Kafedra mudiri: D. Norbo`tayeva O‘qituvchi

Instrumentlar palitrasi (палитра инструментов). Bajariladigan ishlarning nurini aniqlaydi;

Boshqarish palitrasi (управляющая палитра). Abzast va belgilarni bichimlshni tezlikda amalga oshirishni ta’minlaydi;

Ranglar palitrasi (палитра цветов). Maket elementlarining ranglarini ta’minlaydi;

Qoliplar palitrasi(палитра стилей).Qoliplar yordamida abzastlarni formatlashni tezlashtiradi;

Shablon sahifa palitrasi (палитрашаблон-страниц). Shablon cahifani yaratish va uni joriy etishga mo’jallangan;

Murojaatlar palitrasi (палитра гиперссылок).Nashr elementlari bo’yicha ichki va o’zaro murojaatlarni ta’minlaydi.

Qoshimcha palitralar Window (Окно) menyusining Plug In Palettes (Дополнительные плитры) ro’yhatida yig’ilgan
PageMakerning instrumentlar palitrasi va boshqarish palitrasi asosiy funktsiyalarga ega


Instrumentlar palitrasi
Instrumentlar palitrasi quyidagi ko’rinishga ega:
Palitra quyidagi elementlardan tashkil topgan:
 Pointer (Стрелка). Maket elementlarini joylashtirishda ishlatiladi.
 Text (Текст). Matinni formatlashda ishlatiladi.
 Rotating Tool (Поворот). Maket elementlarini og’dirish.
 Cropping Tool (Рамка). Nashirdagi tasvirni qirqish.
 Line (Линия). Og’ish burchagi bo’yicha chizish.
 Constrained Line (Перпендикуляр). Vertikal va grizontal
chiziqlarni chizish.
Rectangle (Прямоугольник). To’g’rito’rtburchaklarni chizish.
 Ellipse (Эллипс).
 Polygon (Многоугольник).Ko’pburchaklarni chizish.
 Rectangle Frame (Прямоугольныйфрейм). Создает To’g’rito’rtburchak freymi.
 Ellipse Frame (Овальныйфрейм). Egri freymlar.
 Polygon Frame (Многоугольныйфрейм). Ko’pburchak freymlarni yaratadi.
 Hand (Рука). Qo’l. Ish davomida hujjat bo’yicha harakatlanish.
 Zoom (Масштаб). Mashtabni o’zgartiradi.
Mashtablashtirish- tez-tez bajariladigan amallardan biri bo’lib hisoblanadi. Buning uchun tugmalar kombinatsiyasidan foydalanish qulay:

• 
  Ctrl>+<5> —50% mashtab uchun;
  
• 
  +<7> — 75% mashtab uchun;
  
• 
  +<1> — 100% mashtab uchun;
  
• 
  +<2> — 200% mashtab uchun;
  
• 
  +<4> — 400% для масштаба
  
• 
  +<+> — Zoom In (Увеличить)buyrug’i uchun;
  
• 
  +<-> — Zoom Out (Уменьшить) buyrug’i uchun;
  

Nashriyotga tasvir qo’yish uchun klaviaturadan ctrl+D bosiladi. Ochilgan oynadan kerakli joydan tasvir tanlanadi.Sichqonchani chap tugmasini bosish bilan tasvir kerakli joyga qo’yiladi.
Boshqarish palitrasi
Bu palitra odatda ekranda joylashgan bo’lib, uning yordamida islash juda qulay. Boshqarish palitrasi yordamida dastur funksiyalariga tez kirish mumkin. Bundan tashqari bu palitrada ajratilgan elementlar parametrlari haqida axborotlar aks ettiriladi. Chunki palitrada qiymatlar sonlarda kiritiladi. Boshqarish palitrasini chiqarish uchun Window (Окно) menyusi orqali yoki +<’> tugmalar kombinatsiyasidan faoydalanib Show Control Palette (Показатьуправляющуюпалитру) buyrug’i yordamida amalga oshiriladi. Qanday instrumentlarni aktivligiga qarab, boshqarish palitrasi tegishli parammetrlarni o’zgarishini ko’rib chiqish imkoniyatini yaratadi.

