Jizzax politexnika instituti «qurilish materiallari va konstruksiyalari»

Plastmassali chiqindilardan olinadigan materiallar. Polimerli materiallar 
(plastmassalar)  va  boshqa  termoplastlar  chiqindilarini  qayta  ishlash  yangi 
zamonaviy qurilish materiallari ishlab chiqarishning samarali usullari hisoblanadi. 
Plastmassa  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish  jarayonida  turli  quyma  bo‘laklar, 
sifatsiz tolalar shaklidagi texnologik chiqindilar hosil bo‘ladi. Turli hil plastmassa 
detallar, buyum  va konstruksiyalar ishlatilish  mud- datini o‘tab  bo‘lgach  yaroqsiz 
holga kelib qoladi. Bunday chiqindilar aksariyat holatlarda quyidagi ikki yo‘nalish 
bo‘yicha qayta ishlanadi: 
qattiq  chiqindi  qanday  mahsulot  ishlab  chiqarish  jarayonida  hosil  bo‘lgan  bo‘lsa, 
shu jarayonda ulardan qaytadan foydalanish; 

---

boshqa mahsulot ishlab chiqarishda foydalanish. 
Plastmassali  qattiq  chiqindilarni  qayta  ishlashdan  oldin  ular  yig‘ilib 
saralanadi,  boshqa  aralashmalardan  tozalanadi,  maydalanadi  va  donalanadi. 
Plastmassa  chiqindilarini  qayta  ishlashning  eng  muhim  bosqichlari  maydalash, 
ekstruziyalash, 
to‘ldirish, 
depolimerizatsiyalash, 
eritish, 
kimyoviy 
modifikatsiyalash kabilardir. 
Ikkilamchi  chiqindilardan  yuqori  sifatli  polimer  materiallar  olishning 
samarali usuli ularni kimyoviy yoki fizik-kimyoviy usullarda modifikatsiyalashdir. 
Suyuqlik  va  boshqa  materiallar  solinadigan  polimer  idishlar  qayta  ishlanib, 
ulardan  pardozbop  plitkalar  va  boshqa  buyumlar  olish  mumkin.  Ushbu 
chiqindilarning polimerli asosi polietilen va polietilentereftalatdan iboratdir. Ikkala 
polimer  ham  termoplastlar guruhiga  mansub va  ularning  erish harorati  mos holda 
130  va  265 
0
S.  Shu  sababli  ularni  issiqlayin  presslash  orqali  buyum  va 
kompozitsiyalar olish mumkin. 
Fundalin  (O‘zRST  813-97)  polietilen  xom  ashyosi,  plastiklovchi  qo‘shilma 
(natriy  metilsilikonat  yoki  natriy  etilsilikonat)  va  to‘ldiruvchi  (qum) 
aralashmasidan  tayyorlanadigan  “press-kompozitsiyali”  gidroizolyasiyalovchi 
o‘rama materialdir (7.7-rasm ).