К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

дан иборат?
8. Қисқа муддатли молиявий инвестициялар ҳисобини юри-
тишнинг афзапликлари нимада?
9. Пул маблағлари ва қисқа муддатли молиявий инвести­
циялар инвентаризацияси қайси муддатларда ўткази-
лади?

---

1 6 - 6 о б. ҲИСОБ-КИТОБ ВА КРЕДИТ
—
------ ----- МУОМАЛАЛАРИ ҲИСОБИ
16.1. Ҳисоб-китоб ва кредит муомалалари
ҳисобининг вазифалари
Эркин товар-пул муносабатларига асосланган жа- 
миятда ҳар бир корхона, ташкилот ва муассаса бошқа 
шу турдаги хўжалик юритувчи субъектлар билан узлук­
сиз равишда ўзаро муносабатда бўлади. Масалан, мол 
етказиб берувчилар билан сотиб олинган материал, ас­
боб-ускуна, ёқилғи ва бошқа товар-моддий бойлик­
лар, харидор ва буюртмачилар билан жўнатилган мах,- 
сулот, транспорт ташкилотлари билан юкларни ташиш, 
солиқ органлари билан бюджетга тўловлар юзасидан 
ва ҳоказо. Бундан ташқари, корхона, ташкилот ва му­
ассасалар жисмоний шахслар, корхонанинг ўзида иш­
ловчи ходимлар билан ҳисоб-китоб операцияларини 
олиб боришлари мумкин. Масалан, ҳисобдор шахслар 
билан сафар харажатлари юзасидан, ота-оналардан фар- 
зандлари учун болалар боғчаси харажатларини қоплаш 
юзасидан ва бошқа хил ҳисоб-китоблар. Корхона, таш­
килот ва муассасалар ўртасидаги ҳисоб-китоблар асо­
сан нақд пулсиз кўринишда бўлади. Бу ҳисоб-китоб 
муомалалари тегишли банк муассасалари воситачили- 
гида амалга оширилади.
Банклар, асосан, корхоналар маблағларини жалб 
қилиш, хўжалик юритувчи субъектлар ўртасидаги ўз- 
аро ҳисоб-китобларни амалга ошириш ва қайтариб 
олиш, тўловлилик ва муддатлилик шарти билан бўш 
маблағларни жойлаштириш учун ташкил этилган. Бун­
дан ташқари, банклар хўжалик юритувчи субъектларга 
кредитлар бериш билан ҳам шуғулланади. Кредит ре­
сурсларидан самарали фойдаланиш натижасида корхо­
налар фаолияти узлуксизлиги таъминланади ҳамда улар­
нинг иқгисодий аҳволи яхшиланади. Мана шу жараён- 
ларда бевосита бухгалтерия ҳисоби белгиловчи роль

---

ўйнайди. Бухгалтерия ҳисобининг бу борадаги вазифа­
лари қуйидагилардан иборат:
♦ ҳисоб-китоб муомалаларини ўз вақтида ҳисобга 
олиш;
♦ ҳисоб-китоб муомалаларини хужжатларда тўғри 
расмийлаштириш;
♦ ҳисоб-китоб тўлов интизомига риоя қилиниши 
устидан назорат олиб бориш.