K arim a q osim ova

M ana katta dala.
B olalar bodring terdilar.
Dehqon ularga rahm at aytdi.

---

n
I I 
1 I 
I.
1 
" •
I I 
I I 
~ l
7. 
K artochkalar bilan ishlash. B unda bir necha o'quvchilarga quyi­
dagicha shakllar chizilgan kartochkalar tarqatiladi:
П _______ .
2.
I. 3.
S o'n g ra ularga h a r bir kartochkani o 'z o 'rn ig a qo'yib, gap tuzish 
va tushu ntirib berish topshirig'i beriladi. Bunday topsh iriqlar o'tirgan 
o'quvchilarga tasm achalarda bajartirilishi m um kin. H ech bo 'lm agan da 
to pshiriqning to 'g 'ri bajarilgan-bajarilm aganini so'rash lozim.
8. 
G ap n i so 'z la r q o 'sh ib kengaytirish va uni ch izm ad a ifodalash. 
B unda o 'q itu v ch i gapdagi narsalarning belgilarini topishga undovchi 
savollar berib turadi. (
Q a n d a y?
olm alar, 
qachon?
terdi, 
qayerdan?
terdi va shu kabi).
B unday ish turi o'quvchining bilish faolligini oshiradi, darsga 
qiziqish uyg'otadi. Bu jarayonda o'quvchilar gapning yozilishi bilan 
bog'liq imloviy bilim larni egallab boradilar, ularning gapni to 'g 'ri tu ­
zish m alakalari rivojlanadi, hikoyada (m atnda) gapiar bir-biri bilan 
m azm unan bog 'liq bo'lishini anglashga tayyorlab boradi.
Y uqoridagi m ashqlar savod o'rgatish darslari davom ida izchil 
uyushtirib boriladi. Bu xil m ashqlar o 'q u v ch ilar to m o n id an yo'l 
qo'yiladigan tipik xatolarning (gap chegarasini farqlam aslik) oldini 
olish im konini yaratadi. O 'quvchilar gapning ohangiga, to'xtam lariga 
e ’tib o r berib, u n i chegaralab olishga o'rganadilar.
So‘z ustida ishlash. 
Bu yo'nalishda quyidagicha ishlar om alga 
oshiriladi:
1. 
S o 'zn ing to 'g 'ri, adabiy-orfoepik talaffuzi va o'qilishini 
o'rgatish.
2. S o 'z m a’nolarini tushuntirish.
3. O 'q u v c h ila r nutqiga yangi so'zlarn i kiritib borish, y a ’ni lug'atini 
boyitish.
4. S o 'zlarni uslubiy jih atd an to 'g 'ri qo'llashga o'rgatish.
5. Berilgan so'zni im lo jih atd an to 'g 'ri yozishga o'rgatish.
Bu jarayo n da, m azm unli rasm asosida yoki predm etlarning o'zi

---

yordam ida h a rb ir aytilayotgan nom
so‘z 
ekanligi tu sh un tirilad i, 
„so‘z“ 
tushunchasi shakllantiriladi. Bu o ‘rin d a gapning so ‘zlardan 
tuzilishi 
aytib o ‘tiladi. ,,Bo‘g ‘in “ m avzusi o 'tilg a n d a so ‘zlarning b o 'g 'in la rg a
b o'linishi bilib oladilar.
S o‘z ustida ishlash jarayonida quyidagicha og'zaki m ashq tu riari- 
dan foydalanish m um kin:
1. Bir xil qo'shimchali so'zlardan topish. 
M asalan: