К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

Ишлаб чиқаришда бухгалтериянинг асосий вазифа-
ларидан бири брак ҳисобига ҳамда ярим тайёр махсу­
лот ва бошқа моддий бойликларнинг бузилиши, камо­
мади натижасида келадиган нобудгарчиликларни тўғри
ҳамда ўз вақтида аниқлашдан иборат.
Брак нобудгарчилик суммаси унумсиз харажатнинг
бир тури бўлиб, у маҳсулот таннархининг ошишига ва
корхона даромадининг камайишига олиб келади. Брак
ҳисобига нобудгарчиликлар суммаси “Харажатлар
таркиби тўғрисидаги Низом”га кўра ишлаб чиқариш
таннархининг “Ишлаб чиқариш характеридаги бошқа
харажатлар” моддаси таркибида таннархга қўшилади.
Ишлаб чиқаришда брак деб, ўз сифатига кўра бел­
гиланган стандарт ва техник шароитларга тўғри кел-
майдиган деталь ҳамда ярим тайёр маҳсулотга айтилади.
Ишлаб чиқаришда бракка йўл қўйилган бўлса, бундай
маҳсулотни қайта ишлаш учун қўшимча харажатлар та­
лаб қилинади ёки ундан умуман фойдаланиш имкония­
ти бўлмай қолади. Брак ишлаб чиқариш ўз ярокдилик
даражасига кўра иккига бўлинади: тузатилиши мумкин
бўлган ва тузатилиши мумкин бўлмаган махсулотлар.

---

Брак топилган жойига қараб икки хил, яъни ички ва
ташқи бракка бўлинади. Техник назорат бўлимининг хо­
димлари бундай маҳсулотларни акт ҳужжати билан рас-
мийлаштирадилар. Бракнинг келиб чиқиш сабаби, унинг
айбдори, айбдоридан ушлаб қолинадиган маблағ ва бош­
ка маълумотлар ана шу актда кўрсатилади.
Тузатилиши мумкин бўлмаган брак бўйича асосий
ишлаб чиқариш ҳисобварағи маълумотлари асосида
унинг ҳақиқий таннархи аникданади. Брак маҳсулот-
нинг ҳақиқий таннархи ҳамма асосий харажатлар ва