Йулдашева н бми

Sharbatning fizik-ximik ko’rsatkichlari

Ko’rsatkichlar	Sterilizasiyalangan murabbo	Sterilizasiyalanmagan murabbo
Sharbatdagi quruq moddalar
miqdori
(refraktometr bo’yicha), % dan
kam emas	68	70
Miqdori (invert shakarga
xisoblanganda)	62	65
100 gr maxsulotdagi 0,2 N
giposulfatning mldagi aramatik
moddalarning miqdori, kam
emas
Miqdori kam emas	6,0	6,0
Sharbatdagi mevalar miqdori, %	45-55	45-55
(massa bo’yicha)
Sulfat kislota miqdori (SO2 ga	0,01	0,01
xisoblansa), % ko’p emas
Og’ir metal tuzlari miqdori, 1 kg maxsulotdagi mg, kup emas	200	200
Qalay (qalayga xisoblasak) Mis (misga xisoblasak)	10	10
Qurg’oshin Ruxsat etilmaydi
Begona qushimchalar va Ruxsat etilmaydi shakarlanib qolish

Eslatma: 1. Qalay va qurg’oshin miqdori tunuka idishga joylangan murabboda ajratiladi.

2. 
   Aromitek moddalar miqdori «Ekstra» navida aniqlaniladi
   

Рахбар			Тilavov X			001.004.030. БМИ. 2014 й.
Бажарди			Yuldasheva N

Texnologik jarayonlar uchun zarur bo’ladigan suv, bug’ va elektr energiya sarflarini xisobi

Bug’ xisobi
Konserva zavodlari, jumladan meva-sabzavotlarni qayta ishlaydigan zavodlar bug’ sarfini juda notekis olib boradi. Shuning uchun ma’lum bir davrlarda bug’ qozonlarni ma’lum bir qismlarini to’xtatishga to’g’ri keladi. Bug’ ishlab chiqaradigan qozonlarni tanlash muammosini yechish uchun xar bir oyni bug’ sarfini, sutka, smena bug’ sarfini xisoblab chiqish kerak. Bu xisobni zavod ish unumdorligiga nisbatan ozroq ko’proq xisobga olib, chiqarilayotgan mahsulot turiga qarab va u yoki bu liniyaning smenalik ish unumdorligini, qanaqa idishga joylashtirilishini xisobga olgan xolda aniqlash mumkin.
Asosiy konserva turlariga bo’lgan maksimal bug’ sarflari xisoblanib adabiyotlarda keltirilgan. Shu ma’lumotlarga asoslanib oylik bug’ sarfini aniqlaymiz. O’rtacha bir oylik bug’ sarfi uchun olingan natijalarni jadvalga kirtamiz. Xar bir oydagi ish kunini, xar ish kunidagi smenalar sonini va smenadagi ish vaqtini bilgan xolda o’rtacha soatlik bug’ sarfi aniqlanadi. Bundan keyin bug’ qozonlarini tanlash shunday xisob bilan olib boriladiki xar yilni bir davrida kerakli quvvatlarni ish tushirish uchun qulay bo’lsin.

Bug’ning taxminiy sarflanishi me’yorlari

Konserva turlari						Bug’ sarfi me’yori (idish turiga bog’liklgan xolda, kg/mshb)
Donakli tashqari)	mevalar	sharbati	(shaftolidan		290-350
Murabbo	850-950

Рахбар			Тilavov X					001.004.030. БМИ. 2014 й.
Бажарди			Yuldasheva N

Mikrobiologik nazorat
Konserva zavodlarida mikrobiologik nazorat meva-sabzavot konservalari ishlab chiqarish bakterialogik nazorati va batulizm profilaktikasi tadbirlari o’tkaziladi.
Batulizm profilaktikasi uchun konserva sanoatida qo’yidagi choralar tavsiya qilinadi.
Konserva sanoatidagi batulizm profilaktikasi texnologik va sanitar instruksiyalarda keltirilgan ishlab chiqarishdagi sanitar-texnik talablarni bajarishdan iborat.
Batulizm quzg’atuvchilarni tushirmaslik choralarini biri bu xom ashyoni va yordamchi materiallarni yaxshilab yuvishdan iborat. Yuvish jarayonini GOST bo’yicha «Ichimlik suvi» talabiga javob beradigan suvda olib borilish kerak. Chayqash uchun suv bosimi 3 kg/sm² dan kam bo’lmasligi kerak.
Konserva ishlab chiqarish uchun sifatli xom ashyo olinishi talab qilinadi. Mag’orlagan, chirigan va boshqa kasallangan xom ashyoni ishlatish mumkin emas. Konservalarga batulizm quzg’atuvchilarini tushishini oldini olishda ishlab chiqarishni umumiy sanitar madaniyati katta axamiyatga ega. Jixozlar, apparatlar, inventar yaxshi xolatda saqlanish kerak. Jixozlarni sanitar ishlov berish instruksiyasiga rioya qilish kerak. Texnologik liniyalarni sanitar xolatini bakterialogik nazoratini oyiga 2 martadan kam olib borilmaslik kerak, viziual
nazorat esa xar kuni olib borilib natijalar maxsus jurnalga kiritilishi kerak.
Jixozlarni dezinfeksiyalash uchun Cl botulinim ga sporosid ta’sir ko’rsaayotgan dixlordimetil qo’llanlishi kerak. Kesish mashinalari smenasiga bir martadan kam bo’lmagan yuvish tavsiya qilinadi.
Zavod xududi, xom ashyo maydonchalari va xom ashyoga birlamchi ishlov berish punktlari yaxshi sanitar xolatida bo’lishi kerak.

