K. A. Saparov ‹‹ ›› 2020 5110400 – “Biologiya va uni o’qitish metodikasi” ta’lim yo’nalishi 203-guruh talabasi Akbarova Maftuna Mahmudjon qizining

Mavzuning dolzarbligi. Markaziy Osiyo hududi qadimda turli mamlakatlardan o’tgan hayvonlarning makoni bo’lgan. Shunga ko’ra O’zbekistonda Yevropa va Markaziy Osiyo uchun xarakterli bo’lgan hayvonlarning turlari bilan bir qatorda bizga Afrika va Hindistondan o’tib qolgan hayvonlar ham uchraydi. Hozirgi kunda yer yuzidagi barcha landshaftlar bevosita yoki bilvosita inson faoliyatiga uchragan. Hayvonlar , ayniqsa tabiiy landshaftlarda asosiy bioindikatsion rolga ega qushlarni faunasi va aholisini o’rganishga katta e’tibor berilmoqda. Tabiiy landshaftda qushlarning roli juda sezilarli. Qushlar tog’lar, bog’lar va o’rmonlarni , o’tloq va qishloq xo’jalik maydonlarini zararli hasharot va kemiruvchilardan himoyalaydi, begona o’tlar urug’larini yo’qotadilar, daraxt va butalarning tarqalishiga moyillik qiladilar, tuproqni o’g’itlaydilar. Bularga ukki , boyo’g’li, lochin, kurkunak, shaqshaq, zarg’aldoq, kakku, ola qiz `ilishton, ko’k qarg’a, miqqiy, soch, kuykunak, baliqchi kabi qator qushlar misol bo’ladi. Soch yoki ola chug’urchuqning bitta koloniyasi R.N.Meklenburtsevning ma’lumotiga ko’ra O’rta Osiyoda bir oy mobaynida ko’payish vaqtida 100 ming dona chigirtkani qiradi.

O’zbekistonning katta qismi, ya’ni yurtimiz maydonining 85 foizini cho’l va yarim cho’llar tashkil etadi. Ular sharqda va janubiy sharqda umumiy hududning 15 foizini band etgan Tyanshan va Hisor-Oloy tog’ tizmalariga tutashib ketadi. Mazkur hududlar jonivorlarning yashashi, ko’payishi hamda qishlashi uchun juda qulay makon sanaladi. O’zbekiston ornitofaunasi turlarga juda boy bo’lib, hozirgi kunda 432 turni o’ziga birlashtiradi.