K o m m u t a t s I ya t I z I m L a r I

6.4. Xizmatga ishlov beruvchi modul va resurslarni
taqsimlovchi modul
 
SPM (xizmatga ishlov beruvchi modul) moduli bilan tarmoq rejimida 
UL moduli YET16 platalaridan va STU interfeys polkalaridan iborat 
bo‘ladi. SPM 7- , 5 sonli, PRA, RSA, CAS signalizatsiyalarga va x.k. 
ishlov beradi.
SRM (resurslarni taqsimlovchi modul) ajratilgan signal kanali 
bo‘yicha signalizatsiya, zummerlar, konferens aloqa vositalar va 
butunlikni tekshirish kabi global birgalikda ishlatiladigan resurslarini 
beradi. UL moduli UL interfeys bo‘lib, ajratilgan signal kanali bo‘yicha 
signalizatsiya va liniyaviy registrli 5 sonli signalizatsiya uchun past 
darajali ishlov berishini bajaradi. SPM ga SPM polkasi, SRM polkasi, 
ET16/STU platasi, CDP va x.k. pla- talari kiradi. SPM ni ulash sxemasi 
6.19- rasmda keltirilgan.SPM moduliga SPC (aloqa xizmatlariga ishlov 
berish), BCC (shina bo‘yicha aloqa), SPC (signalizatsiya protokoliga 
ishlov berish) platalari kiradi. BCC platasi shu polka shinasi bo‘yicha 
aloqani ta’minlaydi. SPC platasi har xil yuklanayotgan dasturiy ta’minoti 
yordamida signa- lizatsiyaning har xil protokollariga ishlov baradi. 
SPC platasi har xil aloqa xizmatlariga ishlov berishni bajaradi. 
 
 
6.19 - rasm
. SPM ulanish sxemasi 
6.20 - rasmda SPM polkasi chizmasi keltirilgan. 
Oldindagi stanciya 
V5 
RSA 
SRM 
SPM 
LIM 
(ET16) 
(STU) 
LIM 
(MHI) 
R2, 5 sonli, 
7 sonli 
PRA 
8MHW 
2MHW 
HDLC 
C 
C 
M 
C 
N 
E 
T 
HDLC 
393,2 
Mbit/s 

---

189 
6.20 - rasm
. SPM polkasi chizmasi 
SPC platasini SPC platasi bilan aloqasi uchun BCC plata shina 
resurslari ishlatiladi. Signalizatsiya zvenosiga ishlov berish uchun kerak 
bo‘lgan fizik kanallarni MHI platasi qo‘llaydigan 2,048 Mbit/s magistrali 
beradi. BCC/SPC har bir platasi, ikkita 2,048 Mbit/s HDLS aloqa 
liniyalarini beradi. Ular CCM dagi ikkita mos tekisliklar bilan bog‘langan 
bo‘ladi. SPC har bir platasi LAN kommutatori orqali BAM bilan aloqa 
uchun bitta Ethernet - interfeys 10/100 Mbit/s beradi.
SPM polkasining asosiy texnik tavsifi va funksiyalari quyidagilardan 
iborat:
- SPC platasi shinasining o‘tkazuvchanlik qobiliyati, sekundda 25000 
davrlar, HDLS kanali uchun esa, sekundda 5000 davrlar; 
- SPC platasini EKYuS da yuklama qiymati 480K yetishi mumkin; 
4096 ta UL komplektlari bo‘yicha chaqiruvga ishlov berish imkoniga ega;
- MTR protokoli bo‘yicha ishlanganda, SPC har bir platasi 5 sonli 
signalizatsiya uchun to‘rtta signalizatsiya zvenosini bera oladi. PHI 
signalizatsiyasi uchun esa, 8 ta signalizatsiya zvenosini bera oladi. RSA 
signalizatsiyasi uchun esa, 16 ta signalizatsiya zvenosini bera oladi;
- SPC platasi ET16 platasidan ajratilgan signal kanali bo‘yicha 
signalizatsiyani uzata oladi. Har bir plata 8 ta HDLS aloqa liniyalarini 
beradi. 
SPC va BCC platalari aktiv/rezervga ega. Ular uch variantda yig‘ilishi 
mumkin: 
LAN kommutatori 
CCM#0 
CCM#1 
MHI 
SPC 
HCC HCC 
Pochta quttisi
SPC 
HCC HCC 
Pochta quttisi
BCC 
Pochta quttisi
CPC 
Pochta quttisi
CPC 
Pochta quttisi
HDLC 
HDLC 
HDLC 
HDLC HDLC 
HDLC 
HDLC 
HDLC 
HDLC 
HDLC 
10 Мбит/с 
10 Мбит/с 
32 razryadli yuqori tezlikli shina 

