Kafedrasi mamatkulov anvar baxtiyarovich

Davlat xaridining umumiy qonuniy ta’rifi

Oldingi tizim

Yangi tizim

O‘zbekiston Respublikasi Byudjet kodeksida quyidagi ta’rif keltirilgan: Davlat xaridlari – byudjet tizimi byudjetlarining mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladigan tovarlar (ishlar, xizmatlar) xaridlari Mazkur ta’rif faqat byudjet mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladigan davlat xaridlariga taalluqlidir. Boshqa qonun hujjatlarida davlat xaridi haqida ta’rif berilmagan

O‘zbekiston Respublikasining yangi “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi Qonunida keltirilgan ta’rif: Davlat xaridi – tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) davlat buyurtmachilari tomonidan pulli asosda olish Ushbu ta’rif davlat xaridlari sohasidagi barcha munosabatlarda umumiy tarzda amal qiladi

Qiyosiy tahlilimizni davlat xaridining oldingi amal qilgan tizimini “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi Qonun qabul qilingandan keyingi davr bilan muqoyasa qilish orqali amalga oshiramiz.

5. jadval Davlat xaridi oldingi va yangi tizimlarining davlat xaridining asosiy

prinsiplari bo‘yicha qiyosi³⁰

Davlat xaridining asosiy prinsiplari
Oldingi tizim	Yangi tizim

Hech qaysi me’yoriy-huquqiy hujjatda davlat xaridining prinsiplari aniqlashtirilmagan edi

O‘zbekiston Respublikasining “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi Qonuni 4- moddasida davlat xaridining asosiy prinsiplari quyidagicha bayon qilingan: Davlat buyurtmachisining kasbiy mahorati; Asoslanganlik; Moliyaviy mablag‘lardan foydalanishning oqilonaligi, tejamkorligi va samaradorligi; Ochiqlik va shaffoflik; Tortishuv va xolislik; Mutanosiblik; Davlat xaridlari tizimining yagonaligi va yaxlitligi; Korrupsiyaga yo‘l qo‘ymaslik.

• 
  Qonun qabul qilunguncha bo‘lgan oraliq bosqichdagi, ya’ni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 23-avgustdagi “Tovarlar (ishlar, xizmatlar)ning davlat va korporativ xaridlarini amalga oshirishning zamonaviy shakl va uslublarini yanada joriy etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 3237-sonli Qarori bilan o‘rnatilgan tartib-taomillar muvaqqat xarakterga ega bo‘lganligi uchun ushbu bosqichni tahlil jarayoniga tortmaslikni maqsadga muvofiq deb topdik.
  

Qonunda davlat buyurtmachisining ikkita yangi toifasi, ya’ni “byudjet” va “korporativ” buyurtmachilar kiritildi.
Byudjet buyurtmachilar:

• 
  davlat organlari;
  
• 
  byudjet tashkilotlari va byudjetdan mablag’ oluvchi
  
• 
  davlat maqsadli jamg’armalari.
  
• 
  korporativ buyurtmachilar:
  
• 
  davlat korxonalari;
  
• 
  ustav fondida davlat ulushi 50% va undan ortiq bo‘lgan yuridik shaxslar.
  

• 
  Ustav fondining 50%i va undan ortig’i 50% va undan ortiq miqdorda davlat ulushiga ega yuridik shaxsga tegishli bo‘lgan yuridik shaxslar
  

5.