K arim a q osim ova

3.  U zluksiz  (tinish  belgilarisiz)  matndan  gaplarni  ajratish. 
Mashq­
ning  bu  turi  ongli  bo'lishi  uchun  har  bir gapning  bosh  bo'laklarini  va 
so'z  birikmalarini  ajratish  lozim.
4 .  Gapni  tahlil  qilish  va  chizmasini  chizish. 
Gap  tahlil  qilinayot- 
ganda  dastlab  uning  asosi  ajratiladi,  keyin  egani  izohlovchi  ikkinchi 
darajali  bo'lak,  kesimni  izohlovchi  ikkinchi  darajali  bo'lak,  boshqa 
ikkinchi  darajali  bo'lakni  izohlovchi  ikkinchi  darajali  bo'lak  ajratiladi. 
Shunday  qilib,  asta-sekin  so'z  birikmalari  ham  aniqlanadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

5.  0 ‘qituvchi  bergan  chizma  yoki  so'roqlar  asosida  gap  tuzish:
Kim? nimalarni? nima  qildi?
 (Bola  olmalami  terdi).
So‘z birikmasi  ustida  ikki  yo‘nalishda  ish  olib  boriladi:
1)  so'z  birikmasiga  gap  ichida  gapning  tarkibiy  qismi  sifatida 
qaraladi;
2)  so‘z  birikmasiga  predmetning  yoyiq  nomi  sifatida  qaraladi, 
masalan, 
soat  —
  so‘z, 
oltin  soat,  qo‘1 soat,  osma  soat,  elektron  soat — 
so'z  birikmalari.
Quyida  2-sinfda  gapning  bosh  bo'laklarini  o'rganishga  oid  dars 
namunasini  keltiramiz:
Mavzu:  Gap  (gap  asosini  aniqlash).
Darsning  maqsadi:
1.  O'quvchilarda  gap  kim  yoki  nima  haqida  aytilganini  (ega­
ni)  va  u  haqda  nima  deyilganini  bildirgan  so'zni  (kesimni)  gapdan 
topish  ko'nikmasini  shakllantirish.
2.  Nutqdan  gapni  ajratish  ko'nikmasini  o'stirish.
3.  O'quvchilarni  o'z  fikrini  aniq,  tushunarli  va  ravon  ifodalashga 
o'rgatish.
Darsning  turi:  yangi  bilim beruvchi  dars
Darsning  metodi:  suhbat,  izlanish  metodi