---

190 
1) BCC platalar bitta jufti + SPC platalar ikkita jufti + SPC 
platalardan 12 tasi; 
2) BCC platalar bitta jufti + SRC platalar uchta jufti + SPC platasidan 
8 ta; 
3) BCC platalar bitta jufti + SPC platalar to‘rtta jufti + SPC platasidan 
4 ta. 
Kichik sig‘imli oxirgi stansiya uchun SPC platasidan ikki jufti olinadi. 
O‘rta sig‘imli tranzit, shlyuzli stansiyalar uchun esa (katta son UL ga ega 
bo‘lmagan) SPC platasidan uchta jufti, katta sig‘imli tranzit va shlyuzli 
stansiyalar uchun SPC platasidan to‘rtta jufti olinadi. 
SRM polkasi SPD (tonal signallar generatsiyasi) va SRC (nomerni 
aniqlash va ko‘p chastotali qabul qilishlar uzatgichi) dan iborat. 
SRM resurslariga: akustik signallar generatori, DTMF - abonent 
liniyalari “8 dan 2” kod asosida qabul qilgich, konferens aloqa, 
chaqirilayotgan abonentni identifikatsiya qilish (FSK - CID va DTMF - 
CID turidagi nomerni aniqlash qurilmasi), MFC UL uchun qabul qilgich–
uzatgich, butunlikni tekshiruvchi resurslar va x.k. kiradi.
SPD/SRC har bir platasi HW 8 Mbit/s (256 VI) ikkita magistralni 
egallaydi. HDLC – aloqa liniyali SPD/SRC platasidan va MHI platasidan 
axborotni uzatishga ishlatiladi. Buning uchun, 4 ta VI (TSO, TS4, TS8, 
TS12) ishlatiladi. Qolgan 252 VI ma’lumotlarga ishlov berish kanallari 
uchun ishlatiladi.
MHI platasi tarkibiga 6 ta HW 8 Mbit/s magistrali va 8 ta HW 2 
Mbit/s li magistrallar kiradi (aktiv/rezerv rejimida). LIM polkasidagi MHI 
har bir ikkita platasi uchta SPD/SRC platasiga va 8 ta SPC platasiga ishlov 
bera oladi.
Mantiqiy HDLS - SPD/SRC bir necha platalar aloqa liniyasiga MHI 
platasi ishlov beradi. U ularni bitta mantiqiy HDLS aloqa liniyasiga 
konsentratsiya qiladi va SSM polkasi QSI platasi orqali bu liniyani shu 
polkaga bog‘laydi. Shunday qilib, SPC platasi axborotni taqsimlangan 
kommutatsiyasini amalga oshiradi. 
Markaziy kommutatsiya maydoni orqali SRC platasi va mos tushuvchi 
E1/T1 interfeyslari orasida vaqt intervalini kommutatsiya qila oladi. Bu 
DTMF, COF, FSK, COCK va MFC funksiyalari kabi, funksiyalarini 
amalga oshirishni ta’minlaydi. 
SPD plata bera oladigan raqamlangan axborotni tovushli berish 252 
traktini SPM ga ulangan ketma- ketlik portlarida kommutatsiya qila oladi. 
Buning hisobiga, telefon nomeri, kartochka nomeri, yig‘indi, so‘zlashuv 
narxi haqidagi xabarlarni nutqli ovoz bilan berishni ta’minlanadi. 

---

191 
SRM funksiyalari va ishchi tavsiflari: 
1) SPD platasi 252 chiqarib beruvchi traktlari uchun tonal signallar 
generatsiyasining global resurslarini beradi. 
2) SPD platasi uchun raqamlangan nutq axborotini on- line rejimida 
yuklashi mumkin. 
3) SRC platasi 252 konferents aloqa telefon liniyalari uchun global 
resurslarni beradi. 
4) SRC platasi FSK- CID va DTMF- CID turidagi signalizatsiyali 252 
liniyalar chaqirayotgan abonent nomeri haqidagi axborotni berish uchun 
global resurslarni beradi. 
5) SRC platasi MFC turidagi signalizatsiyali 252 liniyalar uchun qabul 
qiluvchi- uzatuvchi global resurslarni beradi. 
6) SRC platasi DTMF turidagi signalizatsiyali 252 liniyalar uchun 
qabul qiluvchi- uzatuvchi global resurslarni beradi. 
7- ) Signalli ulash liniya 252 liniyalari bo‘yicha butunlikni tekshirish 
uchun global resurslarni beradi. 
8) A - yoki 

- qonunini tanlash mumkinligi. 
9) Uzatish davomiyligini tanlash mumkinligi. 
10) SRC platasi ko‘p funksionalli aralash konfiguratsiyalangan 
signalizatsiya 
usullari 
DTMF+COF+FSK+MFC+COCK 
rejimini 
qo‘llaydi. 
11) MHI platasi HW 2 Mbit/s 16 ta magistralini quvvatlaydi va 16 ta 
CPC platani kanallariga ishlov berishni ta’minlaydi. 
12) MHI platasi HW 8 Mbit/s 8 ta magistralini beradi va to‘rtta 
SRC/SPD platasi kanallariga ishlov berishni ta’minlaydi. 
13) MHI platasi HW 8 Mbit/s 6 ta magistrali va HW 2 Mbit/s 8 ta 
magistrallarini ishlatish bilan aralash konfiguratsiyalashni quvvatlaydi. 
14) Turli resurslarning umumiy soni 252x21=5292 ni tashkil etadi. 
15) SRC platasi resurslari bitta konfiguratsiyalangan sifatida 64 vaqt 
intervalini ishlatish bilan egiluvchan konfiguratsiyalanishi mumkin. 
Buning hisobiga ko‘pgina funksiyalarni amalga oshirish ta’minlanadi.