К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Узбекистон Республикаси
Молия вазири 
М .НУРМУРОДОВ
Тошкент шаҳри
2002 йил 27 декабрь
140-сон

---

ЎзР молия вазирининг 2002 йил
27 декабрдаги 40-сон буйруғига
7-илова
МОЛИЯВИЙ ҲИСОБОТ ШАКЛЛАРИНИ
ТЎЛДИРИШ БУЙИЧА ҚОИДАЛАР
1-§. Умумий қоидалар
1. Мазкур Қоидаларга мувофиқ молиявий ҳисоботни мул- 
кчиликнинг барча шаклларига мансуб, Ўзбекистон Респуб­
ликасининг қонун ҳужжатларига кўра юридик шахе ҳисоб- 
ланган корхона ва ташкилотлар (бундан суғурта ташкилотла­
ри ва банклар мустасно), шунингдек мулкда, хужалик юри- 
тишда ёки тезкор бошқарувида мол-мулки булган ва уз маж­
буриятлари буйича ушбу мол-мулк билан жавоб берадиган, 
шунингдек мустақил баланс ва ҳисоб-китоб рақамига эга 
бўлган, солиқ қонунчилигига мувофиқ солиқ тўловчи ҳисоб- 
ланадиган алоҳида бўлинмалар такдим этади. Ю ридик шахе 
мақомига эга бюджет ташкилотлари фақат 2-сон шакл ҳисо- 
боти — “М олиявий натижалар тўғрисида ҳисобот”ни молия 
органларига такдим этишлари керак.
2. М олиявий ҳисоботни такдим этиш муддатлари Узбеки­
стон Республикаси М олия вазирлиги томонидан 2000 йил 
15 июнда 47-сон билан тасдикданган Чораклик ва йиллик 
молиявий ҳисоботларни такдим этиш муддатлари,тўғрисида 
низом (рўйхат рақами 942, 2000 йил 3 июль, Ўзбекистон 
Республикаси вазирликлари, давлат қўмиталари ва идорала­
рининг меъёрий ҳужжатлари ахборотномаси, 2000 йил 13- 
сон) билан белгиланади.
2. Йиллик молиявий ҳисобот қуйидаги ш акллар ҳажмида 
такдим этилади:
а) бухгалтерия баланси — 1-сон шакл;
б) молиявий натижалар тўғрисида ҳисобот — 2-сон шакл;
в) асосий воситалар қаракати тўғрисида ҳисобот — 3- 
сон шакл;
г) пул оқимлари тўғрисида ҳисобот — 4-сон шакл;
д) ўз сармояси тўгрисида ҳисобот — 5-сон шакл;
е) дебиторлик ва кредиторлик қарзлари тўғрисида маъ- 
лумотнома — 2-сон шакл.
3. Ярим йиллик ва чораклик молиявий ҳисоботлар куйи­
даги шакллар ҳажмида такдим этилади:
а) бухгалтерия баланси — 1-сон шакл;
б) молиявий натижалар тўғрисида хдсобот — 2-сон шакл;
в) дебиторлик ва кредиторлик қарэлари тўғрисида маъ- 
лумотнома — 2-сон шакл.

