К. Абдуназаров, А. Зайнуддинов умумий ер


Географик муҳитни бошқариш тизими (мониторинги)



Download 1,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet107/114
Sana13.06.2022
Hajmi1,58 Mb.
#662672
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   114
Bog'liq
fayl 1188 20210607

14.3. Географик муҳитни бошқариш тизими (мониторинги). 
Табиий ресурслардан оқилона фойдаланиш ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш 
мақсадида маълум бир ҳудудни ҳолатини назорат қилиш, кузатиш тизимига 
мониторинг деб аталади. Кузатиш ва назорат қилиш замонавий техника воситалари 
ёрдамида амалга оширилади. Мониторинг тушунчасининг маъноси кузатиш, назорат 
қилишни англатади.
Мониторинг қуйидаги қисмлардан иборат: 

ќавонинг, сувнинг, радиациянинг миқдори ва сифатини, тозалигини ўзгаришини ва 
ҳолатини кузатиш; 

олинган маълумотларни мумкин бўлган тўпланиш (ПДК), стандартлар ва 
нормативларга мос келишини аниқлаш; 

табиатда бўладиган ўзгаришларни манбаларини аниқлаш ва бу тўғрисида керакли 
давлат ташкилотларини огоҳлантириш. 
Юқоридаги ишларни амалга оширишда масофадан туриб маълумотлар олиш
маълумотни ЭХМда қайта ишлаш, экпресс-анализ усулларидан фойдаланилади. 
Мониторингни ташкил қилиш жараёнида бир неча даражали вазифаларни 
бажаришга тўғри келади. И.П.Герасимов мониторингни учта даражасини (поғонани) 
ажратишни тавсия этади: 
1.
санитар-гигиеник ёки биоэкологик даража (поғона). Мазкур поғонада асосий 
эътибор атроф муҳитни инсон саломатлигига таъсири нуқтаи назаридан 
кузатишга қаратилади. Бунда атроф муҳитни ўзгаришини инсон саломатлигида 
акс этиши ўрганилади. (туғилиш, ўлим даражаси, касалланиш, уларни даволаш, 
иш қобилияти ва х.к.). Мазкур ишлар тиббий географик тадқиқотларда муҳим 
аҳамиятга эга. 
2.
Геотизм даражаси (поғонаси). Мазкур поғонада табиий ва табиий-техноген 
тизимлар холати кузатилади. Бунда модда ва энергия алмашиниши 
кўрсаткичларига, биологик маҳсулдорликка, геотизимларни ифлосланиши ва 
ўз-ўзини тозалаш имкониятига асосий эътибор берилади. 


192 
Табиий ва табиий-техноген тизимлар холатини кузатиш махсус зонал ёки 
регионал полигонлардаги географик стационарларда олиб борилади. 
Ландшафтларнинг ва уларнинг таркибларининг холатини ва хоссаларини 
биргаликда узоқ вақт давомида кузатиш

Download 1,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish