K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

 Rezinalar xususiyatlarining suyuqliklar
ta’sirida o‘zgarishi
Avtomobillarni ishlatishda va rezina buyumlarni saqlashda ular-
ga suv va neft mahsulotlarining tegish ehtimoli bor. Suv uzoq vaqt 
davomida rezinaning xususiyatlariga kuchli ta’sir ko‘rsatmaydi. 
Suv armirlangan detallarga kuchli ta’sir etadi, metall armaturalar 
nam muhitda jadal korroziyalanadi, paxta-qog‘oz tolali gazlamalar 
esa mustahkamligini yo‘qotadi va tezda chiriydi. Shuning uchun 
armirlangan rezina buyumlarni (metall karkasli, simli va gazlama-
li) imkoniyat qadar quruq holda saqlash zarur, majburiy hollarda 
suv tekkanida esa rezina buyumlarni, albatta, quritish kerak. 
TK, СКБ, CKC, СКИ va boshqa kauchuklar asosidagi rezinalar 
neft mahsulotlari ta’sirida o‘z xususiyatlarini juda ham sezilarli da-
rajada o‘zgartiradi. Bu kauchuklar va ular asosidagi xom rezinalar, 
yuqorida aytib o‘tilganidek, benzinda oson eriydi, ularning bu xu-
susiyatidan rezina yelimlari tayyorlashda foydalaniladi. Rezinalar-
ni vulkanizatsiyalash ularning neft mahsulotlari ta’sirida erishiga 
barham beradi, ammo rezinalar benzin, dizel yonilg‘isi, moylar 
va boshqa suyuq organik birikmalar ta’sirida shishish xususiyatini 
saqlab qoladi. Rezina buyumlarning uzoq muddat neft mahsulotlari 
ta’sirida bo‘lishi natijasida ularning hajmi ortadi, mustahkamligi, 
elastikligi va qattiqligi kamayadi. Shuning uchun rezinani yonilg‘i, 
moy va boshqa surkov materiallari ta’siridan saqlash lozim. Neft 
mahsulotlari rezinaga bexosdan tushgan hollarda esa uni tezlik bi-
lan artib tozalash lozim. 
10. 8.