K I m y o ki my oga oi d atama lar etimilo gi ya si

Fugitivlik (fugativlik)   
Biz  o‘zbek  tilida  «uchuvchan»  deb  yuritadigan  termin  ilmiy  manbalarda  yuqoridagi 
ushbu ikki termin vositasida ifodalanadi. Mazkur termin 1901-yilda fanga kirin kelgan bo‘lib, 
ilk  bora,  AQSHlik  fizik-kimyogar  Gilbert  Nyuton  Lyuis  (1875-1946)  maqolalarida 
qo‘llanilgan. Lyuis bu terminni lotinchada «qochaman» degan ma’noni beruvchi fugio so‘zidan 
yasagan.  
Gaz   
Gaz  so‘zi  jahonning  juda  ko‘p  tillarida  deyarli  bir  xil  yangraydi.  Hatto  bir-biridan 
keskin farq qiluvchi turk, arab va hind tillarida ham  gazni o‘zaro o‘xshash talaffuz qilinadi. 
Ushbu  terminni  XVII-asrda  golland  tabiatshunosi  Yan  Gelmont  (1579-1644)  muomalaga 
kiritgan edi. Albatta, terminni Gelmont o‘zi to‘qib chiqarmagan. Balki, kelib chiqishi lotincha 
va undan ham  avval  yunonchaga borib taqaladigan  «xaos»  (chaos) so‘zidan ushbu terminni 
yasagan. Yunon mifologiyasida olam yaralishidan avval Koinotni to‘ldirib turgan bo‘m-bo‘sh 
tuman fazoni xaos deyilar edi.  

---

72