К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

□
□
□
□
□
□
□
□
7
о
о
□
о
*
О
О □ j
»
о о □
□
□
□
□
9
19 
I 
13 
17 /6
Л? 
- |
> R: 
J 1 
) ( я _ в
К 12 
14 
* -
Шч1
46-расм. П ах та т ай ёр л аш п у н к ти н и н г бош р еж аси :
1
— маъмурий-маиш ий бинолар блоки; 
2
— цуритпш -тоэалаш цехи; 
3
— ўт- 
хона; 
4
— 800 т сиғимли пахта омбори; 
5
— суюц ёцилғи омбори; 
в
— тран ­
сформатор подстанцияси; 
7
— автомобиль тароаиси Урнатнлган п ах та цабул 
цилиш пункти; 
8
— пахта гарам лаш майдончалари; 
9
— дарвоэа; 
10
— иҳо- 
»га; 
11
— м еханизмлар турадиган майдон; 
12
— ўт ўпириш депоси; 
13
— к у ­
мир сацланадиган майдонча; 
l i
— 
ҳож атхона; 
is
— 
п анж ара; 
16
— дарбоза;
17 — кан ализац ия насослари турадиган жой; 
18
— 500 м сув сиғадиган р е­
зервуар; 
19
— ошхона; 
20
— хўж алик-ёнғинга царш и кураш умумий насос­
лари турадиган жой; 
21
— сув минораси; 
22
— прож екторлар устуви.
и т и д а У П Х — 1 ,5 Б у н и в е р с а л п а х т а т о з а л а г п ч д а т о з а л а н а д и ва 
б и р й ў л а т р а к т о р п р и ц е п л а р и г а о р т и л и б ж ў н а т и л а д и .
К ў с а к т е р и ш м а ш и н а л а р и в а н о д б о р ш и к л а р б и л а н т е р и л г а н
п а х т а д а л а д а ц у р и т и л а д н в а т о за ла б , у н и н г н а м л и г и ҳ а м д а и ф - 
л о с л и к д а р а ж а с и к ў п и б н л а п 22 % г а к е л т и р и л а д и .
Т е р и м н и к е ч и к т и р и ш ҳ а р х и л со р т л а р г а оид п а х т а н и н г а р а -
л а ш и б к е т и ш и г а , ш у н и н гд е к , п а х т а н и н г у м у м и й со р т и в а у н д а н
о л и н а д и г а н т о л а с и ф а т и н и н г п а с а й и б к е т и ш и г а о л и б к е л а д и .
Ч И Г И Т Л И П А Х ТА Н И Т А Й Ё РЛ А Ш
П а х т а ҳ о с и л и д а в л а т п а х т а т о з а л а ш за в о д и п и н г т а й ё р л а ш п у н - 
к т л а р и д а д а в л а т с т а н д а р т и т а л а б л а р и г а м у в о ф и ц ц а б у л ц и л и н а д и . 
П а х т а т а й ё р л а ш п у п к т л а р и д а к л а с с и ф и к а т о р п а х т а н и н г с и ф а т и н и
а н и ц л а б , л а б о р а т о р и я у ч у н н а м у н а о л ад и , с ў н г р а п а х т а т а р о з и д а
т о р т и л а д и в а к а т т а к л а с с и ф и к а т о р ц а б у л ц и л и ш ҳ у ж ж а т и н и ёзиб 
б ерад и. Қ а б у л ц и л и н г а н п а х т а п а р т и я с и о м б о р л а р г а (очи ц ё к и
ё н и ц ) ж о й л а ш т и р и л а д и .
П а х т а ц а б у л ц и л и ш п у н к т л а р и д а л а л а р д а н к е л т и р и л г а н п а х ­
т а н и ў з в а ц т и д а ц а б у л ц и л и б о л и ш , м а р к а з л а ш г а н у с у л д а ц у р п - 
т и ш - т о з а л а ш , я х ш и с а ц л а ш у ч у н т а й ё р г а р л и к и ш л а р и н и к ў р и п ш
л о з и м . А га р п а х т а ц а б у л ц и л и ш п у н к т л а р и заво д қ о ш и д а б ў л с а ,