---

4. К ичик корхона ва микрофирмалар фақат бухгалтерия 
баланси — 1-сон шакл, молиявий натижалар тўғрисида ҳисо- 
бот — 2-сон шакл ҳамда дебиторлик ва кредиторлик қарзла- 
ри тўғрисида маълумотнома — 2а-сон шаклдан иборат булган 
йиллик молиявий \исоботни такдим этадилар.
5. Й иллик молиявий ҳисоботга ҳисобот йилида корхона 
фаолиятининг якуний натижаларига таъсир кўрсатган асосий 
омиллар баён этилган тушунтириш хати илова қилинади.
Агар баланс йил бошида ўзгартирилган бўлса, туш унти­
риш хатида ўзгартириш сабаблари тушунтирилади. Унда ке­
йинги йил учун қабул қилинган ҳисоб сиёсати ҳам келтири­
лади.
6. Ўзбекистон Республикасининг “Аудиторлик фаолияти 
тўғрисида” қонунининг 10-модцасида (Ўзбекистон Респуб­
ликаси Олий М аж лисининг Ахборотномаси, 2000 йил 5- 
сон) кўрсатилган юридик шахслар солиқ органларига ауди­
торлик текшируви ўтказилганидан кейин 15 кун давомида, 
лекин ҳисобот йилидан кейинги йилнинг 15 майидан кечик­
тирмай, молиявий ҳисоботнинг тўғрилиги тўғрисида ауди­
торлик хулосаси нусхасини такдим этадилар.
Ташаббусли аудиторлик текшируви ўтказилган тақдирда 
корхона молиявий ҳисоботнинг тўғрилиги тўғрисида ауди­
торлик хулосасининг нусхаси солиқ органларига аудиторлик 
текшируви ўтказилганидан кейин 15 кун давомида такдим 
этилади.
7. М олиявий ҳисобот шаклларида барча реквизитлар ва 
назарда тутилган кўрсаткичлар тўлдирилиши керак. Корхона 
тегишли активлар, пассивлар, операциялар мавжуд эмаслиги 
сабабли бирор-бир модда (сатрлар, устунлар) тўлдирилмаган 
такдирда, ушбу модда (сатр, устун) устига чизиб қўйилади.
8. М олиявий ҳисобот ш аклларининг манзил қисми куйи­
даги тартибда тўлдирилади:
а) “ К орхона, таш к и лот” реквизити — корхон анин г 
тўлиқ номи (белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган 
таъсис хужжатларига мувофиқ) ва КТУТга кўра унинг коди 
кўрсатилади;
б) “Т арм оқ” реквизити — корхона тармоғи ва ХХТУТга 
кўра тармоқ коди кўрсатилади;
в) “Ташкилий-хуқуқий ш акл” реквизити — корхонанинг 
ташкилий-ҳуқуқий шакли ва ТҲТга кўра ташкилий-хукуқий 
ш аклнинг коди кўрсатилади;
г) “ Мулкчилик ш акли” реквизити — корхонанинг мулк­
чилик шакли ва М Ш Тга кўра мулкчилик ш аклининг коди 
кўрсатилади;
д) “ Вазирликлар, идоралар ва бошқалар” реквизити — 
ихтиёрида корхона турган (агар у мавжуд бўлса) ва унга

