Jizzax davlat pedagogika instituti tabiatshunoslik fakulteti geografiya va uni o

buddizm

 va 

lamaizm

 keng 

tarqalgan. 

Induizmga

  Hindiston  va  Nepal  aholisining  ko'pchiligi  e'tiqod  qiladi. 

Konfusiychilik

 va 

daosizm

 dinlari Xitoyning asosiy dinlari hisoblanadi. Sintoizm 

Yaponiyada mavjud. 

Aholisining o'z jismoniy  va  ma'naviy  imkoniyatlariga ko'ra  mehnat qila olish 

qobiliyatiga  yega  bo'lgan  qismi  jamiyatning 

mehnat  resurslari

  xisoblanadi. 

Mehnat  resurslarining  soni  turli  mamlakatlarda  turlicha,  chunki  aholining  yuridik 

jihatdan  belgilab  qo'yilgan  va  mehnat  resurslariiga  kiritiladigan  yosh  Chegarasi 

hamma  mamlakatlarda  bir  hil  yemas.  Halqaro  statistikada,  odatda  15  yoshdan  65 

yoshgacha bo'lganlar 

mehnatga yaroqli

 aholi xisoblanadi.  

---

 

15 

  Mehnatga yaroqli aholi, o'z navbatida, ikki guruxga bo'linadi: iqtisodiy aktiv 

aholi  va  iqtisodiy  aktiv  bo'lmagan  aholi.  Iqtisodiy  aktiv  aholi  tushunchasining 

xaqiqiy  ma`nosiga  to'g'ri  kelmaydi  va  kapitalistik  mamlakatlarda  mehnat 

resurslaridan  foydalanichdagi  xaqiqiy  ahvolni  buzib  ko'rsatadi.  Chunki,  mehnat 

resurslari sonining o'sishi, asosan, aholining tabiiy o'sishi xisobiga bo'ladi.  

  Mehnat resurslarini  geografik jihatdan o'rganish ikkita  muhim aspektda olib 

boriladi.  Mehnatga  yaroqli  aholining  ishlab  chiqarishda  qatnashuvi  va  bu 

qatnashuvidagi 

farqlar 

hamda 

ijtimoiy 

ishlab 

chiqarishda 

ishtirok 

yetayotganlarning  halq  ho'jaligi  tarmoqlari  bo'yicha  taqsimlanishi,  xalq 

ho'jaligining  ayrim  tarmoqlarida  ishchi  kuchidan  mavsumiy  foydalanish 

hususiyatlarini  o'rganish  ham  mehnat  resurslaridan  foydalanishni  geografik  tadqiq 

qilishning muhim tomonlarilan biridir. 

  Rivojlanayotgan  kapitalistik  mamlakatlarda  tehnologik  ishsizlik  ancha  keng 

tarqalgan.  Ishsizlikni  bu  turi  hozirgi  zamon  ilm-fan  tehnika  revolyusiyasining 

kapitalizm  sharoitidagi  bevosita  oqibati  bo'lib,  ayrim  yeski  ihtisosliklarning  kerak 

bo'lmay  qolishi  tufayli,  ularning  ishlab  chiqarishdan  uloqtirib  tashlashi  natijasida 

vujudga  keladi.  Rivojlangan  kapitalistik  mamlakatlar  va  rivojlanayotgan 

kapitalistik  mamlakatlarda  iqtisodiy  aktiv  aholining  halq  ho'jaligi  tarmoqlarida 

taqsimlanishi  va  resurslaridan  foydalanishning  bazi  bir  hususiyatlari  bilan 

tanishamiz.  

  Rivojlangan  kapitalistik  mamlakatlarda  iqtisodiy  aktiv  aholining  halq 

ho'jaligi  tarmoqlarida  taqsimlanishi  bir  hil  yemas,  ayrim  mamlakatlar  gruppasida 

bir-biridan ancha farq qiladi.                  

  Rivojlanayotgan  mamlakatlardagi  iqtisodiy  aktiv  aholining  halq  ho'jaligi 

tarmoqlarida 

taqsimlanishi 

sosialistik 

mamlakatlarda 

ham, 

kapitalistik 

mamlakatlarda  ham  farq  qiladi.  Aksincha  rivojlanayotgan  mamlakatlar  aholisi 

tarkibida  15  yoshgacha  bo'lgan  yosh  avlodning  salmog'i  ancha  yuqori. 

Rivojlanayotgan  mamlakatlar  milliy  mustaqillikni  qo'lga  kiritganlaridan  so'ng 

keyingi  yillarda  sanoatni  rivojlantirishga  ayniqsa  katta  yetibor  bera  boshladilar, 

sanoat  ishchlarining  soni  ham  o'sa  boshladi.    Rivojlanayotgan  mamlakatlarda 

moddiy bo'lmagan ishlab chiqarish  va xizmat doirasida ishlovchilar ham nisbatan 

kam.  

 

Yaqin sharq mamlakatlari mehnat resurslari davlatlar kesimida: 

Livan 

Aholisining umumiy soni 3,971,941 (2008 y)  

Aholi zichligi 1km.kv 388 kishi  

Shahar aholisi 88 % (2005 yil)  

Eng yirik shahri  Bayrut 1,792,000  kishi (2003 yil) 

Davlat tili Arab tili.  

Aholining 70% i islom diniga 30 % xristian diniga e’tiqod qiladi. 

O’rtacha umr darajasi 73.4 yosh (2008 yil)  

Go’daklar o’limi 1,000 ta gudakka 25 tani tashkil etadi (2008yil)  

---

 

16 

Livanda  1940-yillari  xristianlar  musulmonlardan  ko’pchilikni  tashkil  etardi. 

So’nggi  yillarda  juda  ko’plab  musulmonlarning  immigratsiyasining  hisobiga 

tug’ilish ko’rsatkichlarining ortishiga sabab bo’lmoqda 

Ishchi kuchi  

Livanda  ishsizlar  salmog’i  2006  yilda  8.6  %ni  tashkil  etardi.  Livanda  1.6 

million    ishchilar  Suriyalik  1  million  immigrantning  hisobiga  o’zlarining  ish 

o’rinlariga  kuchli  raqobatda  edilar.Hisoblarga  ko’ra  62  %    aholi  turizm,  savdo, 

hukumat,  moliya  sohalarida  band  bo’lsa,  taxminan  31  %  aholi  sanoatda,  ishlab 

chiqarish, qurilish va tog’-kon sanoati,  7 % aholi qishloq xo’jaligida band.