---

бу ердан 15 к м м а с о ф а о р а л и ғ и д а ж о й л а ш г а н п у н к т л а р 15 к м
у зо ц ж о й л а ш г а н х ў ж а л и к л а р н и н г п а х т а с и н и ц а б у л ц и л а д и .
О д ат д аги п а х т а п у н к т л а р и бир м а в с у м д а 10 м и н г т о н н а г а ч а
хом а ш ё ц а б у л ц и л а д и . П а х т а х ом а ш ё с и н и ц а б у л ц и л и ш п у п к т и -
д а
п о л я р и з а т о р л и
м и к р о с к о п л а р , 
л а б о р а т о р и я ж и н л а р н , 
в а - 
к у у м л и э л е к т р н а м ў л ч а г и ч л а р , и ф л о с л и к н и а н и ц л а й д и г а н асбоб - 
л ар , I в а I I к л а с с т е х н и к т а р о з и л а р в а б о ш ц а а с б о б - у с к у н а л а р б у- 
л н ш и лозим . Б у н д а н т а ш ц а р и ц а б у л п у н к т и 18 м е т р л н
т р а н с -
п о р т ё р л а р , ц а б у л ц и л и ш м е х а н и зм и , н а р в о н л а р , б у н т б у з у в ч и в а
п а х т а к овловч и м а ш и п а л а р б и л а п т а ъ м и н л а н г а н б у л н ш н к е р а к .
П а х т а хом а ш ё с и н и д а в л а т г а т о п ш и р и ш ш г уз в а ц т и д а с и ф а т ­
л и т а ш к и л ц и л и ш у ч у н п а х т а т о з а л а ш з а в о д л а р и ва у л а р г а ц а -
р а ш л и п а х т а т а й ё р л а ш п у н к т л а р и ц у й и д а г и т а л а б л а р н н б а ж а -
р и ш л а р и л о з и м - п а утагптттит; 
у ў ж я
ттттктпртт fm Tinn ҳ п р йилтт fW'pyn- 
ҳ о си л п и д а в л а т г а сотиш у ч у н к о н т р а к ц п о н ш а р т н о м а т у з и ш ва 
у н и н г б а ж а р и л и ш и н п н а з о р а т ц и л и ш ; х ў ж а л и к л а р д а ц ў л д а ёкж 
м а ш и н а д а п а х т а т е р и м и н и с и ф а т л и т а ш к и л ц и л и ш в а со р т л а р га
т ў ғ р и а ж р а т и ш т ў гр и с и д а т у ш у н т и р и ш ў т к а з и ш ; х ў ж а л н к н н д а в ­
л а т с т а н д а р т л а р и в а б о ш ц а н о р м а т и в ҳ у ж ж а т л а р б и л а н т а ъ м и н -
л а ш ; д а в л а т с т а н д а р т и н и п г асосий к ў р с а т к и ч л а р и ва п а х т а х о м
а ш ё с и га б ў л г а н х а р и д п а р х л а р и и ф о д а л а н г а н ҳ а м д а т е х н и к а х а в ф -
с и зл п г и в а ё н г и н д а н ҳ и м о я ц и л и ш ҳ а ц и д а г и п л а к а т л а р н н к ў р и -
н а д и г а н ж о й г а и л и б цўй и ш ; д а в л а т с т а н д а р т л а р и д а б е л г и л а н г а п
цои да ва к ў р с а т м а л а р г а ц а т ъ и й р и о я к и л и ш н и т а ъ м и н л а ш ; хом 
а ш ё н и ц а б у л ц и л и ш , т а ш и ш , с а ц л а ш
б ош ц а 
м е х а н и з м л а р д а и
у п у м л и ф о й д а л а п и ш и и т а ъ м и н л а ш ; т р ан сп о р т в о с и т а л а р и д а п ом­
борхона, м а й д о н ч а л а р д а н , т а р о з и х ў ж а л и г и д а н , б резен т, л а б о р а ­
т о р и я а с б о б - у с к у н а л а р и д а н в а б ош ц а х ў ж а л и к м а т е р п а л л а р и д а н
у н у м л и ва т е ж а м л и ф о й д а л а н ш н н и т а ъ м и н л а ш ; п а х т а хом а ш ё ­
си н и с е л е к ц и о п н а в и
ва с ан о ат с о р т ла р и б ў й и ч а у н и н г теринг 
у с у л и г а в а д а л а г у р у ҳ л а р и г а ц ар аб а л о х и д а п а р т и я л а р г а , у р у г ­
л и к п а х т а л а р н и ҳ а м р е п р о д у к ц и я с и г а ц а р а б п а р т и я л а р г а а ж р а ­
тиш ; ц у р и т и ш ва т о з а л а ш ц е х л а р и н и т ў х то в с и з в а у н у м л п и ш -
л а ш и н и т а ъ м и н л а ш ; б у х г а л т е р л и к ҳ и с о б -к и т о б л ар и н и т ў ғ р и т а ш ­
к и л ц и л и ш ; п а х т а т о п ш и р у в ч и л а р б и л а н т ў г р и в а
ў з в а ц т и д а
ҳпсоб -ки тоб ц и л и ш ; с а ц л а н а ё т г а н п а х т а н и н г с и ф а т и н и маълулг 
в а ц т л а р д а т е к ш и р и б т у р и ш в а заво д р е ж а с и г а к ў р а ю к л а б ж ў -
п атиб т у р и ш ; п а х т а н и т а ш и ш д а , т о з а л а ш д а , ц у р и т и ш д а в а у н и
с а ц л а ш д а с и ф а т и н и б у з м а с л и к ва иср о ф б ў л и ш и г а й ў л ц ў й м а с л и к
т а д б и р л а р и н и к у р н ш ; п а х т а н и с а ц л а ш , ц у р п т и ш , т о з а л а ш ва т а ­
ш и ш д а б ў л а д и г а п х а р а ж а т л а р н и к а м а й т и р и ш т а д б и р л а р и н и к у ­
р и т ; за в о д г а ю б о р и л а ё т га п п а х т а хом аш ё с и н и т а й ё р л а ш п у н к т н -
да ва з а в о д д а т а р о з и д а т о р т и ш , у н и н г с и ф а т и н и а н и ц л а ш й ў л и
б и л а н т а й ё р л а ш п у н к т и д а с а ц л аы аётг аи п а х т а н и н г ҳи со б и н п т ў г -
рн о л н б бориш : п а х т а т а й ё р л а ш н и н г ҳ а м м а б о сц и ч л а р и д а ё н г и н - 
д ан с а ц л а ш в а х а в ф с и з л и к т е х н и к а с и ц о и д а л а р и г а м у в о ф и ц т а д -
б и р л а р н и к ў р и ш ; п а х т а т а й ё р л а ш зав о д п д ан к е л т и р и л г а и у р у ғ -
л и к у ч у н а ж р а т и л г а н ч и г и т н и в а ц т и н ч а с а ц л а ш в а у л а р н и
ў з