Rasm. Boshqarish palitrasining Pointer inustrumenti va ajratilgan matin bloke.

Rasm. Boshqarish palitrasida Text inustrumenti va ajratilgan matin fragmenti
O’lchov lineykalari va yo’naltiruvchilar.
Maketlarni rasmiylashtirishda joylashtiriladigan ob’yekt kordinatalari aniqlashtirish juda muhim. Bu maqsadda lineykalardan foydalanish juda qulay. Agar ekranda mavjud bo’lmasa, меню View (Просмотр) menyusidan yoki +.tugmalari yordamida Show Rulers (Показатьлинейки) buyrug’ini tanlab ekranga chiqarish mumkin.

Окно документа PageMaker hujjatlar oynasining o’lchash lineykasi va yo’naltiruvchilari
Lineykaning o’lchov birligini suzub chiquvchi menyudan onsonlik bilan aniqlash mumkin. Buning uchun sichqonchaningo’ng tugmasinilineyka ustida shiqillatiladi va ochilgan ro’yhatdan kerakli o’lchov birlagi tanlanadi. O’lchov birligi gorizontal va vertical lineykalar uchun alohida tanlanadi.
Koordinata boshi berilgandan so’ng, tasodifiy siljishlardah himoya qilish uchun View (Просмотр) menyusidan Zero Lock (Закрепитьноль) buyryg’ini berish maqsadga muofiq. Obyektni to’g’ri joylashtirish uchun View (Просмотр) o’chirib- yoquvchi Snap to Rulers (Выровнятьполинейкам) buyrug’idan foydalanish mumkin.
Kop hollarda lineykaga qaraganda obyektlarni joylashtirishda va tekislashda yo’naltiruvchilar ko’proq ishlatiladi. Bular yordamchi chiziqlar bo’lib. Pechatga chiqarilmaydi. Yonalyiruvchilar o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lib, ular sudrash amalini bajarish vaqtida obyektni yo’naltiruvchi chizig’iga magnitlagandek bog’lab qo’yish qobilyatiga ega. Bu narsa obyektlarni joylashtirishda va tekislashda ahiqlikni ta’minlab beradi. “Magnetizim” ga ruxsat berish / man etish buyrug’i Snap to Guides (Выровнятьпонаправляющим) View (Просмотр) menyusida joylashgan . Sahifada ihtiyoriy miqdorda vertical va gorizontal yo’naltiruvchilar bo’lishi mumkin. Shablon sahifalarida yo’naltiruvchilar to’rini joylashtirish nashir sahifalariga yagona stil ko’rinishlarda bo’lishini ta’minlab beradi.
Belgilarni formatlash. Belgilar matinning tashkil etuvchilari bo’lib, — bu ma’lum bir qiyosiy ma’noda yangi yaratilayotgan murakkab nashirning “gishtlari ” deb atash mumkin. Nashriyotda belgilar bilan ishlaganda Quyidagilarga amal qilish kerak:

• 
  Sirft va garniturlar
  
• 
  Belgilarni formatlash usullaru va atributlari
  
• 
  Kegel – bu shiriftning vertical o’lchovi
  
• 
  Interlinyaj- nashir sahifasidagi qatorlarning zichligi.
  
• 
  Belgilar va so’zlar orasidagi intervallar va boshqalar.
  

Nashirni yaratib bo’lgandan so’ng uning tirajini tayorlanadi. Natijada kitob, broshyura, jurnal ko’rinishlariga ega bo’ladi. Bu bosqichda quyidagilarga ahamiyat berish kerak:

• 
  Tipografiyani tanlash типографии
  
• 
  Tipografiya bilan ishlashning strategiya va taktikalari
  
• 
  Qog’oz va chop etish usullarini tanlash
  
• 
  Maketga qo’yiladigan talablar.