---

молиявий ҳисобот йўналтириладиган органнинг номи ҳамда 
Д БП БТга кўра ушбу органнинг коди кўрсатилади;
е) “С олиқ тўловчининг идентификация рақами” рекви­
зити — С Т И Р бўйича корхонанинг идентификация рақами 
кўрсатилади;
ж) “Ҳудуд” реквизити — МҲОБТ бўйича код кўрсатилади;
з) “ М анзил” реквизити — корхонанинг тўлиқ юридик 
манзили кўрсатилади.
9. М олиявий ҳисоботни тузиш чоғида Ўзбекистон Рес­
публикасининг “Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги қонуни, 
Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси, Бухгал­
терия ҳисоби миллий стандартларига, шунингдек бухгалте­
рия ҳисобини юритиш ва молиявий ҳисоботни тузиш маса­
лалари бўйича бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларга асосла- 
ниш лозим.
10. Корхона ва ташкилотлар барча алоҳида мустақил ба­
лансга ажратилмаган бўлинмаларининг фаолият кўрсаткич- 
лари молиявий ҳисобот ш аклларининг кўрсаткичларига ки ­
ритилиши керак.
11. М олиявий ҳисоботни тузиш чоғида ҳисобот санаси 
бўлиб, ҳисобот даврининг охирги тақвимий куни ҳисобланади.
Ҳисобот йилида тугатилган ёки қайта ташкил этилган 
корхона йил бошидан тугатиш (қайта ташкил этиш) пайти- 
гача бўлган давр учун йиллик молиявий ҳисоботнинг амал­
даги шакллари бўйича ҳисобот такдим этади.
1 октябрга қадар янги барпо этилган корхоналар молия­
вий ҳисоботда маблағлар ва уларнинг манбаларини улар бел­
гиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган ойнинг 1-кунидан 
бошлаб ҳисобот йилининг 31 декабрига қадар, ҳисобот йи­
лининг 1 октябридан кейин барпо этилган корхоналар эса — 
давлат рўйхатидан утказилган санадан бошлаб кейинги йил­
нинг 31 декабригача (31 декабрь ҳам киради) кўрсатадилар 
(кўрсатилган тартиб тугатилган (қайта ташкил этилган) кор­
хоналар ва уларнинг алоҳида бўлинмалари базасида барпо 
этилган корхоналарга татбиқ этилмайди).
12. Корхона балансининг моддалари активлар ва мажбу­
риятларнинг пухта ўтказилган инвентаризацияси билан асос­
ланган бўлиши керак. Инвентаризация Ўзбекистон Респуб­
ликаси М олия вазирлиги томонидан 1999 йил 19 октябрда 
Э Г /17 - 19-2075-сон билан тасдикланган Ўзбекистон Респуб­
ликаси Бухгалтерия ҳисоби миллий стандарти (19-сон БҲМС) 
“ Инвентаризацияни ташкил этиш ва ўтказиш ” (рўйхат рака­
ми 833, 1999 йил 2 ноябрь) белгиланган тартибда ўтказила- 
ди. Бунда йиллик молиявий ҳисоботни такдим этишга қадар 
доимий ишлаб турган инвентаризация комиссиялари томо­
нидан инвентари зация давомида ани кд ан ган, бойликлар 
ҳақиқий мавжудлигининг бухгалтерия ҳисоби маълумотлари-

---

га қараганда тафовутлари тартибга солиниши керак. Д еби­
торлик ва кредиторлик қарзларни инвентаризациялаш лар \ам
ўтказилиши керак, улар ўзаро ҳисоб-китоблар сальдосини 
тасдикдайдиган солиштириш далолатномалари ёки хатлар б и ­
лан расмийлаштирилади. Утказилган инвентаризациялар сони 
ва натижалари, ш унингдек уларни ўтказмаслик сабаблари 
йиллик молиявий ҳисоботга илова килинадиган туш унти­
риш хатида акс эттирилиши керак.
13. М олиявий ҳисобот шаклларига раҳбар ва бош бухгалтер 
имзо чекади, имзолар муҳр билан тасдиқланади.
14. Молиявий ҳисоботда ўчириш ва устига ёзишлар бўлмас- 
лиги керак. Хатолар тузатилган такдирда тегишли қайдлар 
қилинади, уларни молиявий ҳисоботларга имзо чеккан шах­
слар тасдикдаб, тузатиш санасини кўрсатадилар.
15. Ж орий ҳамда ўтган йил ҳисобот маълумотларидаги 
(улар тасдиқланганидан кейин) тузатишлар унинг маълумот­
ларини бузишлар аникданган ҳисобот даври учун тузилган 
ҳисоботда амалга оширилади, бунда тузатишлар ҳисобот дав­
ри (чорак, йил бошидан) учун маълумотларга киритилади.
Йиллик молиявий ҳисоботни текшириш чоғида даромад­
ларни яш ириш ёки улар билан боғлиқ бўлмаган харажатлар­
ни давр харажатларига (ёки муомала чиқимларига) киритиш
натижасида молиявий натижаларни камайтириб кўрсатиш 
аникданган ҳолда бухгалтерия ҳисоби ва ўтган йил учун 
молиявий ҳисоботга тузатишлар киритилмайди, балки ж о­
рий йилда ҳисобот даврида аникданган ўтган йиллар фойда­
си сифатида акс эттирилади.