Kafedrasi xudayarova xurshida abdunazarovna

Bank  menejmentining  sub’ektlari
  –  bu  bank  faoliyatini  boshqarishda  va 
boshqarish  jarayonida  ishtirok  etuvchi  shaxslar.  Bank  menejmenti  sub’ektlarini 
ishtirok etishiga ko‘ra quyidagicha bo‘linadi: 
- tashqi sub’ektlar; 
- ichki sub’ektlar. 
Tashqi  sub’ektlar bilvosita banklarni boshqarish jarayonida ishtirok etadi va 
davlat  organlari  bo‘lib  hisoblanadi.  Banklar  faoliyatini  boshqarishga  O‘zbekiston 
Respublikasi  Markaziy  banki  turli  usullar  orqali  ta’sir  o‘tkazadi.  Ayniqsa, 
banklarning xizmatlari va operatsiyalari bo‘yicha o‘rnatilgan iqtisodiy normativlar 
shu turdagi xizmatlar ko‘rsatishni  boshqaradi va tartibga soladi.  
Masalan,  tijorat  banklari  tomonidan  beriladigan  yirik  kreditlarning  quyi  va 
yuqori  chegarasiga  qo‘yiladigan  talablarni  olaylik.  Bunga  asosan,  tijorat  banklari 
kredit  operatsiyalarini  boshqarishda  Markaziy  bank  belgilagan  normativga  rioya 
etishi shart, ya’ni quyidagi nortivlarni bajarishi lozim: 
-  tijorat  banklari  tomonidan  beriladigan  ta’minlanmagan  kreditlar  birinchi 
darajali bank kapitalining 5 % idan oshmasligi lozim; 
-  tijorat  banklari  tomonidan  beriladigan  ta’minlangan  kreditlar  esa,  birinchi 
darajali bank kapitalining 25 % idan oshmasligi lozim. 
O‘zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  ushbu  normativlar  asosida  tijorat 
banklarining kredit operatsiyalari tashqi tarafdan tartibga soladi va kredit risklarini 
boshqarishga  yordam  beradi.  Bundan  tashqari,  tijorat  banklarining  qimmatli 

---

qog‘ozlar  bog‘liq  operatsiyalari,  valyuta  bilan  bog‘liq  operatsiyalar,  ko‘chmas 
mulkka  qo‘yiladigan  investitsiyalari  va  boshqalar  Markaziy  bank  tomonidan 
o‘rnatilgan talablar asosida tartibga solinadi va boshqariladi. 
Bank  menejmentining  ichki  sub’ektlari,  bankning  ichki  boshqaruv  tarkibi  – 
aksionerlar  yig‘ilishi,  Bank  kengashi,  bank  boshqaruvi  hisoblanadi.  SHuningdek, 
banklarda  tashkil  qilingan  departamentlar,  boshqarmalar  va  qo‘mitalar  boshqaruv 
jarayoning sub’ektlari hisoblanishi mumkin.