Жол тоселмелери

ЖОЛ ТОСЕЛМЕЛЕРИ
7. 1. Жол тоселмеси транспорт имаратлары ретинде жолға қойылатуғын улыўма талапларға жуўап бериўи керек. Бул талаплар катнау бөлектиң қатламлары, оны жол жағасы ҳәм ажыратыўшы болек менен қосыў структурасы, ҳәм де жол жагасыны беккемлеў түрлери, туўры ҳәм гидир-будир болып табылатугын катнау бөлегин жаратыў ҳәм басқаларға тууры келиўши жол ултарағы структурасын таңлаўды тәмийинлеўи керек.
7. 2. Жол тоселмеси ҳәм қатлам түрин транспорт-пайдаланыў талаплары, жойбарланып атырған жолдың қатламы, автотранспорт ҳәрекет жиделлиги ҳәм қурамы, ықлым ҳәм топырақ-геологик шараяты, санитар-гигиена талаплары, соның менен бирге жол қурылып атырған аймақларды жергиликли қурылыс материаллары менен тәмийинленгенлигин есапқа алған ҳалда қабыллаў керек.
7. 3. Жол тоселмелери бир ямаса бир неше қатламлардан ибарат болыўы мүмкин. Бир неше қатламлы жол ултарағы қатлам, тийкар ҳәм тийкардың қосымша суўық ҳәм ыссынан қорғаўлайтуғын, суў өткизиўши ҳәм басқа қатламларынан ибарат болады (мәжбурий 2-қосымша). Автотранспорт қуралларындан түсип атырған жүклениўге қарсылыгы бойынша ҳәм ықлым тәсирине мунасәбети бойынша жол ултарақлары қатты қатламлы ҳәм тыянақлы ултарақлар (кейинги шәртли түрде - қатты жол тоселмелер), ҳәмде қатты болмаған қатламлы ҳәм тыянақлы тоселмелер (қатты болмаған жол ултарақлары) га бөлинеди.
7. 4. Жол тоселмелеринин түрлери, қатламдың тийкарғы көринислери ҳәм оларды қөллаў шеңбери 37-кестеде келтирилген.
37-кесте

Йўл тўшамаси турлари	Қопламанинг асосий кўринишлари	Йўллар тоифаси	Бандларга мувофиқ қабул қилинади
Мукаммал	Цементбетонли қуйма Темир бетонли ёки армобетон ва йиғма бетонли Асфальтбетонли	I-IV I-IV I-IV	7.8; 7.16; 7.33 7.10; 7.13 7.34
Енгиллаштирилган	Асфальтбетонли Боғловчилар билан ишлов берилган чақиқ тош, шағал ва қумли.	III, IV ва II тоифали йўлларни икки босқичли қурилишининг 1- босқичида IV-V	7.34 7.34
Ўтувчи	Чақиқ тош ва чақиқ тошли шағал; боғловчилар билан ишлов берилган тупроқлар ва мустаҳкамлиги кам материаллар	IV-V ва III тоифали йўлларни икки босқичли қурилишининг 1- босқичида	7.44; 7.45 7.37-7.39; 7.40
Оддий	Қўшимчалар билан мустаҳкамланган ёки яхшиланган тупроқлар	V ва IV тоифали йўлларни икки босқичли қурилишининг 1- босқичида	7.39; 7.40

7. 5. Жол тоселмелеринин улыўма қалыңлығы ҳәм бөлек қатламлар қалыңлықлары пүткил структура беккемлигин ҳәм суўыққа шыдамлыгини тәмийинлеў керек.
7. 6. Жол тоселмелер беккемлигин есаплаўда катнау бөлиминиң ең көп ислейтуғын болегинин тәсир етиўши тең баҳалы есаплық салмақлықтағы жеделликке келтирилетуғын еки бағдардағы, түрли группадағы автомобиллердиң келешектеги ҳәрекет жеделлиги есапқа алыныўы керек. Жеңил автомобиллерден тысқары барлық транспорт қураллары есаплық салмақлыққа келтирилиши керек. Жүдә ауыр жуклениуине есаплықға келтириў IV тайпалы жоллар ушын келтирилетугын жүклениў есаплықтан 20 % тен артық болмағанда ҳәм қурамында жүк автомобиллери, автобуслари (троллейбуслар) ағыслары болған сондай салмақлықтағы транспорт қураллардың саны 5 % тен аспаған шәртте рухсат етиледи. Көп болекли автомобилъ жоллары катнау бөлиминиң барлық ҳәрекет болеклериндеги жол тоселмесин бирдей, ең үлкен есаплық салмақлық ушын проектлестириў керек.