Kafedrasi husanov nishonboy abdusattorovich dilmurodova nilufar asatullayevna



Download 4,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/398
Sana31.12.2021
Hajmi4,06 Mb.
#215865
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   398
Bog'liq
Ozbek tili oum

 
 
 
 
  
           
  
 
  
  
  
  


99 
 
18-MAVZU. TABIAT VA INSON 
 
Ekologik xavf 
XX  asrda  texnikaning  rivoji,  xalq  xo‘jaligi  va  kundalik  turmushni 
kimyolashtirish, Yer yuzida aholi sonining keskin ko‘payishi oqibatida tabiat bilan 
inson  o‘rtasidagi  muvozanatning  buzilishi,  yer,  suv  va  havoning  inson  hayotiga 
zararli darajada ifloslanishi natijasida ekologik tanglik xavfi paydo bo‘ldi. 
Buning  birinchi  sababi  jamiyatga  motorlarning  keng  ko‘lamda  kirib  kelishi 
bo‘lib,  XIX  asrning  oxiri  -  XX  asrning  ilk  yillaridan  boshlandi;  keyingi  yuz  yil 
ichida dunyo motorlar olamiga aylandi: hozirgi davrda jahon bo‘yicha necha million 
avtomobil, paroxod, parovoz, lokomobil, samolyot, mototsikl, yaxta, kemacha, turli 
yoqilg‘ida  va  yonilg‘ida  ishlaydigan  elektrostansiyalar,  isitish  qurilmalari  va 
hokazolarni  sanab  adog‘iga  yetib  bo‘lmaydi.  Yoqilg‘ida  va  yonilg‘ida  ishlaydigan 
har  bir  motor  yoki  motorli  inshoot,  aslida,  insonga  kerakli  kislorodni  iste’mol 
qiluvchi  raqibdir.  Motorlar  tutab,  bir  tomondan, 
insonga  yengillik  va  qulaylik  tug‘dirsa-da, 
ikkinchi  tomondan,  atrof-muhitni  ifloslantiradi, 
inson  yashayotgan  muhitni  izdan  chiqarib,  uni 
turli kasalliklarga duchor qiladi. 
Ekologik  tanglik  xavfi  yuzaga  kelishining 
ikkinchi  manbai  -  kimyolashtirish,  qishloq 
xo‘jaligida, chorvachilikda, sanoatda, transportda 
yaxshi  ko‘rsatkichlarga  erishish  maqsadida 
kimyoviy  moddalardan  keng  foydalanishdir.  Bu 
jarayon  O‘zbekistonda  ham  namoyon  bo‘ldi, 
sariq kasali bo‘yicha respublikamizning jahonda “yetakchi” o‘ringa chiqishiga olib 
keldi, turli kasalliklarning keng tarqalishiga sababchi bo‘ldi. Ekologik tanglik xavfi 
o‘sishining  uchinchi  sababi  -  aholining  talablari  va  unga  ko‘rsatiladigan  maishiy 
xizmatning  takomillashishi  natijasida  paydo  bo‘ladigan  iflos  chiqindilarning 
ko‘payishidir  (turli  ishlatilgan  qog‘oz,  karton,  quticha,  butilka,  flakon,  oziq-ovqat 
qoldiqlari va hokazolar). 
Jamiyat hayoti izchil ilmiy negizda tashkil qilinib, u fan tavsiyalari va tibbiyot 
qonunlari  asosida  olib  borilsa,  ekologik  tanglik  xavfini  kamaytirish  va  asta-sekin 
zaruriy muvozanatga erishish mumkin.  
O‘zbekistonda  ekologik  tanglik  xavfi,  ayniqsa,  katta  e’tiborni  talab  qiladi. 
O‘zbekiston  -  qadimiy  boy  sivilizatsiyaning  markazlaridan  biri.  Uning  aholisi  zich 
joylashgan  va  yil  sayin  o‘sib  bormoqda.  Keyingi  yuz  yil  ichida  (1897-1997) 
O‘zbekistonda  aholi  soni  o‘n  barobar  o‘sdi.  Ammo  suvni  iste’mol  qilish,  aholiga 
xizmat  ko‘rsatish  madaniyati  takomillashishi  bilan,  sug‘oriladigan  yerlar  sathi 


100 
 
kengayishi  sababli,  o‘n  besh  barobar  o‘sdi.  Suv 
beradigan manba esa o‘sha ikkita - Amudaryo va 
Sirdaryo. Ko‘z o‘ngimizda yuzaga kelayotgan bu 
nomutanosiblik 
ekologik 
ahvolni 
yanada 
jiddiylashtirishi mumkin.  

Download 4,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish