Jizzax davlat pedagogika instituti aqchayev farruh shavkatovich tarix fanini o

3. Ma’ruza turlarining o`ziga xos xususiyatlari

Ma’ruza shakllari	O`ziga xos xususiyatlari
Kirish	Ma’ruzaning eng an’anaviy turi. Pedagogik vazifalar: o`quv ma’lumotini bayon qilish va tushuntirish
Umumlashtiruvchi qisqa ma’lumotli	Kursni yoki uning bitta bo`limlarini bayon etilgan nazorat holatlari negizini avvalo ilmiy-tushunchaviy va konseptual asos tashkil etadi. Pedagogik vazifalar: Ilmiy bilimlarni tizimlashtirishni amalga oshirish. Ichki va fanlararo aloqani yoritib berish.
Muammoli	Yangi bilimlar savol, vazifa, vaziyatlarni muammoligi orqali amalga oshiriladi. Bunda talabalar bilimi o`qituvchi bilan hamkorlikda va suhbatda tadqiqotchilik faoliyatiga olib kelinadi. Pedagogik vazifalar: yangi o`quv ma’lumotini yoritib berish; muammoni aniqlash uni yechish, jamlash va an’anaviy va zamonaviy nuqtayi nazarni tahlil qilishni tashkillashtirish.
Ko`rgazmali	Bunday ma’ruzani olib borilishi ko`rilayotgan materiallarni ochiq holda va qisqa sharhlashga olib kelinadi. Pedagogik vazifalar: ma’lumot mazmunini ta’limning texnikaviy vositalari yoki audio texnikalar yordamida yoritib berish.
Binarli	Bunday ma’ruzani olib borilishi ikki o`qituvchi, 2-maktab vaqillari, olim va amaliyotchilar, o`qituvchi va talabalar o`rtasidagi suhbatni namoyon qiladi. Pedagogik vazifalar: yangi o`quv ma’lumotlarini ikki tomon nuqtayi nazarlarini taqqoslash orqali yoritib berish
Oldindan ko`zlangan xatoliklar bilan	O`qituvchi ongli ravishda yo`l qo`ygan mazmunli, metodologik xatolarni: talabalar tomonidan topishga qaratilgan. Ma’ruza yakunida talabalarning tashhisi va qo`yilgan xatoliklari tahlili olib boriladi. Pedagogik vazifalar: yangi material mazmunini yoritib berish; talabalarni taklif etilayotgan ma’lumotni doimo nazorat qilishlariga qiziqtirish.
Anjuman	O`qituvchi tomonidan tayyorlangan dastur miqyosida, oldindan belgilangan muammo va ma’ruza tizimi bilan ilmiy-seminar mashg`uloti olib boriladi. Pedagogik vazifalar: yangi o`quv ma’lumotini izlash va tizimlashtirishga harakat qildirish
Maslahatli	Turli yo`l bilan o`tkazilishi mumkin. 1. “Savol-javob”. O`qituvchi ma’ruza davomida butun kurs yoki bo`lim bo`yicha talabalarning savollariga javob beradi. 2. “Savol-javob-munozara”. Yangi ma’lumotni nafaqat bayon etadi, balki qo`yilgan savollarga javob izlab topishni tashkillashtiradi. Pedagogik vazifalar: talabalar bilimini mustahkamlash, rivojlantirish, ularni yangi ma’lumotlar bilan to`ldirish