K. U. Sharifxodjayeva

Bular quydagitardir:

1. 
   Foydalanish.
   
2. 
   Rejalashtirish va xavfni oMchash.
   
3. 
   Qobiliyatlar asosida uzoq muddatga qarorlar qabula qilish.
   
4. 
   Yagona kompaniya sanoati ichida quydagi ikkala forumlar amal qilishi shart:
   

• 
  xavfni oldini olishga asoslangan samarali qaror;
  
• 
  qarorlarini ishlab chiqish uchun xavfni aniq tushunadigan komissiya bo‘lishi.
  

Har bir tamoyil tizimlari, awalo, manfaatdor tomonlar bir vaqt ning o’zida. imkoniyatlarni nazarda tutgan holda, tizimning ehtiyojlarini tushunish va amalga oshirish. rivojlantirish, tckshi- rish va operatsiyalar talablari. hayot sikli rejalarini tekshirish tur- li xil boigan, keltirilgan tavakkalehiliklar asosida qarorlarni qa­bul qilishga mo‘ljallangan bo‘ladi. Moslashtirish va bir vaqtda barcha holatlami barqarorlashlirish uchun. birnecha mexanizm tizimli holda, tartibsi/Hk uchun relseptli boiishi mumkin.
Har qanday risk asosi birnecha hissasidan biri moslashtirish va bir vaqlda faoliyat hamda tizim omillarim barqarorlashtirish vositasi sifatida xizmat qilishdir. Moliyaviy hisobotlar shakllari turli parallel ishlab chiqilgan mahsulotlar tizimi uchun, texnik- iqtisodiy mezoni bir kombinatsiyalangan majmuani boshqarish- dan ib oral dir. Ushbu tizim operatsion tushunchalarni, t a labia r, arxitektura islii yoki moliyaviy loyihalar tuzilishi, reja, budjet va rejalashtirilish yetarlicha toiiq va izchil bo‘lishi kerakligini ang-

latadi (ya'ni, siiixronashadi va barqarorlashdi). Ishonchli daliilar ishlab chiqarishni qollab-quv vat lash imkoniyatiga ega bullish uchun, daliilar davri qarorai baholashda asosiy qaror mezoni boVlib xizmat qilishini nazarda tutadi.
AiVanaviy jadvalga asoslangan yoki hodisalarga asoslangan baholash oldiniga muhim qadam hisoblangan bo‘lsa-da. endilik- da bularnmg o‘zi yclarli bulmay qoldi. Tizimlami shartnomada. dastlabki dizayn ko‘rinish sifatida, har yilda bir maria 30 sen- labrga rejalashtirilgan umumiy ishlanma asosida rejalashtirish bclgilab olingan (jadvali asoslangan yirik loyihani baholash. to‘g‘ri harakat qilishda, bizda dastlabki dizayn bor yoki dastlabki dizayn olaman, degan rizolik xati asosida tavakkalchilik qaror- larini qabul qilish belgiiangan). Bu yaxshi, lekin tez-tez baho­lashda «PowerPoint va SysML» tomonidanishlab chiqilgan di- zaynni asos qilib olinishi kiioya. Bu ko‘p dizayn batalsil bo‘lishi mumkin, lekin dizayn tizimining asosiy paramctrlarini aniqlash uchun biroz vaqt bor. Maqsadga muvofiqligi bunday daliilar, odatda, ishlab chiqilgan ho‘ladi. Lekin, ixtiyoriy ilovaga asos- lanib emas, balki bir loyiha ishlab chiqilgan dizayn asosda risk qarori hisoblanishi mumkindir. Biroq, shunday budjet bor bo‘l- sa, ko‘pincha, e'tiborsiz boladi, to‘lovlar va mukofot to‘lovlari shailnoma uning tatbiqi bir dizaynga emas. balki dalillarni ish­lab chiqarish mexanizmiga asoslanganligi bilan risklarda qarorlar qabul qilinadi. Agar aybdor isbotlangunga qadar jadval asosida baholash, xavfni belgilashda begunoh lovihasini ко'rib chiqish uchun, bu nuqtada bir ikkilanish mavjud va keyinchalik muro- jaal qilish ancha qimmat, xavf esa ancha katta bo‘lib, u bilan keyingi bosqichlarda davom etish uchun bir qator dalillarga asoslangan bo‘lishi kerak bo^kladi.
В ular: kompilyatsiya, texnik-iqtisodiy daliilar, uni rejalash­tirish va tayyorlash kasb qiymati masalalari hamda aylanma mablag‘lami rivojlanish lolovkm hisobiga risk qarorlari asos qilib olinadi. Dalillarga asoslangan va tavakkalchilikka asoslan- gan qarorlar qabul qilish o'rtasidagi bog‘liqlik, kamchiliklar hamda muammolar tufayli yoki zarar ehtimolliklari ekanligini va xavf ta’sir qilish doirasida fundamental qaror miqdor ini hisob­lash quyidagidan iborat:
Xatarlarga asoslangan qaror berish = ehtimollar (zarari) • hajmi (zarari)
Keyingi kunga qadar, biz noaniq vaziyatlarda yo'qotishlarni kamaytirishning asosiy tushunchasi kabi lisk yordamida hal bo‘- ladigan imkoniyatlami boshqarishni quyidagi formula yordamida belgilashimiz mumkin: