushbu pensiya 
turi uchun 23240 mlrd so`m ajratilishi ko`zda tutilyapti.