Kabul Tarihi : 18/10/1982 Yayımlandığı Resmî Gazete

Madde 16 – 
Temel hak ve hürriyetler, yabancılar için, milletlerarası hukuka uygun olarak 
kanunla sınırlanabilir. 
 
İKİNCİ BÖLÜM 
Kişinin Hakları ve Ödevleri 
 
I. Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı
Madde 17 – 
Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına 
sahiptir.
Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; 
rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. 
Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya 
muameleye tabi tutulamaz. 
(…)
12
meşru müdafaa hali, yakalama ve tutuklama kararlarının yerine getirilmesi, bir tutuklu 
veya hükümlünün kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veya isyanın bastırılması (…)
13
veya 
olağanüstü hallerde yetkili merciin verdiği emirlerin uygulanması sırasında silah kullanılmasına 
kanunun cevaz verdiği zorunlu durumlarda meydana gelen öldürme fiilleri, birinci fıkra hükmü 
dışındadır.
10
21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, sıkıyönetim” ibaresi 
madde metninden çıkarılmıştır. 
11
7/5/2004 tarihli ve 5170 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “ile, ölüm cezalarının 
infazı” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır.
12
7/5/2004 tarihli ve 5170 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle, bu fıkranın başında geçen, “Mahkemelerce 
verilen ölüm cezalarının yerine getirilmesi hali ile” ibaresi madde metninden çıkartılmıştır. 
13
21/1/2017 tarihli ve 6771 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, bu fıkrada yer alan “, sıkıyönetim” ibaresi 
madde metninden çıkarılmıştır.

---

6 
II. Zorla çalıştırma yasağı