Kafedra: aniq fanlar fan: jismoniy tarbiya mavzu: gimnastikaning rivojlanish tarixi io’M 19/1 talabasi: S. Norqulov o’qituvchi: J. Xudoyberganov

Shved gimnastika tizimi  Shved gimnastika tizimi nemis gimnastikasi bilan ketma-ket paydo bo'lgan. Unda gigiena yo'nalishi yaxshi ishlab chiqilgan edi. P.Ling ( 1776-1839) gimnastikani XIX asrning birinchi yarmida daniyada o'rgana boshladi. Usha vaqtlarda gimnastika yoyilganligi jixatidan daniya g'arbiy yevropadagi ilg'or mamlakatlardan biri edi. 1813 yilda P. Lingning tashabbusi bilan stokgolmda maxsus institut ochildi. P.Ling u yerda o'zining jismoniy tarbiya metod va vositalarini qo'lladi. U kishi badaniy mustaxkamlaydigan va komol toptiradigan mashqlardan foydalanish kerak deb xisoblanardi. Ammo u gimnastikani pedagogik axamiyatini xisobga olmagan edi. Uning o'g'li ya.Ling ( 1800-1886 yillar) otasi boshlagan ishni davom etirib dars sxemasini ishlab chiqdi. Shved gimnastika darsi ka'tiy tartibda biri-ketin keladigan 16-qismdan iborat sxemaga binoan tuzilgan edi. Fransuz gimnastika tizimi asosan xarbiy amaliy yo'nalishida bo'lib shved tizimi bilan deyarli bir vaqtda shakillandi. Fransiyada gimnastika tizimini yaratgan kishi amoros ( 1770-1848 yillar) bo'ldi. U a.V suvorovning xarbiy jismoniy tayyorlov tizimi bilan tanish bo'lib bundan o'z tizimini yaratishda foydalandi. Xayotda va xarbiy jarayonida zarur bo'lgan ko'nikmalar orttirishga yordam beradigan mashqlar to'siqlar qo'yilgan ochiq joyda yurish va yugurish, asloxa-anjomlar bilan turli xolatlarda sakrash, yukni yoki "yaradorni" joydan-joyga ko'tarib o'tish suzish va shung'ish, kurash tutish uloqtirish , o'q otish, kilichbozlik va govozdonlik mashqlarini u eng yaxshi mashqlar deb xisoblar edi. Dars vaqtida amoros muayan sxemaga rioya kilmagan. U ko'yidagi umumiy prinsiplarni belgilab olgan edi xolos : mashqlar shug'ullanuvchilarga tushunarli va mumkin qadar sodda bo'lishi kerak bo'lgan. Ularni birin-ketin yengildan qiyincha, soddadan murakkabga o'ta borib bajarish kerak bo'lgan. Mashg'ulotlarda o'quvuchilarning individual xususiyatlari xisobga olinishi kerak bo'lgan fransuz gimnastikasi mashqlari rus armiyasida qo'llanilar edi.