Рахбар			Тilavov X					001.004.030. БМИ. 2014 й.
Бажарди			Yuldasheva N

Ozuqa mahsulotlari va toza idish bilan ishlovchi zavod ishchilari shaxsiy gigeniya qoidalariga rioya qilish kerak davriy ravishda tibbiy ko’rikdan o’tishi kerak, toza maxsus kiyim kiyish kerak, ish boshlanishidan oldin va ish davrida qo’llarini yuvish kerak har bir ishlab chiqarish sexida mahsulot bilan aloqada ishlovchi ishchilar va injener-texnik xodimlarni shaxsiy gigeniyasini nazorat qiluvchi maxsus sanitar posti o’rnatiladi.

Asosiy shartlardan biri bo’lib esa texnologik jarayonini instruksiyalar bo’yicha olib borilishi xisoblanadi. Mahsulotni idishga joylashda sistematik ravishda uning xarorati nazorat qilinishi kerak. Mahsulot idishga joylashdan oldin va sterilizasiyadan oldin 30 minutda ko’p ushlanib qolmasligi kerak. Texnologik jarayon iloji boricha qisqa bo’lishi kerak.
Tayyor mahsulotlarni kislotaligini rN ni sistematik ravishda tekshirilib turilishi kerak va u me’yordan oshib ketmasligi kerak.
Konserva mahsulotlarini joylash uchun mo’ljallangan idishlar GOST va TU shartlariga javob berishi kerak. Idish sifatini tegishli normativ xujjatlarida keltirilganidek namunalar olish va sinash metodlari bilan olib boriladi.
Germitik bo’lmagan idishni qo’llanilishi tayyor konservalarni inifidirovaniyani bo’lishiga olib kelishi mumkin. Qaytarilgan yoki ifloslangan yangi shisha idish sutkasiga bir marta bakterialogik nazorat qilinadi. Yaxshi tayyorlangan shisha idishni xajmiga qaralmasdan ichki yuzasida 500 mikrob tanalaridan ko’p bo’lmasligi kerak.
Konserva ishlab chiqarishda eng ma’suliyatli texnologik jarayon bo’lib issiqlik bilan ishlov berish (sterilizasiya yoki pasterizasiya) xisoblanadi. Sterilizasiya (pasterizasiya) davrida texnologik instruksiya bilan belgilangan rejim: xarorat, davomiylik va bosim qoidalariga rioya qilish kerak. Sterilizasiya (pasterizasiya) rejimlariga rioya qilish maxsus jurnalda belgilangan. Qo’llanilayotgan sterilizasiya rejimlari batulizi quzg’atuvchi sparalarini xalok bo’lishini kafolatlash kerak (agar u texnologik jarayonda tushgan bo’lsa).

Рахбар			Тilavov X					001.004.030. БМИ. 2014 й.
Бажарди			Yuldasheva N

Sterilizasiya rejimini xarorati va davomiyligi belgilangan rejim ko’rsatkichlaridan past xarorat yoki kam vaqtda olib borilgan bo’lsa u xolda mahsulot realizasiya yaramaydi va bu mahsulotni qayta ishlash kerak.

Konservalarni opitnы bankalari 1000 donadan kam bo’lmasligi kerak. Saqlash muddati tugugandan opыtli partiya razbrokovka qilinib bakterialogik analiz uchun 48 banka ajratib olinadi. Yoroqsiz natijalari va bakterialogik analiz natijalari akt qilib rasmiylashtiriladi. Opыtli partiyadagi yoroqsiz 0,1% dan oshmasligi kerak. Konservalar xamma xolatlarda ajratib mikroblarini saqlamasligi kerak.
Avtoklov va boshqa sterilizasiya apparatlari nazorat – belgilash jixozlari bilan jixozlanishi kerak va oyiga bir martadan kam bo’lmagan xolda tekshirilishi kerak. Termograflari buzilgan yoki termografsiz avtoklovlarda ishlash ruxsat etilmaydi.
Texnologik jarayonlar uchun, va avtoklovdagi konservalarni sovitish uchun suv GOST -2874-54 «Ichimlik suvi» talablariga javob berishi kerak. Bundan tashqari 100 ml suvda zararli mikroblar sparalari bo’lmasligi kerak. Bu talablarga javob bermaydigan suvni zararsizlantirish kerak.
Mahsulot tayyorlash uchun ishlatilayotgan xlorlanayotgan suvda 0,2-0,5 mg/l aktiv qoldiq xlor bo’lishi kerak, konservalarni sovituvchi suvda gidrotransportyorlarda va yuvish mashinalaridagi suvda 5,0-6,0 mg/l dan kam bo’lmasligi kerak. Suvni zararsizlantirilishini to’g’ri olib borilishi nazorat va undagi qoldiq xlorni miqdorini me’yoridaligini zavod laboratoryasi orqali amalga oshiriladi.

Рахбар			Тilavov X						001.004.030. БМИ. 2014 й.
Бажарди			Yuldasheva N

4.