Йўлнинг остки тузилиши. Ер полотносига қўйилга н асосий талаблар

Келтирилган таърифлардан кўринадики, мустаҳкамлик хусусияти материал–грунтга тегишлидир, қолган хусусиятлар эса ер полотноси конструкциясига қўйиладиган талабларни белгилаб беради.

Ер полотносига харакатланувчи таркиб томонидан тарқаладиган динамик тебранишлар таъсир кўрсатади ва бу таъсир қанчалик ўққа тушадиган кучлар ва тезлик катта бўлса шунчалик ер полотносида тарқаладиган тебранишлар катта бўлади. Бу таъсирлар давомида ер полотносида сезиларли даражада қолдиқ чўкишлар ва деформациялар бўлиши мақсадга муофиқ эмас. Бу таъсирлар давомида ер полотносида фақат эластик деформациялар бўлиши мақсадга муофиқ.

Ер полотносига харакатланувчи таркиб томонидан тарқаладиган динамик тебранишлар таъсир кўрсатади ва бу таъсир қанчалик ўққа тушадиган кучлар ва тезлик катта бўлса шунчалик ер полотносида тарқаладиган тебранишлар катта бўлади. Бу таъсирлар давомида ер полотносида сезиларли даражада қолдиқ чўкишлар ва деформациялар бўлиши мақсадга муофиқ эмас. Бу таъсирлар давомида ер полотносида фақат эластик деформациялар бўлиши мақсадга муофиқ.

Булардан ташқари ер полотносига ўз оғирлиги таъсир ўтказади ва иқлимий таъсирлар (сув, харорат, шамол, қор), геологик таъсирлар (сейсмика), гидрогеологик таъсирлар (ер ости сувлари) ва бошқалар.

Ер полотносида сув хайдаш, дренаж ва қуритувчи, кучайтирувчи мосламалар тўғри лойихаланган бўлиши шарт. Шунингдек йўлни геофизик жойлашишини хисобга олган холда гидрогеологик, сейсмик, иқлим ва бошқа таъсирларни хисобга олиш лозим.

Ер полотносини хар хил шароитларда тўғри ишлаши учун, унга сув хайдовчи қисимлар ташкиллаштирилади, яъни ўймаларда кюветлар, лотоклар, канавалар, дренажлар, химояловчи ва махкамловчи мосламалар. Ер полотносини сирти шундай қурилиши лозимки унда сув оқиб сув хайдовчи иншоотларга бориши лозим.

Ер полотносини хар хил шароитларда тўғри ишлаши учун, унга сув хайдовчи қисимлар ташкиллаштирилади, яъни ўймаларда кюветлар, лотоклар, канавалар, дренажлар, химояловчи ва махкамловчи мосламалар. Ер полотносини сирти шундай қурилиши лозимки унда сув оқиб сув хайдовчи иншоотларга бориши лозим.