Jo`rayeva A

Nafas olish zanjirida energiyaning chiqishi

Istalgan oksidlanish-qaytarilish juftining redoks-potentsialini bilgan holda elektronlarning bir juftdan ikkinchisiga tashilishidagi erkin energiyaning o`zgarishini quyidagi tenglama bo`yicha hisoblash mumkin:

∆G = nF∆E, bunda n – tashiladigan elektronlar soni (nafas olish zanjirida tashiladigan elektronlar soni 2 ga teng); F – Faradey doimiysi (ishning issiqlik

ekvivalenti 95 kJ ga teng); ∆E – ikkita reaktsiyaga kirishuvchi oksidlanish- qaytarilish jufti uchun redoks-potentsiallar farqi.

Keltirilgan tenglama bo`yicha kamida 40 kJ/mol sarflanib, hosil bo`ladigan ATF ning bitta makroergik bog`i uchun nafas olish zanjirining qismlari orasida tashilgan elektronlar juftiga 0,22 V redoks-potentsial o`zgarishi to`g`ri keladi:

∆G 40

∆E = ─ + ─ = 0,22 V

nF 2 ∙ 95

Nafas olish zanjirida fosforlanish nuqtalarining joylashishi. Nafas olish zanjirida nafas olish va fosforlanishning uchta nuqtasi mavjud:

1. 
   – flavoproteid va KoQ o`rtasida;
   
2. 
   – b va C sitoxromlari o`rtasida, hamda III – a va a<sub>3</sub> sitoxromlari o`rtasida.
   

NAD ga bog`liq degidrogenazalar bilan oksidlanadigan substratlar flavinga bog`liq degidrogenazalar bilan oksidlanadigan substratlarga nisbatan energetik jihatdan qimmatliroq. Chunki NAD∙H₂ dan O₂ ga tashiladigan proton va elektronlar 3 ta fosforlanish nuqtasidan o`tadi, shuning uchun P/O koeffitsienti 3 ga teng. Nafas olish zanjirida FAD∙H<sub>2</sub> dan o`tadigan proton va elektronlar esa faqat ikkita fosforlanish nuqtasidan o`tadi. Ikkinchi holatda flavoproteid va KoQ o`rtasidagi bitta fosforlanish nuqtasidan o`tmaydi. Shunga asosan istalgan bir substratning energetik qiymati, oksidlanish samaradorligini osongina hisoblash mumkin.

4.