К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

, “Бобур” ҳиссадорлик жамиятида ҳисобот йи­
лида 24000 сўмлик материал камомади аниқланди ва у айб-

---

дор шахе топилмаганлиги сабабли давр харажатларига ўтка-
зилди. Ушбу муомалаларга ҳисобда куйидагича проводка бе­
рилади:
♦ Инвентаризация натижасида камомад аниқланди:
Д-т 5910—“Камомадлар ва қимматликларни шикастлаш-
дан талофатлар” — 24000 сўм;
К-т 1010—“Хом-ашё ва материаллар” — 24000 сўм.
♦ Камомад суммаси давр харажатларига ўтказилди:
Д-т 9430—“Бошқа операцион харажатлар” — 24000 сўм;
К-т 5910—“Камомадлар ва қимматликларни шикаст-
лашдан талофатлар” — 24000 сум.
Корхона айбдор шахслардан камомадни ҳақиқий нарх­
да эмас, балки хрзирги даврдаги бозор нархларида унди­
риш ҳуқуқига эга. Масалан, корхона омборида 5000 сўмлик
материал камомади аниқланди ва 8000 сўм қийматда ай­
бдор шахедан ундириб олинди. Ушбу муомалаларга ҳисоб-
да куйидагича проводка берилади:
♦ Инвентаризация натижасида камомад аниқланди:
Д-т 5910—“Камомадлар ва қимматликларни шикастлаш-
дан талофатлар” — 5000 сўм;
К-т 1010—“Хом-ашё ва материаллар” — 5000 сум.
♦ Моддий жавобгар шахедан ушлаб қолинадиган сумма;
Д-т 4730—“Ходимларнинг моддий зарарни қоплаш бўйи-
ча қарзлари” — 8000 сўм.
К-т 5910—“Камомадлар ва қимматликларни шикастлаш-
дан талофатлар” — 8000 сўм.
♦ Моддий бойликларни ундиришдан даромад аникутн-
д и — (8000—5000)=3000 сўм;
Д -т 5910—“Камомадлар ва қимматликларни шикастлаш-
дан талофатлар” — 3000 сўм;
К-т 9390—“Бошқа операцион даромадлар” — 3000 сўм.
И ш лаб чиқариш захираларининг қонун ҳужжатла- 
рида белгиланган тартибда тасдиқланган меъёрлар д о ­
ирасида табиий кам айиш и, корхона раҳбари кўрсатма- 
си бўйича тегиш ли равишда ишлаб чиқариш харажат­
ларига ўтказилади.
С уиистеъмол қилиш лар оқибатида йўл қўйилган 
камомад ва йўқотиш лар аниқланган такдирда теги ш ­
ли ҳужжатлар камомад аниқлангандан сўн г 5 кун 
ичида тергов органларига о ш ирили ш и лозим , ан и қ- 
ланган камомад сум м асига эса ф уқаролик даъвоси 
қўзғатилади.

---

Айбдорлари аниқланмаган ўғирликлар бўйича кўрил- 
ган зарарлар фойда солиғи бўйича солиққа тортилади­
ган базага “ Харажатлар таркиби тўғрисидаги Н и з о м ” - 
н и н г 1-иловасига биноан киритилади.
И ш л а б ч и қ а р и ш захи р ал ари н и и н в е н та р и за ц и я
қилиш натижасида ортиқча м ол-м улк мавжудлиги аниқ- 
ланса, у м олиявий натижаларга кирим қилинади:
Д -т 1010— “ Х ом -аш ё ва материаллар”
К -т 9390— “ Бош қа операцион даромадлар” .