К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

13.9. Консигнация муомалалари ҳисоби
Бир то м о н н и н г (кон сигнантни нг) бош қа томонга 
(консигнаторга) хориж ий мамлакат омборидаги товарни 
ўз номидан, б и р о қ кон сигнант ҳисобига сотиш тўғри- 
сидаги то п ш и ри ғи
консигнация 
дейилади.
К о н сигнаторни — консигнация савдосини таш кил 
қилиш то п ш и р и ғи н и баж ариш ни ўз зим м асига олув­
чи, бироқ товарнинг эгаси ҳисобланмаган ш ахсни так-

---

дирлаш м икдори ва тартиби консигнация ш артном а­
сида сотиладиган товар қ и й м ати н и н г муайян ф оизи 
кўрин иш и да ёки эн г кам нарх билан сотиш нархи ўрта- 
сидаги ф арқ кўриниш ида берилади.
Корхоналар томонидан консигнация шартлари асо­
сида олинадиган товарлар 004— “ К о м и сси яга олинган 
товарлар” балансдан таш қари ҳисобварағида ҳисобга 
о л и н и ш и керак.
К о н си гн а ц и я муомалаларини ҳисобга олиш Адлия 
вазирлиги том онидан 1999 йи л н и н г 21 январида р уй ­
хатга о л и н га н М о л и я вази рли ги нин г “ К о н с и гн а ц и я
операциялари бухгалтерия ҳ и со б и н и н г хусусиятлари 
тўғриси даги” туш унтириш и, “ Товар-м оддий захиралар” 
номли 4 -со н Б Ҳ М А ҳамда М ол и я вазирлиги, Давлат 
С о л и қ Қ ўм и таси , М акроиқтисоди ёт ва статистика ва­
зирлиги, М аркази й банк томонидан 2001 йил 7 ноябрда 
қабул қи ли н ган “ Бухгалтерия ҳисоби, статистика ва 
бош қа ҳисоботда хорижий валюта муомалаларини акс 
эттириш тартиби тўғрисидаги Н и зо м ” билан тартибга 
солинади.
К о н си гн а ц и я асосида амалга ош ириладиган муома- 
лаларда даромаддан ажратма ва Қ Қ С тўлаш алоҳида 
хусусиятларга эга. Буни қуйидаги муомалаларда кўриб 
чиқамиз.
1. 
Фаолиятнинг асосий йўналиши бўйича даромад
(фойда) солиғи ва ҚҚСни тўловчилар.
♦
К о н си гн а ц и я товарининг келиб туш и ш пайтида 
ҳисобланган ва тўланган Қ Қ С суммасига:
Д -т 4410— “ Солик, бўйича бўнак тўловлари” ;
К - т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик” .
Д -т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик” ;
К -т 5110— “ Ҳ и со б -ки то б счёти” .
♦
Бож хона божлари ва акциз со л и ғи н и ҳисоблаб 
ёзиш ва тўлаш:
Д -т 9430— “ Б ош қа операцион харажатлар” ;
К - т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик” .
Д -т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарздорлик” ;
К - т 5110— “ Ҳ и со б -ки то б счёти” .
Товарларни ш артномавий баҳода сотиш :
Д -т 4010— “ Харидор ва буюртмачилардан олинади­
ган счётлар” ;
К - т 9020— “ Товарларни сотиш дан олинган даромад” .

---

♦ Товар ин войси ва Б Ю Д бўйича кон си гн ан т даро­
мади ва кон сигнант даромади қийматига (агар бу ш арт­
нома шартларида кўзда тутилган бўлса) сотиш кунига 
бўлган Ў збеки стон Республикаси М аркази й б ан ки н и н г 
расм ий курси бўйича:
Д -т 9120— “ Сотилган товарлар таннархи” ;
К - т 6990— “ Бош қа мажбуриятлар” .
Бир вақтнинг ўзида 004— “ К о м и сси я га қабул қи ли н- 
ган товарлар” ҳисобварағидан консигнация товари қи й- 
мати қисобдан чиқарилади.
♦ Товарни сотиш дан туш ган туш ум н и ки ри м қилиш:
Д -т 5110— “ Ҳ и со б -к и то б счёти” ;
К - т 4010— “ Харидор ва буюртмачилардан олинади­
ган счётлар” .
♦
К о н си гн а тор н и н г ялпи даромади суммасига:
Д -т 9020— “ Товарларни сотиш дан олинган даромад” .
К - т 9900— “ Я к у н и й молиявий натиж а” .
♦
С о т и ш ҳажмига ҳисобланган Қ Қ С суммасига:
Д -т 4010— “ Харидор ва буюртмачилардан олинади­
ган счётлар” ;
К - т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарзлар” .
♦ Божхонада аввал тўланган Қ Қ С н и ҳисобга олиш:
Д -т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарзлар” ;
К - т 4410— “ С о л и қ бўйича бўнак тўловлари” .
♦ Бюджетга тўланган Қ Қ С суммасига:
Д -т 6410— “ Бюджетга тўловлар бўйича қарзлар”
К - т 5110— “ Ҳ и со б -ки то б счёти” .
♦
Давр харажатларини ҳисобдан чиқариш:
Д -т 9900— “ Я к у н и й молиявий натиж а” ;
К - т 9430— “ Б ош қа операцион харажатлар” .