Йўналиши ўқув режаси ва дастури асосида тайёрланди

номи
Бажарадиган вазифаси
Мисоллар
ABS(сон) 
Соннинг абсолют қийматини ҳисоблайди ABS(-274)=274 
ЗНАК(сон) 
Сон манфий бўлса -1, 0 бўлса 0, мусбат 
бўлса 1 қийматга тенг 
ЗНАК(7)=1 

---

135 
КОРЕНЬ(сон) Соннинг квадрат илдизини ҳисоблайди 
КОРЕНЬ(49)=7 
ОСТАТ(сон;бў
лувчи) 
Сонни 
бўлувчиларга 
бўлгандаги 
қолдиқни ҳисоблайди 
ОСТАТ(81;8)=1 
СТЕПЕНЬ(сон
;даража 
кўрсаткичи) 
Сонни даражага кўтаради 
СТЕПЕНЬ(4;2)=
16 
CУММ(сон 
1;сон 
2;сон 
3;…) 
Катакчалар блокидаги қийматларнинг 
йиғиндисини ҳисобланг 
CУММ(14;7)=21 
ЦЕЛОЕ(сон) 
Кичик бутун сонгача яхлитлайди 
ЦЕЛОЕ(6,5)=7 
Мантиқий функциялар
И (мантиқий 
ифода1; 
мантиқий 
ифода2; …) 
Агар мантиқий ифоданинг барчасининг 
қиймати РОСТ бўлса, функциясининг 
қиймати РОСТ, акс ҳолда функциянинг 
қиймати ЁЛҒОН 
И(500>5*100)=Y
ЁЛҒОН 
ИЛИ 
(мантиқий 
ифода1; 
ифода2; …) 
Агар 
мантиқий 
ифодалардан 
бирортасиниг қиймати РОСТ бўлса, 
(ЁКИ нинг) функциясининг қиймати 
ЁЛҒОН
ИЛИ(SIN(500)>5
=ЁЛҒОН 
ЕСЛИ 
(мантиқий 
ифода; 
ифода1; 
ифода2; …) 
(АГАР) 
функцияси 
қийматининг 
мантиқий ифода қиймати РОСТ бўлса, 
ифода 1 га, ёъғон бўлса ифода 2 га тенг 
бўлади. 
ЕСЛИ(700/7-
1>50; 
1963; 
1)=1963; 
ЕСЛИ(5*5=24; 
0; 9+12)=21 
Статистик функциялар
МАКС(сон 
1;сон 2; …) 
Сон 1;сон 2; ... ларнинг энг катта 
қийматини аниқлайди 
МАКC(1;2;-7)=2 
МИН(сон1; 
сон 2; ….) 
Сон 1;сон 2; … ларнинг энг кичик 
қийматини аниқлайди 
МИН(1;2;-7)=-7 
СРЗНАЧ(сон 
1; сон 2; …) 
Сон 1; сон 2; … ларнинг ўрта арифметик 
қийматини аниқлайди 
СРЗНАЧ=(1;2;6)
=3 
3. Янги мавзуни мустаҳкамлаш: 
Ўқитувчиларни мавзуга бўлган 
қизиқишларини ошириш учун электрон жадвалда ҳосил қилинган мавзуга 
оид ишларни интерактив доскада ёки проектр орқали намойиш қиламан. 
II.
Ўқитувчиларни баҳолаш
. Бу босқичда “Имкониятлар” 
методидан фойдаланаман. Ўқитувчилар тплаган рағбат карточкалари 
йиғиб олинади ва баҳоси пастроқ бўлган ўқитувчиларга қўшимча саволлар 
берилади, ҳамда ўқитувчилар баҳолаб олинади. 

---

136 
Тест 
№ 
Саволлар 
Жавоблар 
1 
Электрон жадвал келтирилган жавобни аниқланг 
2 
MS Excel дастурида ҳосил қилинган ҳужжат кенгайтмасини 
аниқланг. 
3 
Биринчи электрон жадвал номи келтирилган жавобни 
аниқланг. 
4 
MS EXCEL дастури биринчи марта қачон ишлаб чиқарилган? 
5 
Excel дастури ишга тушганда янги ҳужжат қандай номланади? 
 
IV
. 
Уйга вазифа. 
Ўқитувчиларга уйга вазифа топшириқлари слайдда 
намойиш қилинади. Дарсликдаги вазифалар кўрсатилади.
 
5-АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ:
Умумий ўрта таълимда дастурлаш тилларини ўқитиш методлари
Ишдан мақсад:
Дастур тузиш технологияси. Дастурлаш тиллари 
(Pascal, Delphi)да дастур тузишни ўргатиш методикаси. 
Delphi дастурлаш муҳитида дастурларни ёзиш учун Delphi дастурлаш 
тилида фойдаланилади. Delphi даги дастур операторлар деб аталадиган 
кўрсатмалар (буйруқлар) кетма-кетлигидан иборат. Бу кўрсатмалар бир-
биридан нуқтали вергул ( ; ) белгиси билан ажратилади.
Ҳар бир кўрсатма идентификаторлар комбинациясидан иборат бўлади. 
Идентификатор қуйидаги маънолардан бирини англатиши мумкин:

тилнинг кўрсатмалари