Kafedra mudiri: I. Qur’onov

Mashgʻulotni yakunlash Mavzu yakunlanadi, bajarilgan ishlarni kelgusida kasbiy faoliyatlarida muhim ahamiyatga ega ekanligiga oʻquvchilar e’tiborini qaratadi Uyga vazifa berilishi Nazorat savollariga javob qaytarish

Diqqat qiladi Topshiriqni yozadi

1. ilova

Baholash mezoni va ko’rsatkichlari

t/r	Nazariy bilimlarni baholash	ball
1	Savollarga to'liq javob berish, misol dalil keltiradi, Mavzu haqida to’liq ma’lumotlarni keltiradi, yangi ma’lumotlarni amaliyotda qo’llay oladi	5
2	Savollarga noto'liq javob beradi, mavzu haqida tushunchalarini to’liq bayon eta olmaydi	4
3	Savollarga qisman javob beradi, yangi va o’tilgan mavzular bo’yicha qisman bilimga ega	3
4	Savollarga umuman javob bera olmaydi, yangi mavzu va o’tilgan mavzular yuzasidan bilimga ega emas.	2

2. ilova

Kichik guruhlarda ishlash qoidasi

1	Talabalar ishini bajarish uchun zarur bilim va masalalarga ega bo’lmog’i kerak
2	Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog’i lozim
3	Kichik guruh oldiga qo’yilgan topshiriqni bajarish uchun yetarli vaqt ajratiladi
4	Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tazyiqqa uchramasligi haqida ogohlantirilishi zarur.
5	Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, ishlab chiqarish ta’limi ustasi ularga yo’riqnoma berishi lozim.
6	Nima bo’lganda ham muloqotda bo’ling, bajargan ishini erkin namoyon etish

273

Fan bo'yicha o'quvchilarni o'zlashtirish, baholash mezonlari

3. 
   ilova
   

№	Baholash mezonlari	Baholar
		“5” – a’lo	“4” - yaxshi	“3” - qoniqarli	“2” - qoniqarsiz
1.	Nazariy ma’lumotlarni o’zlashtirishi
2.	Amaliy ma’lumotlarni o’zlashtirishi
3.	Joriy nazorat natijalari
4.	O’rtacha bahosi

23-Mavzu: Ingalatsiya va ajralmalarni so’rib olishda hamshiralik parvarishi

Reja: 1.Ingalatsiya va uni qo’llashning maqsad va vazifalari 2.Ajralmalarni so’rib olishda hamshiralik parvarishi
N e b u la y z e r — bu dori modda yoki suyuqlikni havo bilan aralashtirib chang
yoki bug‘ga aylantirishga modjallangan moslama. Ingalatsiya nafas olish yo‘lining ma’lum joy ini davolash maqsadida o’tkaziladi. Nebulayzer yordamida ingalatsiya o‘tkazishga ko‘rsatmalar:

1. 
   bronx shilliq qavati yalliglanishini bartaraf etish va bronxlarning kengayishini ta’minlaydigan dori vositalarini kiritish.
   
2. 
   nafas olish yo’lidan balg'amni ko‘chirish qiyin bolganda balg 'amning ko‘chishini yengillashtirish
   

Bemorni tayyorlash va unga tushuntirish

1. 
   tushuntirish ishining mazmuni: nebulayzerni qo’llash zarurligi, ingalatsiya usuli, ingalatsiyaning davomiyligi.
   
2. 
   bemorni tayyorlash. Tayyorgarlikni shunday olib borish kerakki, bemorning bo‘yni va yoqasi ifloslanmasin. Bemor chuqur nafas olishi uchun qulay bo’lgan holatni egallashi zarur
   

Zaruriy jihozlarni tayyorlash
Oqimli nebulayzer, uchlik (zazubnik), sochiq, salfetka, og’iz chayish uchun tog‘oracha, og’iz chayish uchun suv va ingalatsiya suyuqligi (tayinlangan dori moddasi yoki distillangan suv):

1. 
   maxsus teshik orqali dori moddasi kiritiladi;
   
2. 
   moslama ishi va aerozollar hosil bo’lishi tekshiriladi;
   
3. 
   nebulayzer yordamida ingalatsiya otkazish uslublari va asosiy qoidalari (o‘tkazish texnikasining o'ziga xos jihatlari)ga amal qilinadi.
   

Ingalatsiya vaqtida tana holati

Tananing shunday holatini tanlash kerakki, bunda ko‘krak qafasi kengaysin va nafas olish hajmi ortsin. Nafas olish usuli haqid a bemorg a yo’riqnoma beriladi.
Sekin va chuqur nafas olinadi, nafas olgandan so‘ng 3 soniya mobaynida nafas olishni to‘xtatib turib, so‘ngra²⁷⁴nafasni burun orqali sekin chiqariladi. Chuqur nafas olishni har
5 martada 1 marta amalga oshiriladi.

Zazubnikni qo‘yish texnikasi

Bemor zazubnikni og‘ziga uni yarim ochiq qoldirgan holda oladi, ingalatsiya jarayonida bemordan aerozol bilan birga zazubnik atrofidagi teshik orqali havo ham olishi so’raladi. Shunday qilib, zaruriy oqimdagi havoni ta’minlash hamda aerozolni belgilangan sohaga yetishini ta’minlash mumkin. Agarda ingalatsiya jarayonida yo‘tal refleksi yoki balg’am ajralishi kuzatilsa, unda uni tuflab tashlashga yordam berish zarur. Ingalatsiyadan so‘ng, bemordan og’zini chayib tashlashni so‘rab, og’izdagi yoqimsiz ta’mni bartaraf etish kerak. Bundan tashqari, dori vositalari ingalatsiyasida ularning zararli ta’siri rivojlanishining oldini olish maqsadida og‘izni yaxshilab chayib tashlash kerak.

Ajratmalarni so‘rib olishda bemorga hamshiralik parvarishi

Ajratmalarni so‘rish bo’shliqlardagi, a’zolar, shuningdek, biriktiruvchi to‘qimalarda keragidan ortiq miqdorda to‘planib qolgan ekssudat, qon va havoni organizmdan chiqarib tashlash uchun o‘tkaziladi. Ajratmalarni so‘rishni o‘tkazishdan , asosan, ikkita maqsad ko‘zlanadi:

1. 
   Sifatli davolash.
   
2. 
   Klinik tekshiruvlarni o‘tkazish
   

Ajratmalarni so‘rib olishga ko‘rsatmalar va moneliklar

1 )agar ajratm alarni so‘rish klinik tekshiruv o‘tkazish maqsadida o‘tkazilayotgan bo’lsa, unda quyidagi holatlarda tavsiya etiladi: oshqozon-ichak yodidagi moddalardan, amniotik suyuqlik va qorin sohasida yig’ilib qolgan suyuqliklardan namuna olish;

2. 
   agarda ajratmalarn i so’rish (drenaj qilish) davolash maqsadida o’tkazilayotgan bo’lsa, u nafas olish yodlaridan sekretsiyani chiqarish va o‘tkazuvchanlikni ta'minlash, shuningdek, boshqa yig’indilar—qorin sohasidagi qon va suyuqliklarni chiqarib tashlash yordamida bemor holatini yaxshilash maqsadida amalga oshiriladi.