K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

Anaerob mikroorganizmlarning ajratib olish 
Materiallar: tuproq namunasi, Vinyal Veyon naychasi, qandli GPA. 
Buning uchun avval asos tortmasi tayyorlanadi. Sig‗imi 250 ml dan 
iborat bo‗lgan 100 ml distillangan suv solib, uning ichiga 1 gram asos 
namunasi qoshiladi. 15 minut chayqatib asosni suvga yaxshilab 
aralashtiriladi. Keyin yirik zarrachalarni kolba tubiga cho‗ktirish uchun 
5 min. davomida tindiriladi. Shunday qilib, asosning 1:100 nisbatdagi 
eritmasi tayyorlanadi. Tortma yana 10,100 va 1000 marta suyultiriladi. 4 
ml osh tuzining izatonik eritmasi solingan probirkaga 1 ml tortma 
qo‗shiladi.

---

91 
Qizdirib eritilgan va temperaturasi 50 C ga tushirilgan 10 ml GPA 
solingan probirkalarga 1:10, 1:10, 1:15 nisbatgacha suyultirilgan 
tortmadan 0.1 ml dan qo‗shib, tez-tez chayqatib aralashtiriladi. Vinyal 
Veyonning sterillangan naychasi yordamida so‗rib olinadi. 37 C soat 
parvarishlanadi. Tayyor bo‗lgan o‗smalar lupa yoki mikroskop ostida 
tekshirilib ko‗riladi va tavsiflanadi. Alohida tanlab olingan o‗smalar 
tupini Kitta – Tarotstsi muhitiga ko‗chirib o‗tkaziladi. 37 C temperatura 
ostida o‗stirish davom ettiriladi. So‗ngra ―yozilgan tomchi‖ preparatini 
tayyorlab, mikroorganizmlarning harakatlanish xususiyatlari o‗rganiladi. 
Gram bo‗yicha va Sil – Nilsen usuliga ko‗ra bo‗yalgan surtmalardagi 
xujayralarning o‗ziga xos xususiyatlari o‗rganiladi. 
3-laboratoriya ishi. Toza kulturani ajratib olish uchun tanlangan 
koloniyaning bir qismini qattiq qotirilgan agarga ekish 
Toza kulturani ajratib olish uchun tanlangan koloniyaning bir 
qismini qiyshiq agarga ekiladi. Sterillangan ilmoq bilan ajratilgan 
koloniyaning bir qismini olib, so‗ng o‗ng qo‗lda qiyshiq qotirilgan agarli 
probirkaning ochib, probirkani yopqichini jimjiloq barmog‗ yordamida 
kaft ichki tomoniga mahkamlab, probirkani eng tagidan boshlab, 
ingichka to‗lqinsimon chiziq qilib ekiladi. Probirkaning chekkalari va 
o‗zini gaz gorelkasi alangasida qizdirib, yopqichi berkitiladi. Ilmoq 
qizdiriladi. Ekilgan probirka termostatga 24 soatga qo‗yiladi.