Кафедраси “ машиналар яратишнинг



Download 2,73 Mb.
bet4/113
Sana09.06.2022
Hajmi2,73 Mb.
#649269
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   113
Bog'liq
2 5195269785012671267

Автомобил тарихидан. Хозирги машиналарнинг пайдо бўлиши оддий тегирмон ғилдирагидан то одам мускилидан харакатга келувчи ўзиюрар аравачагача бўлган жуда узоқ йўлни босиб ўтди. Биринчи марта ана шундай аравача бундан 200 йил муқаддам яратилган эди. Бундай ўзиюрар аравача Россияда истиқомат қилувчи дехқон Шамшуренко томонидан яратилди. Кейинроқ И.П. Клубин уч ғилдиракли "самокат" ихтиро этди. У оёқларнинг харакати билан юрар эди.
Hихоят инсоният тарихида транспортнинг универсал двигатели - буғ двигатель ихтиро қилинди.
Биринчи буғ автомобилини 1771 йилда француз харбий инженери Кюньо яратди. Бу машина артиллерия юкларини ташишга мўлжаллангандир. Иккинчи буғ машинасини 4-5 тонна юк кўтаришга мўжаллаб яратди. Буғ автомобилини яратиш фикри 19-асрнинг биринчи ярмида Англияда янада ривожланди.
Буғ автомобилларининг оғирлиги туфайли оддий йулларда зўрға харакатланиши сабабли рельсда харакатлантирилди. Бу эса паровознинг вужудга келиши учун асос бўлди. Америкада 1892 йилда ўзининг биринчи автомобилини яратиб ва бундай арзон автомобилларни кўплаб ишлаб чиқарган Генри Форд Америка автомобилсозлигига пойдевор қўйди.
Хозирги пайтда бутун дунё буйича автомобилларнинг умумий сони 450 миллиондан ошиб кетди. Бу автомобилларнинг учдан бири АКШ га тўғри келади. Хар йили автомобил заводлари 30 миллиондан ошиқ автомобил ишлаб чиқаради, бўларнинг 8 миллионга яқини "Женерал моторс", 4 миллиони "Форд", 3 миллиони "Тойота" ва қолган ярми "Фаг", "Hиссан", "Рено", "Фиат", "Хонда", "Мазда" ва бир қатор бошқа автомобил уюшмаларида ишлаб чиқарилмокда.


1.3. Жамият тараққиётида машинасозликнинг етакчи роли ва замонавий ривожланиш йўллари.

Техник асримизни кандай ном билан атамайлик, космос ёки автоматика асрими, атом ёки электроника асрими - техник тараққиётнинг асоси машина бўлиб келган ва яна шундай бўлиб колаверади.


