Кафедраси “ машиналар яратишнинг

Саноат намунасининг патентга лаёқатлилик шартлари. Саноат намунаси сифатида кўрсатилган обoект, башарти у янги, ўзига ҳос бўлса ва уни саноатда қўллаш мумкин бўлса, ҳуқуқий жихатдан мухофаза қилинади.
Саноат намунаси, башарти буюмнинг эстетеик эргономик хусусиятларини белгиловчи муҳим аломатлари мажмуи саноат наoмунасига устиворлик бериш санасига қадар жахонда оммага ошкор бўлган маълумотлардан аён бўлмаса, янги деб ҳисобланади
Саноат намунасининг янгилигини аниқлаш чоғида бир мунча олдин устуворликка эга бўлган ҳамда топширилган ва қайтариб олинмаган талабномалар ҳам ҳисобга олинади.
Саноат намунаси, башарти унинг муҳим аломатлари мажмуи буюм эстетик хусусиятларининг ижодий характери билан боғлиқ бўлса, асл ҳисобланади. Буюмнинг ташқи кўринишини ифдалайдиган бадиий-конструкторлик ечимлари саноат намунаси жумласига киради.
Рационализаторлик фаолияти. Рационализаторлик фаолияти Вазирлар махкамасининг 1992 йил 28-декабр «Ўзбекистон республикасида ихтирочилик ва рационализаторлик фаолиятини ривожлантириш тўғрисидаги 596-сон қарори 2-банд рационализаторлик фаолияти тўғрисида Низом асосида ҳуқуқий ҳимоя қилинади»
Рационализаторлик фаолияти тўғрисида низомнинг бандларида ҳуқуқий ҳимоялашни кўриб чиқади.
Рационализаторлик таклифига муаллифлик ҳуқуқи ўз меҳнати билан рационализаторлик таклифини яратган фуқарога тегишли бўлади.
Агар рационализаторлик таклифини яратишда бир неча фуқаро қатнашган бўлса, уларнинг ҳаммаси бундай рационализаторлик таклифининг ҳам муаллифи ҳисобланади. Рационализаторлик таклифи муаллифига фақат техник, ташкилий ёки моддий ёрдам кўрсатган ёҳуд рационализаторлик таклифини расмийлаштириш ва ишлаб чиқаришда ундан фойдаланишга кўмаклашган фуқаролар ҳам муаллиф деб тан олинмайди.
Рационализаторлик таклифи ҳам муаллифларига тегишли бўлган ҳуқуқлардан фойдаланиш тартиби улар ўртасида тузилган шартномага биноан аниқланади.
Рационализаторлик таклифи муаллифларига гувоҳнома берилади, ушбу гувоҳнома талабномада кўрсатилган ечим рационализаторлик таклифи деб тан олинганлигини, рационализаторлик таклифига муаллифликни, рационализаторлик таклифининг устунлигини тасдиқлайди.
Муаллифга рационализаторлик гувоҳномаси унинг 1-таклифи рационализаторлик деб тан олинган кундан бошлаб бир ой муддат ичида берилади. Ушбу муаллифнинг кейинги рационализаторлик таклифлари ҳақидаги маълумотлар шу гувоҳномага таклиф рационализаторлик деб тан олинган кундан бошлаб бир ой ичида киритилади.
Рационализаторлик гувоҳномасига асосланган муаллифлик ҳуқуқи ечимни рационализаторлик таклифи деб тан олган корхона миқёсида амал қилади.

2.