Joba: I. Kirisiw II. Tiykargi bolim

Ózbekstanda neft hám gaz sanaatınıń hazirgi jagdayi ham keleshegi
Ámeldegi jıl aqırına shekem konsepsiya tastıyıqlanadi hám 2022-jıldan koncepciyada belgilengen wazıypalardı ámelge asırıw jumısları baslanadı. Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2019 -jıl 9 -iyulda “Xalıq hám ekonomikanı energiya resursları menen turaqlı támiyinlew, neft-gaz tarmaǵın finanslıq salamatlandırıw jáne onıń basqarıw sistemasın jetilistiriw ilajları tuwrısında”gi PQ-4388-san sheshimine muwapıq ministrlik janında xalıq aralıq finans institutları menen isleytuǵın joybar ofisi dúzildi.Túrli mámleketlerde neft hám gaz sanaatın reformalawda úlken tájiriybege iye xalıq aralıq ekspertler qosıldı.Sonıń menen birge, neft-gaz sanaatınıń normativlik-huqıqıy bazasın jetilistiriw jumısları dawam ettiriledi. Atap aytqanda, Ózbekstan Respublikasınıń “Gaz támiynatı tuwrısında”gi nızamın islep shıǵıw boyınsha jumıslar aqırma yetmoqda.
Tábiy gaz joytıwların kemeytiw maqsetinde “O'ztransgaz” AJ Ózbekstannıń ámeldegi gaz uzatıw sistemasın modernizaciyalaw jumısların basladı.“2021-2022-jıllarda Ózbekstan gaz uzatıw sistemasın modernizaciyalaw hám natiyjeliligin asırıw programması” tastıyıqlandi.Usı programmaǵa muwapıq, 2021-jılda ulıwma baxası 300 million dollarǵa teń 275 kilometr magistral trubalar modernizaciya etiledi.
Xalıq aralıq finans bazarlarına shıǵıw tekǵana salıstırǵanda arzan finanslıq resurslardan paydalanıw múmkinshiligi, bálki ashıqlıq hám basqarıw natiyjeliligin támiyinlegen halda zamanagóy korporativ basqarıw sistemaların engiziw zárúriyatı menen de aktual bolıp tabıladı.
Zamanagóy korporativ basqarıw sistemasın engiziw ushın konsalting kompaniyasın tartıw maqsetinde “Ózbekneftgaz” aksiyadorlik jámiyeti aksiyaların xalıq aralıq fond bazarında (IPO) baslanǵısh jaylastırıwǵa tayarlanıw sheńberinde “PricewaterhouseCoopers” xalıq aralıq konsalting kompaniyası menen sheriklikte jumıs baslandı. Basqarmalar (zavodlar ), kárxanalar, neft bazalarında muwapıqlıq inspektorları iskerligi jolǵa qoyıldı. ISO 37001:2016 xalıq aralıq standartına muwapıq, korrupciyaǵa qarsı basqarıw sistemasın engiziw ushın sertifikatlastırıw processleri ámelge asırılıp atır.
Neft-ximiya sanaatı basqa tarmaqlarǵa salıstırǵanda sezilerli dárejede joqarı turaqlılıq hám ósiw pátleri menen ajralıp turadı hám házirgi basqıshda Ózbekstan ekonomikası kózqarasınan eń strategiyalıq tarawlardan biri esaplanadı. Tábiy gazdı qayta islewdi keńeytiw rentabellikni sezilerli dárejede asıradı, zamanagóy texnologiyalardı engiziw hám jańa jumıs orınların jaratılıwma xızmet etedi. Bul jóneliste iri investitsiya joybarları ámelge asıriladı :
Jıl aqırına shekem Kebirtan gaz-ximiya kompleksinen tazalanǵan metan tiykarında sintetik suyıq janar may óndiriwshi zavod iske túsiriledi. Nátiyjede 311 mıń tonna kerosin, 743 mıń tonna dizel janar maysı, 435 mıń tonna nafta hám 53, 4 mıń tonna suyultirilgan gaz islep shıǵarıw quwatları jaratıladı.
Joybar Kebirtan gaz-ximiya kompleksiniń islep shıǵarıw quwatın jılına 280 mıń tonna polietilen hám 100 mıń tonna polipropilen islep shıǵarıw kólemin keńeytiw joybarın ámelge asırıw dawam ettirmoqda.
2024-jılda Buxara neftni qayta islew zavodınıń islep shıǵarıw quwatları modernizaciya etiledi, bul bolsa 1, 75 million tonna yevro 5 standartı daǵı neft ónimleri islep shıǵarıwdı jolǵa qoyıw imkaniyatın beredi.
2026 -jılda Surxondaryo wálayatında gaz-ximiya kompleksin qurıw menen “Mutaqillikning 25 jıllıǵı” konida qosımsha qıdırıw hám ózlestiriw joybarın ámelge asırıw arqalı jılına 500 mıń tonna polimer ónimleri islep shiǵarıladı.
Sonıń menen birge, 2026 -jılǵa shekem MTO texnologiyası tiykarında 1, 1 million tonna gaz-ximiya ónimleri islep shıǵarıw quwatların shólkemlesken halda gaz-ximiya klasterin jaratıw joybarlastırılǵan.
Mámleketimizde neft hám gaz ónimlerin qayta islewdi keńeytiw boyınsha engizilgen joybarlar Ózbekstan neft-gaz tarmaǵı aldına qoyılǵan wazıypanı ámelge asırıwǵa xızmet etedi.