Машинасозлик мамлакат иктисодиётининг энг мухим ахамиятга эга бўлган пойдевор бўлиб, у халқ хўжалигининг барча тармоқларидаги, шу жумладан қурилиш материаллари саноати ва қурилишдаги ишлаб чиқариш жараёнларини механизациялаштиришда моддий база сифатида хизмат килади.
Хар қандай давлатнинг техник даражаси, ижтимоий мехнат унуми, халқ фаровонлиги, иш унумдорлиги, моддий ва иқтисодий тежамкорлиги ва бошқалар шу мамлакатда машинасозлик қай даражада ривожланганлигига боғликдир. Шу сабабли мамлакатимизни иқтисодий ва социал ривожлантириш режаларида машинасозликни илгарилатма ривожлан-тириш кўзда тутилган; унинг олдида энергия ва материалларни кўп микдорда тежашга имкон берувчи технологиядан фойдаланишга шароит яратувчи машина ва механизмларнинг ишончлилиги хамда чидамлилигини таъминлаш, уларнинг иктисодий самарадорлиги ва иш унумини ошириш вазифалари турибди.
Машинасозлик олдига жуда мураккаб вазифалар қўйилган. Машина мустахкам бўлиши, ишончли ва юқори даражада унумли ишлаши, шу билан бирга у енгил, материал сиғими ва энергия сарфи мумкин қадар кам бўлиши, атроф-мухитни ифлослантирмаслиги, техник эстетика ва эргономика талабларига жавоб берадиган бўлиши керак. Ана шу вазифаларни муваффақиятли хал этиш, хозирги замон талабларида яхши машиналар яратиш учун машинасозлик сохасидаги мутахассислар қатор фанлар назарияси асосларидан билимга эга бўлишлари зарур.
Хозирги кунда хом-ашё ва тайёр махсулотларни ташиш, очиқ усулда кўмир ва руда қазиб чиқариш, юк кўтариш, ортиш-тушириш, ер ишларини бажариш, табиий тош материалларини майдалаш, саралаш ва ювиш, бетон қоришмалар тайерлаш, бетон аралашмаларини зичлаш, пардозлаш, саноат усулида уй-жой бинолари ва саноат корхоналари куриш, моддий буюмлар ишлаб чиқариш, озик-овкат, кийим-кечак, металларга механик ишлов беришдаги ахамияти тобора ортиб бормокда.
Машинасозликда янги материаллар жорий қилиш билан янги технология, бутунлай янги структурали кинематик ва динамик хусусиятларга эга бўлган автоматик машиналар яратиш масаласи тугилди, аввалги технология бутунлай ўзгартирилиб юборилди. Машина структурасида сифат ўзгаришлар содир бўлди. Мисол учун: узатиш механизмларини ўрнини босадиган чала утказгичли вентилларни ишлатилиши ва бошқалар.
ЭХМ ёрдамида оптимал параметрга эга бўлган автоматларни синтезлаш масаласини тўла хал этмок учун технологик жараёнлар ва лойихалаш процессларини алгоритмлашни ишлаб чикиш керак.
Ишлаб чиқариш жараёнларида ишлатиладиган машина дунёсида илмий-техника тараққиётини амалга ошириш керак. Бу масалаларни хал этилиши бизни янгидан-янги сифат погоналарига кўтаради, чунки янги погонага чикиш ва унда дадил туриш-яратувчи инсонда сифат ўзгаришларисиз асло мумкин эмас. Янги яратилган машина инсонга янгидан-янги мураккаб масалаларни куя бошлайди.
Хулоса килиб айтганда, машина факат энергияни кабўл этиб,махсулот ишлаб чикарадиган мослама бўлибгина колмай, балки ишлаб чиқариш процесси учун керак бўладиган информацияларни хам ишлай олади, яҳни бу сохада инсон урнини босади. Бугунги машина - сифат ўзгаришларига эга бўлган, бутунлай янги машинадир.(Саноат роботлари, ЭХМ ва бошқалар)
Замонавий техника тараққиётининг ривожланиш асосий йуналишлари:
-Ишлаб чиқаришнинг хамма турларини автоматлаштириш. Бу вазифани хал этишда робототехника системалари катта хисса кушади. Робототехника системасини купгина турлари саноатда юклаш, жойлаштириш, содда қисмларни йигиш каби ишларни бажармокда.
-Кайта созланиши иш программасини ўзгартиришдангина иборат бўлган, сонли программа билан бошқарилувчи ускуналардан кенг фойдаланиш. Машина ва бошқарувчи ЭХМ нинг биргаликда ишлашини урганиш, керакли алгоритм хамда дастурларни ишлаб чикиш;
-Машиналарни титрашдан химоялаш ва улардаги шовкин даражасини пасайтириш;
-Машиналарнинг сифати, ишончлилиги ва хизмат муддатининг усиши;
-Машиналар кувватини ортиши ;
-Машиналарни манёврчанлигини ошириш;
-"Инсон-Машина-Мухит "системасини урганиш;
-Бугинларнинг массаси узгарувчан бўлган машиналар динамикасини ривожлантириш;
-Машиналарнинг ишлаш имкониятини урганиш ва прогноз қилиш;
-Машиналарнинг акустик динамикаси, яҳни машиналардаги шовкин ходисаси манбалари ва сабабларини урганиш машхур фирмалар билан хамкорликда иш олиб бориш. [("Хғюлетт-Паккард" (электроника фирмаси), "Макдоналғдс" ( хизматчиларни тезкорлик билан овкатлан-тириш замонавий технологик жихозлари билан машхур фирма ),"Волpво" (автомобилсозлик фирмаси),"Кавасаки"(мотоцикл заводи) ва "Hиссан" (автомобилсозлик фирмаси)лар бор. Мазкур фирмалар билан хамкорлик қилиш яхши самара бериши шубхасиз.



Download 2,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   113




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish