K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

7.2. Investitsiya risklarini baholash
Oxirgi o‘n yillarda loyihani tayyorlash va amalga oshirish malakaviy 
faoliyatning alohida bir ko‘rinishiga aylandi. Sanoati rivojlangan ko‘pgina 
mamlakatlar iqtisodiyotining davlat va xususiy sektorlarida loyihani tayyorlash 
va amalga oshirish bo‘yicha tajribalar to‘plana boshlandi. Loyihani boshqarish 
doirasida yechiladigan masalalardan biri - loyiha faoliyatining riskini 
boshqarishdir. Bu masala loyihani boshqarishning boshqa funksiyalaridan 
alohida emas. Moliyaviy talabni aniqlashda ham, smeta va byudjetni 
hisoblashda ham, shartnomalarni tayyorlash va tuzishda ham loyiha faoliyati 
ishtirokchilarini turli xil risklardan himoyalash bilan bog‘liq masalalar yechiladi. 
Risklar loyiha faoliyatining barcha bosqichlarida bo‘lganligi sababli, loyiha 
risklarini boshqarish funksiyasi loyiha tugagunga qadar davom etadi.
Risklarni boshqarish
-
risk va foyda miqdorining oqilona qo‘shilmasini 
aniqlashga qaratilgan harakatlar. Risklarni boshqarishning asosiy maqsadi - 
ularni pasaytirish hisoblanadi. 
Loyiha risklarini boshqarishda quyidagi masalalarga e’tibor qaratiladi: 

loyiha risklarining tasnifi;
 

loyiha risklarini aniqlash va baholash usullari;
 

loyiha risklarini boshqarishning axborot ta’minoti;
 

risklarning monitoringi va istiqbolini belgilash;
 

risklarni kamaytirish texnologiyalari;
 

risklarni boshqarishni tashkil etish;
 

risklarni boshqarish xarajatlarining optimal darajasini asoslash va 
samaradorlikni baholash.
 
Riskni boshqarish turli faoliyat doiralarida riskni kamaytirish bo‘yicha 
texnologiyalarni va bilimni talab qiladi.

---

143
Bunda riskni aniqlash sifat tahliliga, riskni baholash miqdor tahliliga kiradi. 
Risk tahlilining miqdor usullari orasida riskni boshqarish nazariyasida eng 
mashhurlari quyidagilar sanaladi: 

statistik usul, statistik tajribalar usuli;