K. N. Nishonboyev. J. H. Xamidov

3-jadval  
Organoidlar klassifikatsiyasi 
 
 
 
 
 
 
Umumiy 
 
Ribosomalar    
Endoplazmatik to‘r         
Golji apparati 
Lizosomalar 
Mitoxondriyalar 
Mikronaychalar 
Mikrofibrillalar 
Hujayra markazi 
   (hayvonlarda) 
     Plastidalar 
   (o'simliklarda) 
 
 
 
 
Xususiy 
 
Hivchinlar 
Kiprikchalar 
Neyrofibrillalar 
Miofibrillalar 
Organoidlar 
 
 
 
Membranali 
 
Mitoxondriyalar 
Lizosomalar 
Plastidalar 
Endoplazmatik to‘r 
Golji apparati 
 
 
 
 
Membranasiz  
 
 
Hujayra markazi 
Ribosomalar 
Mikrofibrillalar 
Mikronychalar 
 
 
 
Sitoskeletni  
hosil qiluvchi   
 
Mikrofibrillalar 
Mikronaychalar 
 
  
  
Ikkilamchi lizosomalar o‘z navbatida geterolizosomalar (fagolizosomalar)ga 
va  autolizosomalar (sitolizosomalar)ga bo’linadi. Geterolizosomalarda  hujayraga 
kirgan moddalar, autolizosomalarda esa hujayraning o‘z strukturalari parchalanadi. 
Parchalanish jarayoni tugagan ikkilamchi lizosomalar qoldiq tanachalar deyiladi.  

---

 
 15
 
Mikronaychalar - membranasiz,  har  xil uzunlikdagi, diametri 20-25 nm 
bo‘lgan organoidlardir. Ular sitoplazmada erkin holda yoki sentriolalar, mitoz 
kalavasi, xivchinlar yoki kiprikchalar tarkibida uchraydi. Mikronaychalar mitoz va 
meyozda xromosomalar ajralishida, sitoskelet hosil qilishda, hujayra ichidagi 
moddalar harakatlanishida, organoidlar siljishida, sekresiyada, hujayra qobig’ini 
shakllantirishda qatnashadi.