---

в а ц т и д а п а х т а ч и л п к х ў ж а л и к л а р и г а ст ан д ар т т а л а б л а р и г а м у- 
в о ф н ц т а р к а т и ш в а з п ф а с п ҳ а м к и ради .
О д ат д а п а х т а т а й ё р л а ш п у н к т а икш г ёки у ч зо н а га б ў ли н а д и . 
Б и р и н ч и зоыада к л а с с и ф и к а т о р п а х т а н и н г со ртипи а ш щ л а б , н а м - 
л н г и в а и ф л о с л и г и и и а н и ц л а ш у ч у н л а б о р а т о р и и г а н а м у н а олади; 
и к к и н ч и з о и а д а э с а п а х т а хом а ш ё с п т а р о з и д а т о р т и л а д и в а к а т ­
т а к л а с с и ф и к а т о р ц а б у л ц и л и ш ҳ у ж ж а т и н и ёзиб беради; у ч и н ч п
з о н а д а эса п а х т а п а р т и я с и г а ц а р а б очиц 
ёки
ёп и ц ом б о р л ар га 
ж о й л а ш т и р и л а д и ва к л а с с и ф и к а т о р том онид ан с и ф а т и ц а й т а тек- 
ш и р п л а д и .
П а х т а т а й ё р л а ш п у и к т и н и н г л а б о р а т о р и я с и х а р бир ц а б у л цп- 
л и н г а и п а х т а хом а ш ё с и у ч у н п а р т и я бўйич а паспорт 
т у зад и . 
Б у н д а п а х т а и и и г с е л е к ц и о и н а в и ва сан оат сорти, р е н р о д у к ц п я - 
си, омбор рац ам и , п а р т п я п и н г б о ш л а и г и ч ва т у г а л л а н г а н вацти, 
у н и н г о г и р л и ги ва ц а б у л ц и л и б о л г а н к л а с с и ф и к а т о р п и н г ф ам п - 
л п я с м к ў р с а т и л а д и .
П а х т а т а й ё р л а ш п у п к т л а р и д а чи ги т ли п а х т а н и к л а с с и ф и к а т о р
ц а б у л ц и ли б о л ади . Б и р с е л е к ц и о и н а в ва сан оат сорта, бир х и л
т е р и м г а мансуб, у р у г л и к р е п р о д у к ц и я с и г а ва д а л а г у р у ҳ п г а ц а ­
р а б ц у р н т и л г а н , к а с а л л а н г а н ва з а р а р к у н а н д а л а р б и л а н з а р а р -
л а п г а н л а р и ҳ а м д а т у к и л г а н п а х т а л а р а л о ҳ и д а ц и л и б т о п ш и р и л а - 
ди. Т о п ш и р и л а д и г а н ч и г и т л и п а х т а т ў ғр и с и д а г и ҳ у ж ж а т л а р д а
п а х т а ц ў л д а т е р и л г а н б ў л с а с о р т лар б ў й н ч а I, I I , I I I в а I V p a- 
ц а м л а р и ц у й и л а д и . А г а р м а ш и н а д а т е р и л г а н б ў л с а , р а ц а м ё н и га
«М» ҳ а р ф и ц у й и л а д и . М а с а л а н , б и р и н ч и сорт IM деб б е л г и л а н ад и . 
А г а р т ў к и л г а н п а х т а л а р (под бор) т о п ш и р и л с а , ц ў л д а т е р и л г а н
б ў л с а I I I , м а ш и н а д а т е р и л г а н и I М П деб б ел г и л а н ад и .
К ў л д а т е р и л г а н т ў к и л г а п п а х т а в а к ў с а к л а р п а х т а т о з а л а г и ч - 
