K. N. Nishonboyev. J. H. Xamidov

Populyatsion-statistik usul. Bu usul Hardi-Vaynberg qonuniga asoslangan. 
Qonun quyidagicha ifodalanadi. Ideal sharoitlarda populyatsiyalarda allellar va 
genotiplar muvozanati avlodlarda deyarli o‘zgarmaydi. Ideal sharoitlar: a) 
mutaciyalar uchramasligi, b)tanlash ta'siri kuzatilmasligi, v)migratsiya, immigratsiya 
kuzatilmasligi v)panmiksiya mavjudligi g)hamma genotiplarning yashovchanligi va 
avlod qoldirish imkoniyati bir hilligi d)populyatsiyaning ko‘p sonliligi. 
 
Hamma ko‘rsatilgan sharoitlar ichida eng asosiysi populyatsiyaning ko‘p 
sonligidir. Odam populyatsiyalari asosan ko‘p sonli bo‘lganligi uchun bu qonun 
odam populyatsiyalarini o‘rganishda keng qo‘llaniladi. 
a  
b

---

 
 89
Populyatsion-statistik usul quyjidagilarga imkon beradi. 
1. Olingan ma'lumotlarni statistik tahlil qilishga. 
2. Populyatsiyada allellar va genotiplar chastotasini aniqlashga. 
3. Populyatsiyada irsiyj belgilarni o’rganishga. 
4. Populyatsiyaning genetik strukturasi va genofondini aniqlashga. 
5. Belgining rivojlanishida muhit va irsiyat rolini aniqlashga. 
7.  Irsiy moyilligi bo‘lgan kasalliklarni aniqlashga. 
7. Antropogenezning genetik omillarini aniqlashga. 
 
Bu usulni amaliyotda quyidagi bosqichlarda amaldga oshiriladi. 
1.Populyatsiyaning bir qismi ajratib  olinadi.  
2.Tibbiyot muassasalari arxivi o‘rganiladi. 
3.Anketalar tarqatib, ma'lumotlar to‘planadi. 
4.To‘plangan ma'lumotlar statistik  tahlil qilinadi 
 
Statistik tahlil qilishda quyidagi Hardi-Vaynberg tenglamalaridan 
foydalaniladi: