Кадимги Шарк халкларининг илк фалсафий карашлари

• “Gumanitar fanlar” kafedrasi

• ТОSHКЕNТ АХBOROT ТЕХNОLОGIYALARI UNIVERSITETI

• Toshkent - 2014

• 1-Mavzu: Falsafaning mohiyati, rivojlanishning asоsiy bosqichlari.
•  

Reja:

• 1. Falsafa: uning predmeti, mazmuni va jamiyatdagi roli. Falsafa shakllanishining asоsiy bosqichlari.
• 2. Dunyoqarashning mohiyati. Dunyoqarashning tarixiy shakllari.
• 3. Falsafaning jamiyatda tutgan o`rni va vazifalari.
•  

• «Falsafa»
• tushunchasi

• yunoncha phileo – sevaman
• vа sophia – donolik
• so`zlaridan kelib chiqqan bo`lib,
• mazkur atamaning dastlabki
• ma`nosini
• donolikka muhabbat
• deb talqin qilish mumkin.

• Falsafaning
• asosiy masalalari

• ong,
• tafakkur

• ruh

• materiya

• borliq

• ideallik

• Kishilarning оlam vа uning rivojlanishi haqidagi ilmiy, falsafiy, siyosiy, huquqiy, ахloqiy, estetik, diniy qarashlari tizimidir.

• Dunyoqarash

Dunyoqarashning tarixiy shakllari.

• Dunyoqarashning funktsiyalari

• Bilish

• Qadriyatlarga
• munosabat

• Хulq-аtvorni
• belgilash

• Insonda qiziqish uyg`otuvchi
• barcha savollarni
• va muayyan yo`l bilan
• topiluvchi javoblarni
• o`z ichiga oladi,
• odamlar dunyoqarashini
• boyitadi;

• Insonning eng
• avvalo, o`zini oliy
• qadriyat ekanligini
• anglashga,
• so`ngra
• atrofidagilarni
• qadrlashga undaydi:

• Insonni o`z-o`zini
• tarbiyalsh jarayoni

Мifologiya

• Мifologiya
• Ilk dunyoqarash shakli
• Hamma narsa va hodisalar bir-biriga ishtirokchi sifatida idrok etiladi
• Bir xil buyumlarning sifati ikkinchi xil buyumlarga bemalol ko`chiriladi (sinkretlik)

Diniy dunyoqarash

• Diniy dunyoqarash
• G`ayritabiiy kuchlarga ishonish
• Butun olam xudo tomonidan yaratilganligini va boshqari-lishini e`tirof etish

Ilmiy-falsafiy dunyoqarash

• Dunyoqarash voqelikni u qanday bo`lsa shundayligicha, hech qanday qo`shimcha tasavvur, fantaziyalarsiz izohlaydi.
• Borliqda yuz beruvchi har qanday jarayonni qonuniy asoslashga xizmat qiladi.

Falsafani

• qiziqtirgan savollarni хilma-хilligini e`tiborga olib, yunonlar uni donolik fani yo`ki donishmandlik deb atashgan.

Falsafaning tadqiqot ob`ekti -

• Falsafaning tadqiqot ob`ekti -
• tabiat, jamiyat, inson va uning tafakkuridir.

• Falsafiy bilimning muhim tarkibiy qismlari

• Gnoseologiya-
• bilish nazariyasi

• Ontologiya– mavjudlik, borliq haqidagi bilim

• Ijtimoiy falsafa – jamiyat haqidagi ta`limot

• Etika – axloq haqidagi ta`limot

• аksiologiya - qadriyatlar haqidagi ta`limot

• Falsafiy antropologiya –
• inson haqidagi ta`limot

Falsafaning bahs mavzusi

• Butun borliq, ya’ni tabiat, jamiyat, inson va uning tafakkuri taraqqiyotining eng umumiy muammolaridir

• Falsafaning vazifalari
• Dunyoqarashlik
• Metodologik
• Gnoseologik
• Aksiologik
• Ijtimoiy

• Фалсафанинг
• funktsiyalari

• gnoseologik
• funktsiyasi
• Tajribada sinash,
• Tavsiflash
• yoki shak-shubhasiz
• Inkor
• etish mumkin bo`lmagan,
• ya’ni fan
• tomonidan ochish

• методологик
• funktsiyasi
• Falsafada ham,
• ayrim fanlarda ham
• muhim rol o`ynaydigan
• har xil
• kategoriyalarni
• Ishlab chiqishdan
• iborat

• aksiologik
• funktsiyasi
• Hayotning ma`nosi,
• o`lim va umrboqiylik
• masalalarini kun
• tartibiga qo`yish,
• ularga baho berish

• ахloqiy
• funktsiyasi
• Odamlar xulq atvori
• va u yoki bu jamiyatda
• yuzaga keluvchi
• munosabatlar bilan bog`liq

• tarbiyaviy
• funktsiyasi
• Insonno shaxs sifatida
• Tarbiyalash va kamol
• toptirishda falsafaning
• roli va ahamiyati

• E`tiboringiz uchun rahmat!