д а т о з а л а н г а н д а п сўнг ц ў л д а т е р и л г а н п а х т а с т а н д а р т и т а л а б л а ­
р и г а м у в о ф и ц ц а б у л ц и л и н а д и .
П а у т а ц а б у л ц п л и ш п у н к т л а р и д а м а ш и н а д а т е р и л г а н п а х т а
х о м а ш ё с и ГО С Т 1 6 2 9 8 — 88 в а ц ў л д а т е р и л г а н хом а ш ё Г О С Т
1 0 2 0 2 — 71 т а л а б л а р и г а м у в о ф и ц ц а б у л ц и л и н а д и . К ў р с а т и л г а н
д а в л а т с т а н д а р т л а р и д а п а х т а т ер и ш , т о ш и и р и ш в а ц а б у л ц и л и ш
т а л а б л а р и , п а х т а с а н о а т с о р т л а р и н и п г х а р а к т е р и с т и к а м ! б ер п л - 
ган.
Д а в л а т с т а н д а р т и г а к ў р а м а ш и н а д а в а ц ў л д а т е р и л г а н п а х т а
х о м а ш ё с и т о л а н и н г у з и л п ш к у ч и (т о л а н и н г п и ш п ц л и г и ) в а т а ш ­
ц и к ў р и н и ш и , ранги, е т и л г а н л и г и , э л а с т и к л и г и в а п а х т а б ў л а к - 
л а р и н и н г зи ч л и г и г а ц ар аб т ў р т т а с ан о ат с о р т и га б ў л и и а д и . Б п -
р и н ч н сортга у з и л и щ к у ч и 4 ,4 г. к у ч б ўлгаи , е т и л г а н ва н о р м а л
о ч и л г а н к ў с а к л а р д а н т е р и л г а н , ц ў л д а сициб к ў р и л г а и д а э л а с т и к -
л и г и ва зи ч л и г и я х ш и с е з и л а д и г а н п а х т а хом а ш ё с и к и р и т и л а д и . 
И к к и н ч и сортга у з и л п ш к у ч и 3,9 г. к у ч г а т еп г б ў л га н , е т а р л и
д а р а ж а д а ш а к л л а н г а п в а т ў л а о ч и л г а н к ў с а к л а р д а н
т е р и л г а н , 
ц о р а с о в у ц т у ф а й л и э р т а о ч и л г а н к ў с а к л а р д а н т е р и л г а н ч и г и т л и
п а х т а к и р и т и л а д и . У ч и п ч и с о р т н и н г у з и л и ш к у ч и 3,2 г. к у ч бў- 
л и б , о ч и л г а н в а ч а л а о ч и л г а н к ў с а к л а р д а н т е р и л г а н , а со сан у п -

---

ч а л и к о т и л м а г а и п а х т а б у- 
либ, у и г а х о м
п а х т а
ҳ а м
а р а л а ш г а и б ўлад и . Т ў р т п н ч и
сортга у з и л и ш к у ч н 3,2 г. 
к у ч д а н 2,1 г. к у ч г а ч а б у л ­
гап, ч а л а ш а к л л а н г а и , с у с г
о ч и л ган па о ч и л м а г а н к ў -
с а к л а р д а н т е р и л г а н ч и г и т л и
п а х т а р у х с а т эт и л а д и . П а х ­
т а т е р и ш
м а ш и п а л а р и д а н
к е й и н е р д а н т е р и л г а н п а х т а
в а к у с а к т е р и ш м а ш и н а л а р и
б и л а н т е р и л г а н п а х т а ҳам: 
ш у сортга м ан суб ди р.
Т о п ш и р и л а д и г а н
п а х т а
47-расм. ЛПС—4 
маркали асбоб- 
нинг схемаси: