|
0690 «Boshka uzok muddatli investitsiyalar» schyotida
|
korxonalarning davlat
|
korxonalariga, xayriya
|
yoki ekologik jamiyatlarga kelgusida
|
moddiy manfaat olish
|
maqsadida kiritgan mablag‘lari aks ettiriladi.
|
|
|
|
|
Uzok muddatli moliyaviy investitsiyalarga doir
|
operatsiyalar 0610-0690
|
schyotlarning debeti va kreditida quyidagi
|
buxgalteriya o‘tqazmalari bilan aks ettiriladi:
|
|
|
|
|
|
|
T-b
|
Operatsiyaning mazmuni
|
|
Debet
|
Kredit
|
Yozuvga asos
|
№
|
|
|
|
schet
|
schet
|
bo‘luvchi hujjat
|
1.
|
Uzok muddatli investitsiyalarni pul
|
|
0610-
|
Pul
|
Shartnoma,
|
|
mablag‘lari bilan kiritish ( aksiya va
|
|
0690
|
mablag‘-
|
kassa va bank
|
|
boshqa qimmatli qog‘ozlarni sotib olish,
|
|
lari
|
hujjatlari
|
|
ta’sis badali, qarz va kredit berish)
|
|
|
schetlari
|
|
2.
|
Uzoq muddatli investitsiyalarni bepul
|
|
0610
|
8530
|
Shartnoma,
|
|
(qaytarib bermaslik sharti bilan ) olish
|
|
|
|
kassa va bank
|
|
|
|
|
|
|
|
hujjatlari
|
3.
|
Qiska muddatli investitsiyalarni uzoq
|
|
0610-
|
5810-5890
|
Shartnoma,
|
|
muddatli investitsiyalarga o‘tkazish
|
|
0690
|
|
|
dalolatnoma
|
4.
|
Uzok muddatli investitsiyalarni qisqa
|
|
5810-
|
0610-0690
|
Shartnoma,
|
|
muddatli investitsiyalarga o‘tqazish
|
|
5890
|
|
|
dalolatnoma
|
5.
|
Asosiy vositalarni
|
uzoq muddatli
|
|
0610-
|
9210
|
Shartnoma
|
|
investitsiya sifatida kiritish
|
|
0690
|
|
|
Schet-faktura,
|
|
|
|
|
(9210
|
0110-
|
dalolatnoma,
|
|
|
|
|
|
0190)
|
|
6.
|
Boshqa aktivlarni uzoq muddali
|
|
0610-
|
9220
|
Shartnoma,
|
|
investitsiya sifatida kiritish
|
|
0690
|
|
|
schet-faktura,
|
|
|
|
|
(9220
|
04,10,12
|
dalolatnoma
|
|
|
|
|
|
va
|
|
|
|
|
|
|
boshqa-lar
|
|
7.
|
Sotib olish va nominal kiymatlar
|
|
|
|
|
|
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
96
-
|
o‘rtasidagi farq ( kamiga)
|
0610
|
9560
|
Shartnoma,
|
|
( ko‘piga )
|
9620
|
0610
|
guvohnoma,
|
|
|
|
|
schet –faktura
|
8.
|
Investitsiya buyicha valyuta kurslari
|
|
|
Kursni uzgarishi
|
|
farqiga
|
|
|
to'g'risidagi
|
|
A) Qiymatga kiritilganda
|
0610
|
9560
|
mlumotnoma
|
|
Qiymatdan chegirilganda
|
9690
|
0610
|
|
|
B) moliyaviy natijaga olib borilganda
|
|
|
|
|
Ijobiy summaga
|
|
|
|
|
Salbiy summaga
|
0610
|
9560
|
|
|
|
9690
|
0610
|
|
9.
|
Investitsiyalarni sotilishi
|
9220
|
0610-0690
|
Dalolatnoma,
|
|
|
|
|
kassa va bank
|
|
|
50,51,52
|
9220
|
hujjatlari
|
10.
|
Qimmatli qog‘ozlarning kamomadi
|
4730
|
0610
|
Dalolatnoma,
|
|
|
|
|
takkoslash
|
|
|
|
|
kaydnomasi
|
11.
|
Investitsiyalarni hisobdan chiqarish
|
9430
|
9220
|
Karor,
|
|
|
9220
|
0610-0690
|
dalolatnoma,
|
|
|
|
|
shartnoma
|
12.
|
Moliyaviy investitsiyalardan hisoblangan
|
|
|
|
|
daromadlarga:
|
|
|
|
|
- foizlarga
|
4830
|
9530
|
Avizo-xabar,
|
|
-dividendlarga
|
4840
|
9520
|
xat, raschet
|
Moliyaviy investitsiyalarning analitik hisobi korxonalar bo‘yicha investitsiyaning turlariga ko‘ra olib boriladi.
Moliyaviy investitsiyalarni inventarizatsiya qilish 19-son BXMS «Inventarizatsiyani tashkil qilish va o‘tqazish» ga muvofiq ( p.3.32-3.36 ) olib boriladi. Inventarizatsiyada aniqlangan ortiqchalar korxona daromadiga, kamomadlar esa aybdor shaxslar bo‘yniga olib boriladi.
