Jqlayman I rektori ж usmankulov 0

F anning vazifasi
- mamlakatimiz ijtimoiy hayotining barcha sohalarida 
davlat tilining imkoniyatlaridan to‘liq va to‘g‘ri foydalanishga erishishni 
ta’minlash; egallanayotgan soha bo‘yicha nazariy bilimlar, amaliy 
ko‘nikmalami o ‘zbek tilining yozma va og‘zaki nutqi m e’yor va qoidalari 
asosida mukammal o‘zlashtirishga va ularga nisbatan shaxsiy munosabatni 
o‘zbek tili adabiy normalariga muvofiq holda ifodalashga erishishni 
ta’minlashdan iborat.
II. Asosiy nazariy qism (m a’ruza mashg‘ulotIari)
Fan bo‘yicha m a’ruza mashg'ulotlari o‘tish nazarda tutilmagan.
III. Amaliy mashg‘ulotlari bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar 
Amaliy mashg‘ ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
III. 1. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi:
1- mavzu. “0 ‘zbek tilining sohada qo‘!lanishi” fanini o‘qitishning 
maqsad va vazifalari.
Tilning boshqa fanlar bilan aloqasi. Til va tafakkur. Til va ma’naviyat. 
Davlat tili tushunchasi. 0 ‘zbek tili va davlat qonunlari.
2- mavzu. Til va yozuv masala lari.
Yozuv haqida umumiy tushuncha. 0 ‘zbek yozuvlari tarixi. zbek

---

yozuvlarining rivojlanish bosqichlari. Grafika. Orfografiya.
3-mavzu. О‘zbek tilining leksik qatlamlari.
So‘z - leksikologiyaning o‘rganish obyekti sifatida. So‘zlardagi bir 
m a’nolilik va ko‘p m a’nolilik. Ijtimoiy leksika. Sohaviy leksika.
4- mavzu. Til va terminologiya.
0 ‘zbek terminologiyasining taraqqiyot bosqichlari. Tilning lug‘at tarkibi. 
0 ‘zbek leksikografiyasi. Umumiy va maxsus lug‘atlar. Akademik, 
ommabop va o‘quv lug‘atlari. Sohaviy lug‘atlarda terminlar. Tezaurus 
haqida ma’lumot.
5- mavzu. Mutaxassislikka oid so‘z va terminlar imlosi.
Sohaviy terminlarning morfologik, sintaktik, semantik usul bilan yasalishi.
6- mavzu. Matn yaratish va uning xususiyatlari.
Ilmiy va ilmiy-ommabop matnlar. Ixtisoslikka oid ilmiy matnlarda sohaviy 
terminlar.
7- mavzu. Adabiy nutq va uning uslublari.
Ilmiy, badiiy, so‘zlashuv, rasmiy-idoraviy, publitsistik uslublar va 
ulaming uslubiy xususiyatlari.
8-mavzu. Soha bo‘yicha belgilangan mavzu asosida ilmiy tadqiqot 
olib borish jarayonlari.
Maqola, tezis, taqriz, annotatsiya, rezyume matni talablari.
9-mavzu. Dastlabki ilmiy tadqiqot yozish.
Ilmiy tadqiqotning tarkibiy qismlari: kirish, asosiy qism, xulosa, 
adabiyotlar, perefraza (havola, iqtibos, sitata, abzats)
10- mavzu. Muloqot va nutqiy faoliyat.
11- mavzu. Og‘zaki muloqot va uning xususiyatlari.
Verbal va no verbal muloqot.
12- mavzu. Yozma muloqot.
13- mavzu. Muloqot texnikasi va texnologiyasi.
Muloqot texnikasi va uning tarkibiy qismlari. Muloqot texnikasini 
shakllantirishda innovatsion texnologiyalarning o‘mi.
14- mavzu. Jamoa o‘rtasidagi muloqot.
Muloqot va uning turlari. Muloqot shakllari va nutqiy faoliyat.
15- mavzu. Etiket va uning xususiyatlari.
Kasbiy nutq. Nutq bayon qilish usullari. Mutaxassis nutqining ilmiyligi, 
to ‘g‘riligi, aniqligi, mantiqiyligi, sofligi. Nutqiy kompetentlik.
Amaliy mashg‘ulotlar multimediya qurilmalari bilan jihozlangan 
auditoriyada bir akademik guruhga bir professor-o‘qituvchi tomonidan 
o ‘tkazilishi zarur. Mashg‘ulotlar faol va interaktiv usullar yordamida 
o‘tilishi, mos ravishda munosib pedagogik va axborot texnologiyalar 
qo‘llanilishi maqsadga muvofiq.

