Kafedra mudiri: I. Qur’onov

Ballondan kislorod berish. Kislorodni bevosita ballondan berish muolajani yanada osonlashtiradi va kislorod terapiyasini uzoq muddatgacha uzluksiz o‘tkazish imkonini beradi. Тibbiyot kislorodi solingan ballonlarning sig‘imi 40 l bo‘lib, u 150 atm bosim ostidagi gazsimon kislorod saqlaydi. Kislorodni 2—3 atm bosimi ostida qo‘llash mumkinligini nazarda tutib, ballonga maxsus pribor–bosimni pasaytiradigan reduktor ulanadi. Reduktorning 2 ta kamerasi va ikkita manometri bo‘lib, ballonga eng yaqin turgani undagi bosimni ko‘rsatadi. Shu manometr bo‘yicha ballondagi kislorod miqdori to‘g‘risida xulosa chiqariladi. Past bosimli kamera bilan tutashtirilgan ikkinchi manometr bemorga beriladigan kislorod bosimini ko‘rsatadi. U 1—2 atm bosim atrofida tartibga solib turadigan vint bilan belgilab qo‘yiladi.
Kislorodni palatalarga markazlashgan tizim bo‘yicha berish eng qulay usuldir. Kislorodli ballondan foydalanishda siqilgan gazsimon kislorodning moy, yog‘, neft bilan duch kelganda ularning faol birikmalar bilan reaksiyaga kirishib, alangalanishi va portlashini unutmaslik zarur. Ballonlar saqlanadigan xonada chekish qat'iyan man qilinadi. Moy artilgan lattani kislorodli ballonlar bilan bir xonada saqlashga ruxsat etilmaydi. Moslamalarga qarab turadigan shaxslarning qo‘li, kiyim-boshi, asboblari yog‘li bo‘yoqlar bilan ifloslanmagan bo‘lishi kerak. Ballonni silkinish va urilishdan ehtiyot qilish lozim. Uni vertikal holatda salqin joyda, devorga mahkamlab qo‘yib saqlanadi. Ballon ventilini ochishda unga ro‘para turish mumkin emas, chunki ko‘z shilliq pardasiga kislorod sachrab ketishi va ko‘zni shikastlab qo‘yishi mumkin. Baxtsiz hodisalarning oldini olish uchun kislorod ballonlari turadigan har bir xonada yong‘inga qarshi o‘t²⁹⁴o‘chirgich bo‘lishi kerak. Hozirgi vaqtda kasalxonalarning loyihalarida kislorod va azot (I) oksidini markazlashgan holda uzatish ko‘zda tutilgan. Kislorod bevosita bemor yotgan joyga yetkazib beriladi, tibbiyot xodimi esa ballonning saqlanishi, transportirovka qilinishi va almashtirilishini kuzatib borishdan xalos bo‘ladi. Gaz sarfi kamayadi.
Kislorodni markazlashgan usulda beradigan tizimi bo‘lmagan kasalxonalarda ballonlar yo‘lak, yerto‘la, palatalarda o‘rnatiladi. Bunda yong‘inga qarshi kurash qoidalari va texnika xavfsizligiga rioya qilishda qiyinchiliklar yuzaga keladi.