O‘z-o‘zini sinash uchun test savol-javoblari
Moliyaviy investitsiyaga kiradi a) Korxonaning nomoddiy aktivlari
b) Korxonaning bir yildan ko‘p xizmat qiladigan moddiy aktivlari v) Korxonaning kapital sarflari
g) Korxonaning moliyaviy quyilmalari
2.Quyidagilarning qaysi biri moliyaviy investitsiyalarga kirmaydi
a) Olingan kreditlar b) Berilgan kreditlar
v) Aksiyalar g) Ta’sis badali
3.Qo‘yidagilarning qaysi biri ta’sis badali sifatida kiritiladigan moliyaviy investitsiyalarga kirmaydi
a) Kiritilgan stanok
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
97
Berilgan Gaz -3110
Berilgan kredit
O‘tqazib berilgan pul mablag‘lari
4.Quyidagilarning qaysi biri aksiyaning nominal qiymatini tashkil qiladi ?
Aksiyaning sotish bahosi
Aksiyaning tipografik usulda yozilgan qiymati
Hisoblangan dividend summasi
To‘langan dividend summasi
5.Quyidagilarni qaysi biri tug‘ri
Moliyaviy investitsiyalar qaytarilmaydi
Moliyaviy investitsiyalar qisman qaytariladi
Moliyaviy investitsiyalar to‘liq qaytariladi
Moliyaviy investitsiyalar to‘liq kaytarilmaydi
6.Aksiyalar
foiz ishlash uchun sotib olinadi
dividend olish uchun sotib olinadi
dividend berish uchun sotib olinadi
Foiz to‘lash uchun sotib olinadi
7.Qarz sifatida kiritilgan investitsiyalarga kirmaydi
qarzga berilgan asosiy vositalar
qarzga berilgan pul mablag‘lari mablag‘lari
kredit sifatida berilgan pul mablag‘lari
qarzga berilgan nomoddiy aktivlar
Bob mavzularini mustaqil o‘rganish uchun tavsiya etiladigan me’yoriy
hujjatlar va davriy adabiyotlar
1.O‘zbekiston Respublikasining buxgalteriya hisobi to‘g‘risida qonuni. 1996 yil 30 avgustda qabul qilingan.
2.Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etish uchun Konseptual asos. O‘z.R.
Adliya Vazirligidan 1998 yil 14 avgustda ro‘yxatdan o‘tgan, № 475.
3.BHMS № 1 «Hisob siyosati va moliyaviy hisobot. O‘z.R. Adliya Vazirligidan
1998 yil 14 avgustda ro‘yxatdan o‘tgan, № 474.
4. BHMS № 5 «Asosiy vositalar». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 2004 yil 20 yanvarda
ro‘yxatdan o‘tgan, № 1299.
5. BHMS № 6 « Lizing hisobi». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1998 yil 16 sentyabrda
ro‘yxatdan o‘tgan, № 503.
6. BHMS № 7 « Nomoddiy aktivlar». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1998 yil 20 sentyabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 506.
7. BHMS № 11 « Ilmiy - tadqiqot va malaka – konstruktorlik ishlanmalariga ketgan harajatlar». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1998 yil 28 dekabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 581.
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
98
BHMS № 12 « Moliyaviy investitsiyalarning hisobi». O‘z.R. Adliya Vazirligidan 1999 yil 16 yanvarda ro‘yxatdan o‘tgan, № 596.
BXMS № 19 «Inventarizatsiyani tashkil qilish va o‘tqazish ». O‘z.R. Adliya
Vazirligidan 1999 yil 2 noyabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 833.
BXMS № 21 «Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar moliyaviy xo‘jaligi buxgalteriya hisobining schyotlar rejasi va uni qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnoma. O‘z.R. Adliya
Vazirligidan 2002 yil 23 oktyabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 1181.
11. Asosiy fondlar qiymatini har yili 1 yanvar holatiga qayta baholash tartibi to‘g‘risida Nizom. Adliya Vazirligidan 2002 yil 4 dekabrda ro‘yxatdan o‘tgan, № 1192.
Asosiy fondlar qiymatini har yili 1 yanvar holatiga qayta baholash tartibi to‘g‘risida Nizomga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida Adliya
Vazirligidan 2003 yil 23 aprelda ro‘yxatdan o‘tgan, № 1192-1.
Abdullayev A. Qayumov I. Buxgalteriya hisobi. T, «Minhoj» nashriyoti, 2002. 14. Bobojonov O. Moliyaviy hisob. T., «Sharq», 2000.
15.Bobojonov O., Jumaniyozov K. Moliyaviy hisob. T., «Moliya», 2002.
16.Umarova M., Eshboyev O‘., Axmadjonov Q. Buxgalteriya hisobi, T., Mehnat,
1999
17.G‘ulomova F.G‘. Buxgalteriya hisobi bo‘yicha mustaqil o‘rganish uchun qo‘llanma.T., Iqtisodiyot va huquq dunyosi» nashriyot uyi, 2000.
18.O‘razov K.B. Asosiy vositalar: hisob siyosati. Soliq to‘lovchining jurnali, 1999,
11.
O‘razov K.B. Asosiy vositalarga doir harajatlar. Soliq to‘lovchining jurnali, 1999, № 12.
20.O‘razov K.B. Asosiy vositalarga doir daromadlar: hisob siyosatida ochilishi lozim bo‘lgan jihatlar xususida. Soliq to‘lovchining jurnali, 2000, № 6
21.O‘razov K.B. Investitsiyalarning buxgalteriya hisobi va soliqqa tortilishi. Monografiya. “Iqtisodiyot va huquq dunyosi” nashriyot uyi, Toshkent, 2003
Do'stlaringiz bilan baham:
|
