Jobası: Kirisiw I bap

TEMA: “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń ideya-tematikalıq hám janrlıq ózgeshelikleri

Jobası:


Kirisiw…………………………………………………......................….........…3-5


I bap. “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń versiyaları hám úyreniliw tarıyxı..........6-12
I.1. “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń versiyaları hám variantları...…............................6-9
I.2. “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń úyreniliw tarıyxı......…....................................10-12

II bap. “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń ideya-tematikalıq, janrlıq ózgesheligi...13-28
II.1. “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń ideya-tematikası.............................................13-16
II.2. “Yusıp-Ziliyxa” dástanınıń janrlıq ózgesheligi.........................................17-20
II.3. “Yusıp-Ziliyxa” dástanındaǵı obrazlar sisteması hám kórkemlik ózgesheligi..........................................................................................................21-28


Juwmaq……………………………………………………………………….28-29


Paydalanılǵan ádebiyatlar…………………………………………………...30-31



KIRISIW
Temanıń aktuallıǵı: Qaraqalpaq xalıq awızeki dóretpeleriniń ishinde dástan eń úlken janr sıpatında saqlanıp kelgenligi málim. Qaraqalpaq dástanları kóp tomlıq folklorda tiykarǵı orındı ieleydi.
Qaraqalpaq xalqı dúnya júzi xalıqları arasında da óziniń milliy mádeniyatı dástúrleri, úrp-ádetleri menen keskin ajıralıp turatuǵın, oǵada bay ruwxıy qádiriyatlarǵa iye xalıq bolıp esaplanadı. Usınday ruwxıy dúrdanalarımızdıń ajıralmas bir bólegi esaplanǵan xalıq awızeki dóretpeleri mıńlaǵan jıllar dawamında áwladtan-áwladqa ótip, atadan-balaǵa jetip, eń qádirli xalıq ǵáziynesi sıpatında ózin joǵaltpay kiyatırǵan, tárbiyalıq áhmiyettegi hár qıylı jámiyetlik hám turmıslıq motivlerdi óz mazmunına sińdirip alǵan jáne olar menen birge qáliplesip, rawajlanǵan ámeliy, ilimiy imkaniyatları menen daralanıp turadı.
Shıǵıs ellerinde júdá belgili bolǵan Yusıp-Ziliyxa haqqındaǵı dástannıń kelip shıǵıwı uzaq tariyxqa iye. Onda Yusıptı payǵambar sıpatında súwretleydi. Eramızǵa shekemgi kóp ásirler burın Yusıp tuwralı túrli ápsana hám ráwiyatlar payda bolǵan. Bul ráwiyatlar pútkil xalıq arasında keńnen tarqalıp, jáne de jańaları payda boladı.