---

IV. Mustaqil ta’lim va mustaqil ishlar
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular:
IV. Mustaqil ta ’lim va mustaqil ishlar
Mustaqil ta ’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular:
1. 0 ‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”gi qonuni hamda 
“Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” kabi davlat hujjatlarida o ‘zbek tilini 
Davlat tili sifatida o ‘qitish masalalari bo‘yicha ma’lumot to‘plash.
2. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevning “0 ‘zbek 
tilining davlat tili sifatidagi nufuzi va mavqeyini tubdan oshirish chora - 
tadbirlari to ‘g‘risida”gi Farmonida belgilangan vazifalarning amalda 
baj arilishi bo‘yicha tilshunos va adabiyotshunos olimlaming fikr va 
mulohazalari bayon etilgan maqolalari bilan tanishish.
3. 0 ‘zbek tilining imlo qoidalari va soha egalarining savodxonligi. “XXI 
asr innovatsiyalari” mavzusida ijodiy matn yaratish.
4. 0 ‘zbek tili leksikasining boyish manbalari. Mutaxassisilikka xos o‘z va 
o‘zlashgan so‘zlar tasnifi.
5. 0 ‘zbek leksikografiyasi. Bir tilli va ikki tilli lug‘atlar bilan tanishish. 
0 ‘zbek tilining izohli lug‘atida berilgan sohaga oid so‘zlar izohi bilan 
tanishish.
6. 
Mutaxassislikka oid terminlar bo‘yicha nostandart testlar tuzish.
7. 
Mutaxassisilikning dolzarb masalalariga bag‘ishlangan ilmiy maqola 
ustida ishlash. Maqoladagi sohaga oid atamalar va kalit so‘zlar tahlili.
8. 
Soha olimlarining ilmiy asarlari bilan tanishish, shu asar asosida 
reproduktiv testlar tuzish.
9. 
Badiiy nutq uslubi. 0 ‘zbek she’riyati. “Bir she’r tarixi” mavzusida esse 
yozish.
10. Badiiy asar tahlili (ixtiyoriy). 0 ‘qilgan badiiy asami “Idrok xaritasi” 
innovatsion texnologiyasi asosida tahlil qilish.
11. So‘zlashuv nutq uslubi. Nutqiy kompetentlikka rioya qilish. Sohaga oid 
ilmiy mavzuning og'zaki taqdimoti.
12. Publitsistik nutq uslubi. Publitsistik maqolalar bilan tanishish va tahlil 
qilish. “Men tanlagan soha va OAV” mavzusida esse yozish.
13. “Mutaxassisilik fanlari institutda” mavzusida video reportaj tayyorlash.
14. Mutaxassislikning dolzarb masalalariga bag‘ishlangan ilmiy-amaliy 
anjuman
materiallari bilan tanishish.
15. Sohaga oid ilmiy maqolalardan biriga taqriz yozish.
16. Sohaga oid ixtiyoriy ilmiy mavzudatezis tayyorlash.
17. Sohaga oid ixtiyoriy ilmiy maqolaga rezyume tayyorlash.________________

---

18. Sohaga oid ixtiyoriy ilmiy asarga annotatsiya tayyorlash.
19. “0 ‘zbekiston olimlari dunyo nigohida” mavzusida rasmli ko‘rgazmali 
vosita tayyorlash va taqdim qilish.
20. 
“Mutaxassis va davlat tili” mavzusini “Nima uchun?” grafik 
organayzeri asosida ochib berish.
21. “Mutaxassisilik tarixidan” mavzusini Klaster usulida yoritib berish.
22. Sohaga oid hujjatlar bilan tanishish.
23. 
Kasbga oid hujjat namunalari bilan ishlash. (rezyume, ariza, 
tavsilhoma, ma’lumotnoma)
24. 
Kasbga oid hujjat namunalari bilan ishlash. (bildirishnoma, hisobot, 
xizmat yozishmalari)
25. Mavzuga oid tadqiqot va uni olib borish jarayonlari.
26. Sohaning innovatsion yangiliklari haqida taqdimot tayyorlash.
27. 
Dastlabki ilmiy tadqiqot yozishda til imkoniyatlaridan to‘g‘ri 
foydalanish.
28. 
Ilmiy tadqiqot mavzus'i bo‘yicha adabiyotlar bilan tanishish, 
ma’lumotlar to‘plash.
29. Bibliografiyani shakllantirish mezonlari bilan tanishish.
30. 
Ilmiy tadqiqotning tarkibiy qismlarini ishlab chiqish va himoyaga 
tayyorlash. Himoya nutqi.
Mustaqil o‘zlashtiriladigan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan 
referatlar tayyorlash va uni taqdimot qilish tavsiya etiladi.
3.
V. Fan o‘qitilishining natijalari (shakllanadigan 
kompetentsiyalar)
• Fanni o'zlashtirishnatijasidatalaba: o‘zbek adabiy tili me’yorlari, 
nutq uslublari haqida