К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

9.6. Гудвилл ҳисоби
Гудвилл компания ишбилармонлик алоқаларининг
шартли қиймати, жамғарилган номоддий активлар “ба-
ҳоси”, сезилмайдиган сармоя — савдо маржасининг
нуфузи, амалий алоқалар тажрибаси, мижозларнинг,
шунингдек бошқарув, ташкилий ва техника ресурсла­
рининг муқимлиги, молия дунёсидаги нуфуз, махсу­
лот сотиш фаолияти устидан назорат механизми ва шу
кабиларни пул ҳисобида “баҳолаш”ни англатади.
Гудвилл корхона мулкини баҳолашнинг пинҳона
имкониятларини аниқлашга қаратилиб, объектнинг
узил-кесил баҳолаш қийматини аниқлаш чоғида ундан
фойдаланиш мажбурийдир.
Гудвилл муомалалар ида сотиб олинаётган корхона­
ни баҳолашда қуйидагиларга эътибор қаратилади:
♦ инвесторлар учун корхона жойлашувининг фой-
далилигига;
♦ меҳнат ресурсларининг мавжудлиги ва қийматига;
♦ ишлаб чиқарилаётган маҳсулотга (кўрсатилаётган
хизматларга) бўлган талабга;
♦ ривожланиш ва иқтисодий кўрсаткичларни ўзгар-
тириш истиқболларига ва бошқа омилларга.
Бухгалтерия ҳисоби нуқгаи назаридан гудвилл (фир­
ма баҳоси) харидор сотиб олинаётган корхона учун

---

мазкур корхона активларини алоҳида сотиб олинга-
нида юзага келадиган активларнинг ҳақиқий бозор қий-
матидан юқори нархда тўлаган ҳолатида юзага келади.
Агар харидор айрим объектларнинг ҳақиқий қийма-
тидан (харид қилинаётган корхона мажбуриятларини
чегирган ҳолда) юқори нарх тўлаган бўлса, у ҳолда
сезилмайдиган (кўзга кўринмайдиган) активлар юзага
келади, бундан эса бу ортиқча тўлов “фирма баҳоси”-
ни ташкил қилади деган хулоса чиқариш мумкин. Яъни,
гудвилл фақатгина корхонанинг яхлит олди-сотдисида