Kafedra mudiri: O‘qituvchi

{ Public declarations }
end;
var
Form1: TForm1;
implementation
{$R *.dfm}
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
Var i,j,cod:integer;
A:array[1..4,1..4] of Real;
S:real; s1:String;
begin
For i:=1 to 4 do For j:=1 to 4 do
Val(StringGrid1.cells[i-1,j-1],a[i,j],cod);
S:=0;
For i:=1 to 4 do For j:=1 to 4 do s:=s+a[i,j];
Str(s:7:2,s1);
Memo1.Clear;
Memo1.Lines.add('Summa ='+s1);
s:=s/4/4; Str(s:7:2,s1);
Memo1.Lines.add('Ortacha='+s1);
end;
end.
24-MAVZU:“Kitob tanlovi” loyixasi: CheckBox komponenti
Reja:

1. 
   Ilovada bayroqchadan foydalanish
   
2. 
   CheckBok boshqarish obyekti
   
3. 
   Tanlov loyihasini yaratish
   

1. Bayroqchalardan foydalanishga misollar. Ilovalarda ko‘p foydalaniladigan boshqarish obyektlaridan biri bu bayroqchadir. Bayroqcha o‘rnatilgan va o‘rnatilmagan holatlarda bo‘lishi mumkin. Agar bayroqcha o‘rnatilgan bo‘lsa, nimadir ish qilinadi, o‘rnatilmagan bo‘lsa, hech narsa qilinmaydi.

2. CheckBox boshqarish obyekti va uning xossalari. Delphida bayroqcha obyekti CheckBox (Tekshirish qutisi) deb ataladi. Bu obyekt obyektlar panelining standart jildida to‘qqizinchi bo‘lib joylashgan. Quyidagi rasmda u qizil hoshiyaga olingan:

CheckBox obyektining asosiy xossasi Checked (o‘rnatilgan) bo‘lib, u ikkita: rost va yolg‘on qiymatlarni qabul qiladi. Uning yana bir foydali xossasi bizga boshqa obyektlardan tanish bo‘lgan Caption (sarlavha)dir. Uning yordamida bayroqcha haqida uning yonida qisqa yozuvlar yaratish mumkin.

3. Ilovada global o‘zgaruvchilar yaratish. Ilovada bayroqcha obyekti bo‘lib, ilova ishlayotganida bayroqchaning necha marta o‘rnatilganligi muhim bo‘lsin. Bu ma’lumotni qanday saqlash mumkin. Bu ma’lumotni saqlash uchun quyidagicha ish tutish lozim. Ilovada birorta ortiqcha obyekt yaratib, uni ko‘rinmas qilib qo‘yamiz (Visible:=0). Dastlab uning enini 0 ga teng qilib olib (Width:=0), har safar bayroqcha o‘rnatilganda uning enini bittaga oshiramiz (Width:=Width+1).

Global o‘zgaruvchilar dastur (ilova) boshida tavsiflanadi. Bu joyni topish uchun yaratilgan ilovaning dastur kodi oynasiga o‘tamiz va unda tavsiflash operatori varni qidiramiz. Uni topishimiz bilan undan keyin bizga kerakli tavsiflash operatori n: array[0..4] of integer; ni kiritamiz. Endi u ilova oynasi Form1 o‘zgaruvchisi bilan yonma-yon turibdi va Form1 ga kabi ilovaning hamma joyidan unga murojaat qilish mumkin. O‘zgaruvchilarni tavsiflash bilan ish bitmaydi. Ularga yana ilova ishga tushishi bilan boshlang‘ich qiymatlar: 0 larni berishimiz kerak. Buni ilova oynasi yaratilayotgan paytda bajarishimiz mumkin.

4. Qiziqarli fanlar ilovasi. Bayroqchalardan foydalanishni o‘rganish uchun qiziqarli fanlar so‘rovnomasi ilovasini ishlab chiqamiz. Bu ilova o‘quvchilar orasida so‘rovnoma o‘tkazib, ularning qaysi fanlarga qiziqishlarini o‘rganadi. Ilovani soddalashtirish uchun aniq va tabiiy fanlarning bir nechtasi bilan chegaralanamiz. Delphida yangi ilova yaratamiz. Unga to‘rtta CheskBox, ikkita Button va bitta Label obyektlarini quyidagi rasmda ko‘rsatilgandek qilib joylashtiramiz. Ilova oynasi va undagi obyektlarning sarlavhalarini Caption xossalari yordamida rasmdagidek qilib o‘rnatamiz: